€12.40
Πώς εξηγείται η ένταση της επισφάλειας για τις φτωχές και φυλετικοποιημένες γυναίκες τη στιγμή που πολλαπλασιάζονται οι διακηρύξεις για θεσμικά μέτρα προστασίας των γυναικών από τη βία; Πώς μπορούμε να μιλήσουμε για την έμφυλη βία χωρςε να μιλήσουμε για τη συστημική βία του κράτους, για τη φτώχεια, τον ρατσισμό και την ισλαμοφοβία, αλλά και για την αποκιοκρατία ή την αποικιακή δουλεία; Γιατί η επίκληση της προστασίας από το κράτος γίνεται επιχείρημα για περισσότερη καταστολή και στρατιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου, που εντείνει τους ταξικούς και τους φυλετικούς διαχωρισμούς;
Στο ανά χείρας βιβλίο, η Φρανσουάζ Βερζές επιχειρεί να φτάσει στις ρίζες της έμφυλης βίας, αποκωδικοποιώντας τη συνύφανσή της με την κοινωνική ανισότητα και τις ποικίλες ιστορικές μορφές κοινωνικού αποκλεισμού και περιθωριοποίησης. Οραματίζεται έτσι μια φεμινιστική πολιτική αντιρατσιστική και αποαποικιακή, που θα καθιστά την προστασία συνώνυμο της αλληλεγγύης, της συνύπαρξης και της υπεράσπισης της ζωής.
Το κείμενο “Αυτός ο Πόλεμος” είναι η μαρτυρία, η εξομολόγηση, η προσπάθεια εξιλέωσης και ταυτόχρονα η προ φητεία ενός μεγάλου συγγραφέα για την πατρίδα του, τους συμπολίτες του, τον κόσμο της εποχής του αλλά και τον εαυτό του.
Γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 1939 και προοριζόταν για τη νεοϋρκέζικη Herald Tribune. Στις αρχές του επόμενου χρόνου κυκλοφόρησε και στα γερμανικά, αλλά οι ναζί κατέσχεσαν όλα τα αντίτυπα όταν εισέβαλαν στο Άμστερνταμ.
Ο εθνικοσοσιαλισμός εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τις ιστορικές και οικονομικές κακουχίες του γερμανικού λαού. Η δικτατορία βρήκε πρόσφορο έδαφος στα πάθη του, τα παρόξυνε και τα ποδηγέτησε.
Όταν ένας λαός γίνεται σύσσωμος έρμαιο μιας τραχιάς, στριγκής, ημιπαράφρονος φωνής και αφήνεται να υπνωτιστεί από υποβλητικές μαζικές τελετές συλλογικής μύησης προκειμένου να αναπληρώσει αυτό που έχει, υποτίθεται, χάσει,ποια δύναμη του λόγου μπορεί εδώ να αντισταθεί; Η ψυχική, πνευματική, ηθική και πολιτική παράδοση έχει επιτελεστεί πολύ νωρίτερα.
Η ιστορία αυτή εμπεριέχει μια αιώνια υπόμνηση και προειδοποίηση για τις δημοκρατίες. Το διάβημα του Τόμας Μαν είναι, νομίζω, συμβολικό και εκφράζει την ανάγκη του να μιλήσει χωρίς να ελπί- ζει. Ως εθνικός συγγραφέας, δεν μπορεί να ελπίζει.
Προβαίνει, εντούτοις, σε μια σειρά από ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις που δεν είναι απλές διαπιστώσεις αλλά, αν προσέξουμε, έχουν κατά βάθος έναν ηθικό χαρακτήρα, κάτι σαν συμβολική εξιλέωση ενός ολόκληρου έθνους. Οι Γερμανοί παρασύρονται από την άθλια προπαγάνδα και την εγκληματική αγκιτάτσια του αντισημιτισμού και του ρατσισμού και καταδέχονται μια κίβδηλη ανακούφιση των παθών τους: δαιμονοποιώντας τους Εβραίους και άλλους, μπορούν επιτέλους να νιώσουν οι ίδιοι υπέρτεροι, ισχυροί, ανίκητοι.
Όπως, όμως, ορθά επισημαίνει ο Μαν, το αίσθημα φυλετικής ανωτερότητας λίγη χαρά έμελλε να δώσει σε εκείνους που, με τις επιλογές τους, όχι μόνο έβαλαν τις βάσεις της μελλοντικής τους καταστροφής, αλλά στάθηκαν προπάντων οι ίδιοι μάρτυρες του αργού και βασανιστικού ηθικού τους θανάτου.
Από το Επίμετρο του Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου
Στο πρώτο κείμενο, ο Ζιράρ συμπυκνώνει τη θεωρία της μιμητικής επιθυμίας, που αποτελεί τη δική του συνεισφορά όχι μόνο στην κριτική της λογοτεχνίας -αυτό θα ήταν ένα πολύ στενό πλαίσιο-, αλλά και στην ιστορία της βίας, της θρησκείας και της επιθυμίας. Φραγμός στην ανθρώπινη επιθυμία δεν υπάρχει; όσα επιδιώκει ένα μεμονωμένο μέλος της κοινότητας μπαίνουν στο στόχαστρο των υπολοίπων. Και ακριβώς επειδή οι άλλοι τα εποφθαλμιούν, εκείνος τα λατρεύει διπλό. Διαφαίνεται εδώ το περίφημο “μιμητικό τρίγωνο”, που συνδέει τον επιθυμούντο, το επιθυμούμενο αντικείμενο και τον μεσολαβητή-πρότυπο.
Το δεύτερο κείμενο αφορά ένα γνωστό από τη βιβλιογραφία συνέδριο στο οποίο συμμετείχε ο Ζιράρ, αλλά ταυτόχρονα την άγνωστη εν πολλοίς συνάντησή του με τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Στο Δεκαήμερο του Σεριζύ, με θέμα την “Αυτοοργάνωση”, οι δυο τους συγκρούονται για την ενδεχομενικότητα στις ανθρώπινες υποθέσεις. Ο καθολικός Ζιράρ -ο ίδιος τοποθετεί τη μεταστροφή του από τον σκεπτικισμό στον χριστιανισμό το 1958- απέναντι στον μαχητικό άθεο Καστοριάδη. Ο αφηγητής του Ιερού εντός της κοινωνίας απέναντι στον εισηγητή της αυτονομίας, που εξορίζει τη θρησκεία. Ο ντετερμινιστής, που αναζητά υπεριστορικούς κανόνες για τη θέσμιση των κοινωνιών, και ο υπέρμαχος του πολιτικού αναστοχασμού και της πράξεως.
Πώς ερμήνευε ο άνθρωπος στο απώτατο παρελθόν θανατηφόρες λοιμικές ασθένειες, όπως η λέπρα, ο τύφος και η χολέρα, και με ποια μέσα τις αντιμετώπιζε; Πόσο παλαιά είναι η κοινή αντίληψη για την (αυτο)θυσία του εξιλαστήριου θύματος; Ποια είναι η σχέση της προσφάτως βιωμένης πανδημίας με την πανάρχαια αντίληψη για τον αποδιοπομπαίο τράγο, τον αρχαϊκό ελληνικό αποικισμό και τον θεό Απόλλωνα;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα σημαντικότερα ερωτήματα που τίθενται στο ανά χείρας πόνημα. Οι ανθρώπινες κοινωνίες ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, αδυνατώντας να αντιληφθούν τα πραγματικά αίτια για τα οποία ενέσκηπτε λιμός ή και λοιμός, απέδιδαν την εμφάνιση τέτοιων συμφορών σε επέμβαση θεϊκών δυνάμεων, οι οποίες τις έστελναν στους ανθρώπους ως τιμωρία και ως μέσο σωφρονισμού για την παραβατική τους συμπεριφορά. Με στόχο τον εξευμενισμό του θεού, την ίαση και την επιστροφή στην ομαλότητα επιστρατεύονταν κατάλληλα τελετουργικά και ειδικές προσευχές, που συνέτασσαν και εκτελούσαν μάντεις-θεραπευτές οι οποίοι, λόγω της εξειδικευμένης τους κατάρτισης, ήταν σε θέση να ερμηνεύουν τα κακώς κείμενα και να δίνουν τις προσήκουσες λύσεις.
Στο βιβλίο αυτό, μέσα από την σύγκριση των πρωιμότερων αρχαίων ελληνικών πηγών με διάφορα εξειδικευμένα τελετουργικά κείμενα Χετταίων, Λουβίων, Χουρριτών, κ.ά. ιατρομάντεων της τρίτης και δεύτερης χιλιετίας π.Χ., που προέρχονται από βιβλιοθήκες αρχαίων ανατολικών βασιλείων, ιχνηλατείται η πορεία της αντίληψης για την αποπομπή του τελετουργικού φαρμάκου (του αποδιοπομπαίου τράγου) στις αρχαίες κοινωνίες. Μέρος της πολύτιμης αυτής και μακραίωνης γνώσης των λαών της αρχαίας Εγγύς Ανατολής φαίνεται πως πέρασε απρόσκοπτα στον κόσμο του Αιγαίου και την ηπειρωτικής Ελλάδας περί τις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. Κατά το μεγάλο ταξίδι των μύθων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και την Εγγύς Ανατολή, η μορφή του ισχυρού επήλυδος θεού Απόλλωνος αναδείχθηκε, και μάλιστα με την καίρια συμβολή του ίδιου του Ομήρου, σε θεό θεραπευτή λοιμικών ασθενειών και προστάτη του ελληνικού αποικισμού, μπολιάζοντας καθοριστικά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό
Τι πήρε στις αποσκευές της μια Μινωίτισσα πριγκίπισσα για να πάει στην Αίγυπτο; Πώς περνούσε την ώρα του όταν βαριόταν ένας Μυκηναίος δημόσιος υπάλληλος; Πώς τραυμάτισε το πόδι του ένας κένταυρος; Πώς ένας άσεμνος χορός οδήγησε τυχαία στη δημιουργία της Δημοκρατίας; Ποιος ξένος σκλάβος έγινε πλούσιος τραπεζίτης; Γιατί ο Ηράκλειτος πρότεινε να χαστουκίσουμε τον Όμηρο; Γιατί τις Κυκλάδες τις λέμε Κυκλάδες;
Η αρχαιολογία, όπως και η αρχαιότητα, ανήκει σε όλους μας. Είναι απολαυστική, συγκινητική, τρομακτική, χιουμοριστική, μας εμπνέει και μας δείχνει τι θα πει άνθρωπος στο σύνολο της ύπαρξής του σε αυτή τη γαλάζια μπίλια που πλέει στο σύμπαν και λέγεται Γη. Η αρχαιολογία είναι μια πανανθρώπινα ψυχοθεραπευτική επιστήμη. Οι τόσοι αιώνες αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς στον ελλαδικό χώρο συχνά μοιάζουν δύσκολοι στην κατανόηση. Δεν είναι. Ξεκινώντας από τα κοινωνικά δίκτυα, ο Archaeostoryteller, ένα project Επικοινωνίας της Επιστήμης, «σπάει τους κανόνες» και φέρνει την αρχαιολογία στο ευρύ κοινό με εύθυμο τρόπο.
Αυτό το βιβλίο παρουσιάζει ολόκληρη την ελληνική αρχαιότητα, από τη βαθιά προϊστορία μέχρι το τέλος της. Δύο άγνωστοι συναντιούνται σε ένα ασανσέρ, το οποίο σταματά μεταξύ ορόφων. Ο ένας είναι αρχαιολόγος, ο άλλος όχι. Με αφορμή την ερώτηση «με τι ασχολείσαι» ξεκινάει ένας συναρπαστικός διάλογος και ένα ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο. Παράλληλα δίνονται απαντήσεις στις πιο κοινές ερωτήσεις για την επιστήμη της αρχαιολογίας. Μια απολαυστική διαδρομή στις πιο μεγάλες στιγμές αλλά και στις πιο μικρές ιστορίες ανθρώπων της ελληνικής αρχαιότητας, η οποία, ακόμη κι αν δεν χωράει στο ασανσέρ, χωράει σίγουρα στη φαντασία μας.
Στον Λαβύρινθο του Σωκράτη Μάλαμα 1 × €9.99
Το Νέο Βασίλειο 1 × €17.00
Ο Μούργος (1) 1 × €6.00
Σκυφτοί περάσανε 1 × €13.00
Ευγνωμοσύνη 1 × €5.30
Το σπίτι της σιωπής 1 × €18.00
Κατάρρευση 1 × €28.80Υποσύνολο: €98.09
