Υπάρχει αισιοδοξία. Και «αισιοδοξία».
Υπάρχουν σύλλογοι. Και «σύλλογοι».
Υπάρχει και ο «Σύλλογος για την Πάση Θυσία Διατήρηση της Αισιοδοξίας».
Και πάει εκδρομή.
Χαρούμενος. Κεφάτος. Αισιόδοξος. Εξάλλου, όταν είμαστε καλοί και υπάκουοι
και ?προπαντός? αισιόδοξοι, τι μπορεί να πάει στραβά;
Τα πάντα.
Ο Σύλλογος όμως είναι προπονημένος.
Kαι έχει το καταστατικό.
… Ο Σύλλογος δύναται όπως συλλέξει την απανταχού Αισιοδοξία
και όλα τα παράγωγά της και όπως επιβάλει αυτήν διά της ευγενούς πειθούς,
διά της πολιτισμένης ανταλλαγής επιχειρημάτων,
και ?σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης? διά της βίας…
Είναι αλήθεια ότι, ώρες ώρες, η αισιοδοξία μπορεί να είναι αβάσταχτη.
Χρειαζόμαστε άραγε ένα ακόμη βιβλίο για τον Καραγκιόζη;… Ασφαλώς όχι, αν πρόκειται για ένα ακόμη γυαλιστερό λεύκωμα, σχεδιασμένο να φέρει στα αστικά σαλόνια μας μια ζωηρόχρωμη πινελιά γραφικής λαϊκής τέχνης. Ασφαλώς όχι επίσης, αν πρόκειται για μια ακόμη βαρύγδουπη μελέτη, σχεδιασμένη να αποκαλύψει την καταγωγή των γελοιογραφικών τύπων του μπερντέ από τις αριστοφανικές κωμωδίες ή από τα Ελευσίνια Μυστήρια.
Αυτό που χρειαζόμαστε όμως οπωσδήποτε είναι κάποιου διαφορετικού είδους μελετήματα που θα νοιάζονται να ερευνήσουν το φαινόμενο της απροσδόκητης άνθησης του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, που θα επιχειρούν να λύσουν το γρίφο της εισβολής και διάδοσης ενός προνεωτερικού καλλιτεχνικού θεσμού στα εδάφη μιας κοινωνίας παραδομένης ολόψυχα, από ένα σημείο και πέρα, στα οράματα του αστικού εκσυγχρονισμού κι εξευρωπαϊσμού.
Η συλλογιστική που αναπτύσσεται στις σελίδες του τόμου αυτού επιχειρεί ακριβώς να εντάξει το εγχώριο λαϊκό θέατρο στην ευρύτερη ιστορική συγκυρία του Ανατολικού Ζητήματος και των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων του Τανζιμάτ, της αναδιάταξης των νοτιοανατολικών συνόρων της Ευρώπης στα χρόνια που εγκυμονούσαν τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Και δοκιμάζει να παρακολουθήσει βήμα προς βήμα την πορεία ενός λαού που κινήθηκε από την εργαστηριακή προς την εργοστασιακή παραγωγή ψυχαγωγίας για τις αταξικές μάζες θεατών κι αναγνωστών μιας αγοράς που έτεινε πλέον προς το φαινόμενο που συνήθως καλύπτουμε με τον ακαλαίσθητο αλλά τόσο χρήσιμο όρο της «παγκοσμιοποίησης»
Δύο ζεύγη διδύμων, δύο έμποροι και δύο υπηρέτες, παγιδευμένοι στον μεταφυσικό ιστό της ομοιότητας, εμπλέκονται στη μια πλάνη μετά την άλλη. Οι μεν έμποροι, πιστοί στα συναλλακτικά ήθη μιας νέας, ανερχόμενης κοινωνικής τάξης, αντιμετωπίζουν τα παράδοξα της εμπορικής και της συζυγικής πίστης· οι δε υπηρέτες, καθαρές ενσαρκώσεις της κωμικής ιδιοφυίας του Σαίξπηρ, υποχρεωμένοι να υφίστανται και να υπομένουν τη γλωσσική και τη σωματική βία των αφεντικών τους, θα αντιτάξουν το μόνο αμυντικό όπλο που διαθέτουν: ευφράδεια, γλωσσική φαντασία, σπαρταριστή ευφυία. Η ανακούφιση που εκλύεται από τον άδολο γέλωτα των δύο γελωτοποιών υπηρετών οφείλει τη δύναμή της στον όγκο της ανησυχίας που μεταβολίζει, γι’ αυτό και επαφίεται εντέλει σ ’αυτούς να πανηγυρίσουν τη λύση της πλάνης και «ευφρόσυνα διακριτοί», να τελέσουν την αίσια έξοδο προς ένα νέο είδος ισότητας και αλληλεγγύης. Η δική τους συνάντηση, ευφρόσυνη και εορταστική κατ’ αντιδιαστολή με τη μάλλον αδιάφορη στάση των κυρίων τους, έχει πάνω μας την ισχύ μιας απελευθέρωσης:
«Σαν δύο αδέλφια ήρθαμε στον κόσμο τον μεγάλο,
Και χέρι χέρι φεύγουμε, κανείς μπροστά απ’ τον άλλο.»
Βραβείο Μετάφρασης 2016
Ο ΑΜΛΕΤ είναι το έργο που κατεξοχήν κατοικείται από ίσκιους αγνοουμένων, είτε το έγραψε ο Σαίξπηρ για να περιθάλψει κάποιον δικό του ακριβό και ανομολόγητο αγνοούμενο είτε όχι. Μολαταύτα, όσο κι αν βλέπουμε στον ‘Aμλετ ένα έργο πένθους από τα πιο συγκινητικά και πιο ανήσυχα στη λογοτεχνία, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να διεισδύσουμε “στην καρδιά του μυστηρίου” του Σαίξπηρ. Δεν χρειάζεται, άλλωστε. Το φάσμα των συναισθημάτων μας για όλα όσα είναι για μας βαθύτερα από το δάκρυ θα εμπλουτίζεται πάντα από τη βαθιά δομημένη αδιαφάνεια του σαιξπηρικού ήρωα. Εκείνος θα κερδίζει τη δυσκολότερη μάχη της έκφρασης και θα πεθαίνει τον δυσκολότερο θάνατο. “Τ’ άλλα είναι σιωπή”. Το δικαίωμά μας σ’ αυτή τη σιωπή, τη σιωπή μιας βαθύτερης κατανόησης του εαυτού μας και του άλλου, το κατέκτησε για λογαριασμό όλων μας ο Άμλετ.
0 εγκέφαλος μας και πώς λειτουργεί 1 × €12.00
Ζήτημα θανάτου και ζωής 1 × €14.80
Η Αθήνα τον 19ο αιώνα 1 × €19.00
Το Μαύρο Βιβλίο 2 × €20.70
Η φάρμα των ζώων 1 × €10.00
Σαλώμη, Μονόπρακτη Τραγωδία 1 × €12.60Υποσύνολο: €109.80
