H ΣΤΙΒΑΡH ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΗΡ, η ποικιλία και το εύρος της ανθρώπινης εμπειρίας που περικλείει, το μέγεθος των αισθημάτων που ενεργοποιεί και ασφαλώς το αδυσώπητο τέλος του τον καθιστούν ένα από τα σκοτεινότερα, τα πιο ανήσυχα και ανησυχητικά έργα που γράφτηκαν ποτέ για το θέατρο. Και μόνο το τεράστιο δραματικό φάσμα του Ληρ προξενεί δέος. Στις σκηνές του, που διαδραματίζονται σε κλειστά δωμάτια ή στο ύπαιθρο, σε αίθουσες ανακτόρων ή στην καλύβα ενός ερημότοπου, διαβαίνουν βασιλείς και ζητιάνοι, άρχοντες και υπηρέτες, γνωστικοί και τρελοί, ιππότες, στρατιώτες, αυλικοί και κατάσκοποι, ενώ τα συναισθήματα που προκαλεί κυμαίνονται, κάποτε με αιφνίδιες και βίαιες εναλλαγές, από την άδολη αγάπη ώς το πιο αδιάλλακτο μίσος, από την καλοσύνη και την τρυφερότητα ώς την πιο άγρια ψυχική και σωματική βία, από το ερωτικό πάθος ώς την αποστροφή, από την οργή και τη φονική σύγκρουση ώς τη γλυκύτερη καταλλαγή.
Με τον φόβο να κατηγορηθώ για παθολογική βαρδολατρία, θα έλεγα ότι ο Βασιλιάς Ληρ είναι ίσως το κορυφαίο έργο τραγικής ποίησης αδιακρίτως εποχής, ιστορίας, τόπου, γλώσσας, έθνους, φύλου η φυλής, σε όλον τον δυτικό πολιτισμό, όπως είθισται να τον αποκαλούμε, αλλά και στον ανατολικό τώρα πια, αφού κι αυτός φαίνεται να έχει αναγνωρίσει και αφομοιώσει την τραγωδία ως αναγκαίο παραστατικό πρότυπο για τις δικές του προτεραιότητες.
Ο Βασιλιάς Ληρ αφήνει πίσω του μια ηθική ερημία, μια έρημη χώρα απορφανεμένη, στερημένη από κάθε ηθική ευεργεσία, στην οποία η νομιμότητα της εξουσίας θα παραμείνει πρόβλημα ανοιχτό σαν πληγή, μολονότι τα αισθήματα και τα συναισθήματα που εκδραματίστηκαν μέσα σ’ αυτήν την εμπλοκή, και πάνω απ’ όλα τ’ άλλα της αγάπης, δεν έχουν χάσει τίποτε από το αμφίσημο κύρος τους στις ανθρώπινες υποθέσεις.
Απ’ όλα τα έργα του Σαίξπηρ, ο Βασιλιάς Ληρ είναι αναμφίβολα εκείνο στο οποίο [ ο συγγραφέας ] έχει πλησιάσει περισσότερο στο ύψος και στην ποιότητα τον έναν τραγικό ποιητή μεγαλύτερο σε όλα από εκείνον που ο κόσμος είδε ποτέ να γεννιέται στην ιστορία. Είναι το πιο αισχύλειο από τα έργα του, το πιο στοιχειώδες και πρωταρχικό, το πιο ωκεάνειο και τιτάνιο στη σύλληψή του.
–A.C. SWINBURNE
ΤΟ ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΤΑ, γραμμένο κατά πάσα πιθανότητα μέσα στο 1595, έχει χαρακτηριστεί ως “το πιο σύνθετο προϊόν της λυρικής περιόδου του Σαίξπηρ”. Ξεκίνα αναπτύσσοντας όλες τις τυπικές προϋποθέσεις μιας ρομαντικής ερωτικής κωμωδίας, αλλά φτάνοντας στη μέση, με τον αδόκητο θάνατο του Μερκούτιου -ένα από τα πιο λαμπερά δημιουργήματα της κωμικής φαντασίας του Σαίξπηρ-, ο κόσμος του ξαφνικά συστέλλεται και το γαμήλιο όραμα μεταπίπτει άρδην σε τραγωδία. Το έργο είναι ένα έμμετρο επιθαλάμιο παραμύθι, μια παρατεταμένη γαμήλια τελετή η οποία -σαν από μια τυχαία επιπλοκή του μεταφορικού της συστήματος- βρέθηκε ξαφνικά να κυριολεκτεί και μεταβλήθηκε σε αιματηρή θυσία. Γι’ αυτό, η πληρέστερη γλώσσα που διαθέτουμε για να κατανοήσουμε την αφύπνιση του έρωτα, τη μέχρις εσχάτων και έως θανάτου υπερβολή του, εξακολουθεί να είναι αυτή η ευωχία των αισθήσεων που μας παρέχει η συντροφιά των νέων από τη Βερόνα: η γενναιόδωρη Ιουλιέττα, ο παρορμητικός Ρωμαίος, ο πληθωρικός και ανελέητα είρων Μερκούτιος.
Η παρούσα τρίτη βελτιωμένη έκδοση της Ερωφίλης θεραπεύει τις ελλείψεις των εκδόσεων Σάθα και Ξανθουδίδη και αποκαθιστά μεγάλο αριθμό χωρίων που είχαν μείνει με νοηματικά σφάλματα και με φθορές γλώσσας και στιχουργίας. Η νέα επεξεργασία βασίστηκε στο άγνωστο προηγούμενο χειρόγραφο του Birmingham, αλλά και στα βενετικά έντυπα του Γραδενίγου και του Κιγάλα, και επίσης στα χειρόγραφα Αθηνών και Μονάχου. Δίνεται έτσι ένα εγκυρότερο κείμενο, πλησιέστερο στη γραφή του Γεωργίου Χορτάτση. Στην εισαγωγή εξετάζονται τα προβλήματα του ποιητή και της χρονολόγησης, των πολλαπλών ιταλικών πηγών, της γραμματολογικής βαθμίδας (Αναγέννηση ή barock;) και του ιδεολογικού περιεχομένου του έργου, που είναι η αντίθεση στην αυταρχική εξουσία και στα κοινωνικά στεγανά. Εξετάζονται επίσης οι λαογραφικές απηχήσεις και οι ως σήμερα σκηνικές παρουσιάσεις της Ερωφίλης, καθώς και η βαθμιαία καταξίωση του ποιητή που ο Παλαμάς, στον πρόλογο της Τρισεύγενης, τον αναγνώρισε ως “τον πατέρα της νέας μας δραματικής τέχνης”. Σημαντικότατες και οι κρίσεις των Ν. Εγγονόπουλου, Οδυσσέα Ελύτη και Ν. Μ. Παναγιωτάκη για την Ερωφίλη.
Επιμέλεια: Στυλιανός Αλεξίου – Μάρθα Αποσκίτη
Αφανισμός 1 × €20.00
Πλάτωνος Συμπόσιον 1 × €18.50
Το ανοιχτό 1 × €11.50
Τα σανδάλια 1 × €6.00
Τα ελιξίρια του διαβόλου 1 × €18.00
Neverhome 1 × €14.40
Γράμματα σ’ έναν φίλο Γερμανό 1 × €5.90
Με το σπαθί εις το χέρι και με το ντουφέκι: Στο πολιορκημένο Μεσολόγγι 1 × €10.80
METAHUMAN MΕΤΑΝΘΡΩΠΟΣ 1 × €18.00
Ο Αντίχριστος 2 × €13.50
Οπτικόν 1 × €20.00
Οι Αντιγόνες 1 × €32.00
Άμλετ 1 × €12.60Υποσύνολο: €214.70
