ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από τον ΠΡΟΛΟΓΟ του ΑΝΤΩΝΗ ΖΕΡΒΑ

Ήρωας των Ονειρικών τραγουδιών είναι ο Ερρίκος, ο οποίος δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον ποιητή, όπως τόνιζε θυμωμένος πάντα ο Μπέρρυμαν. Ερρίκος: ένας μεσήλικας λευκός αμερικάνος της μεταπολεμικής περιόδου· είναι μορφωμένος, πολυταξιδεμένος, με όλα τα κουσούρια του κόσμου, πάσχει όμως από μια ανεπανόρθωτη ψυχική βλάβη, από ένα διαρκές και ανολοκλήρωτο πένθος. Οι σκοτεινές, ανεξέλεγκτες, δυσάρεστες ψυχικές διεργασίες καθιστούν τη ζωή του αβίωτη. Προσπαθεί να κατανοήσει τί του συμβαίνει, «πού στράβωσε το πράγμα» (ΟΤ 4). Πρόκειται δηλαδή για ένα είδος προσωπείου, όχι με την έννοια του Πεσσόα φερ’ ειπείν, όπου η συνείδηση κάθε προσωπείου είναι αυτόνομη και συμπαγής στην ταυτότητά της, αλλά με την έννοια των δυνατοτήτων μιας απελευθερωμένης προβολής στο εσωτερικό του ίδιου λυρικού Εγώ.

Η φωνή του αφηγητή δίνει τον λόγο στον μεμψίμοιρο, μέθυσο, πεισιθάνατο, και σαρκολάτρη Ερρίκο. Με τη σειρά του, ο Ερρίκος ακούει τη φωνή της συνείδησης εν είδει άλλου, του ανώνυμου φίλου της κοινής γνώμης, της κοινής λογικής, του απρόσωπου «εμείς». Ακούει και απαντά στις ενστάσεις, στις συμβουλές και παροτρύνσεις για προσαρμογή, θεραπεία, κοινωνική ένταξη. Προσηλωμένος στις εμμονές του, δηλαδή στο υπαρξιακό πρόβλημα της «ανεπανόρθωτης βλάβης» από την οποία πάσχει, ο Ερρίκος έχει την τάση να αψηφά τις αντιρρήσεις και προτροπές της συνείδησης, να παραδίδεται στις ακατάσχετες μοιχικές του ορέξεις, να συμπεριφέρεται αλλοπρόσαλλα, να νοιώθει διαρκώς ένοχος.

Τα Ονειρικά Τραγούδια είναι η εξιστόρηση των περιπετειών μιας ατομικότητας που αναζητεί τον αληθινό εαυτό της και που εκ των πραγμάτων είναι απολύτως αδύνατο να επιβιώσει εκτός του ισοπεδωτικού «εμείς».

Το πιο χαρακτηριστικό έργο του Αμερικανού ποιητή. Τα πιο κρυπτικά, τα πιο γριφώδη ποιήματα της αγγλόφωνης ποίησης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι δεν μεταφράστηκαν ποτέ σε άλλη γλώσσα. Πλήν των ελληνικών πλέον. Χάρη στον Αντώνη Ζέρβα (Πρόλογος-Εκλογή-Μετάφραση).

Αφού απέκτησε την κοσμική φήμη που τόσο επιθυμούσε, ο Μπέρρυμαν επέστρεψε στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας και αμέσως μετά αυτοκτόνησε.