Είναι η γλώσσα αυτό που διαχωρίζει τους ανθρώπους από τα άλλα ζώα, όπως έχουν υποστηρίξει πολλοί; Ή μήπως τα ζώα μιλούν τις δικές τους γλώσσες, μεταξύ τους και προς εμάς; Σε αυτό το απρόβλεπτο και διαφωτιστικό βιβλίο η Εύα Μέιερ διερευνά τέτοιου είδους ερωτήματα. Μας μιλά για τον Άλεξ, τον γκρίζο παπαγάλο που ήξερε περισσότερες από εκατό λέξεις, και την Τσέισερ, το τσοπανόσκυλο που είχε ταλέντο στη γραμματική. Μας παρουσιάζει τη Γουάσο, τον χιμπατζή που ανατράφηκε από ανθρώπους μαθαίνοντας τη νοηματική γλώσσα, τον Κόζικ, τον ελέφαντα που μιλούσε στους ανθρώπους στη δική τους γλώσσα ενώ στη θηλυκή σύντροφό του στη γλώσσα των ελεφάντων, και τον Νοκ, τη λευκή φάλαινα που μιμούνταν την ανθρώπινη ομιλία. Επισημαίνει επίσης πως οι σκύλοι είναι ικανοί να ερμηνεύσουν το γρύλισμα των άλλων σκύλων και πως οι πίθηκοι μάρμοζετ μιλούν ο καθένας με τη σειρά του, διδάσκοντας μάλιστα τη συγκεκριμένη δεξιότητα στα παιδιά τους. Οι Γλώσσες των ζώων έρχονται να μας δείξουν ότι η γλώσσα είναι πιο πλούσια και ευρεία από όσο φανταζόμασταν και ότι η ουσιαστική έκφραση δεν προϋποθέτει ανθρώπινες λέξεις.
Απόσταγμα, σχεδόν βιωματικό, από την πολύχρονη διδασκαλία μου στη Σορβόννη, το πόνημα αυτό απευθύνεται σε όσους από τους Νεοέλληνες ταλανίζονται με το πρόβλημα της ελληνικής ιστορικής συνέχειας και στους ξένους (κυρίως τους Δυτικοευρωπαίους και τους Αμερικάνους βλαστούς τους) που αρκούνται στην επιλεκτική γνώση του παρελθόντος τους. Στόχος μου λοιπόν να βάλω, κατά το δυνατόν, έστω εκ του πλαγίου και λάθρα σχεδόν, το Βυζάντιο στη θέση που τα επιτεύγματά του μας υπαγορεύουν: να πω συνοπτικά, εννοώ, αυτά που το αναδεικνύουν ως την πρώτη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία και που εξηγούν, όχι μόνο το πολιτιστικό μεγαλείο του (και αυτό ανεπαρκώς ακόμη γνωστό), αλλά και την ασυνήθη για παγκόσμια δύναμη (όπως ήταν κάποτε το Βυζάντιο) μακροβιότητά του. Με αυτό το σκεπτικό ως προτεραιότητα, η επιλογή των θεμάτων που ανέπτυξα και ανέλυσα εδώ (πλην του ιστορικού πλαισίου που προτείνω σαν καμβά, θα έλεγα, του κεντήματος) σχετίζεται κυρίως με φαινόμενα μακράς διάρκειας, που μπορούν κάπως να ερμηνεύσουν αντιδράσεις ατομικές ή ομαδικές των Βυζαντινών απέναντι στις προκλήσεις του καιρού τους και ίσως και να εξηγήσουν το “Γιατί” της βυζαντινής πολιτικής εμβέλειας.
Η δίκη της Χρυσής Αυγής, που ξεκίνησε το 2015 και ολοκληρώθηκε το 2020 με την καταδίκη της εγκληματικής οργάνωσης, αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων χρόνων. Στη διάρκειά της αναδείχθηκε η εγκληματική δράση της οργάνωσης, από τις απαρχές της μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Η αγόρευση του Θανάση Καμπαγιάννη, δικηγόρου πολιτικής αγωγής των Αιγύπτιων αλιεργατών, αναδεικνύει τον ναζιστικό χαρακτήρα της οργάνωσης και τη στρατιωτική δομή της, περιγράφει τη δράση των ομάδων κρούσης και τις επιθέσεις κατά μεταναστών και πολιτικών αντιπάλων. Η επιχειρηματολογία και η ρητορική της ένταση την καθιστούν ένα σημαντικό τεκμήριο της σύγχρονης πολιτικής μας ιστορίας.
Αυτό το βιβλίο επιχειρεί να φωτίσει τη σκηνή της Γεθσημανή σε όλες τις πτυχές της. Γιατί όμως να επιστρέψουμε στη νύχτα της Γεθσημανή; Κυρίως, γιατί να το κάνει αυτό ένας ψυχαναλυτής; Η απάντηση για μένα –ή, καλύτερα, σε μένα τον ίδιο– είναι ξεκάθαρη: Γιατί, μέσω αυτής της σκηνής, το βιβλικό κείμενο μιλάει για τον άνθρωπο με τρόπο ριζοσπαστικό, αγγίζει την ουσία της ανθρώπινης συνθήκης, της συνθήκης «χωρίς Θεό», την ευθραυστότητα του ανθρώπου, την έλλειψή του, την αγωνία του. Οι πληγές της εγκατάλειψης και της προδοσίας, η πληγή του αναπόφευκτου θανάτου δεν είναι, άραγε, οι πιο βαθιές πληγές που καλείται να αντέξει;
Κάπου στο ανολοκλήρωτο… Πώς να συλλάβεις καλύτερα παρά με τούτη τη φράση του Ρίλκε τον ασύλληπτο Ζανκελεβίτς! Ένας φιλόσοφος που μοιάζει ποιητής. Ένας συγγραφέας που είναι μουσικός. Παρακινούμενος από τις ερωτήσεις της Μπεατρίς Μπερλοβίτς, μισανοίγει επιτέλους τον χώρο του: τον χώρο του αδιόρατου, της φευγαλέας σπίθας, της ψυχικής αθυμίας, της νοσταλγίας. Αφήνει τον μυστικό κόσμο που ενοικεί στην καρδιά του έργου του να εκφραστεί. Στο παρόν βιβλίο γίνεται λόγος για τον έρωτα και το χιούμορ, για τη μουσική και τη σιωπή, για την ηθική και την πολιτική, για τις αναπολήσεις και την αθωότητα.
“Η καλύτερη εισαγωγή στο έργο του Ζανκελεβίτς”. (Le Monde)
Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies έτσι ώστε να μπορούμε να σας παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία χρήστη. Οι πληροφορίες cookie αποθηκεύονται στο πρόγραμμα περιήγησής σας και εκτελούν λειτουργίες όπως η αναγνώρισή σας όταν επιστρέφετε στον ιστότοπό μας και η βοήθεια της ομάδας μας να κατανοήσει ποιες ενότητες του ιστότοπου θεωρείτε πιο ενδιαφέρουσες και χρήσιμες.
Απολύτως Απαραίτητα
Τα απολύτως απαραίτητα cookie πρέπει να είναι ενεργοποιημένα ανά πάσα στιγμή, ώστε να μπορούμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας για τις ρυθμίσεις cookie.
If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.
Google Analytics
Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Google Analytics για τη συλλογή ανώνυμων πληροφοριών, όπως ο αριθμός των επισκεπτών στον ιστότοπο και οι πιο δημοφιλείς σελίδες.
Η διατήρηση αυτού του cookie ενεργοποιημένου μας βοηθά να βελτιώσουμε τον ιστότοπό μας.
Please enable Strictly Necessary Cookies first so that we can save your preferences!