€150.00
Πανόδετο .Καλή κατάσταση
Η “Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974” του Σόλωνα Γρηγοριάδη ξεκίνησε από την πρώτη ημέρα της Κατοχής, πέρασε στην ηρωική Αντίσταση των Ελλήνων, έφτασε σελίδα τη σελίδα (και δράμα το δράμα…) στην Απελευθέρωση και στη Βάρκιζα, κι από εκεί, καταθέτοντας έναν πρωτοφανή όγκο πληροφοριών για την πιο σκληρή σελίδα του Ελληνισμού, περιέγραψε και “εξήγησε” τον αιματηρό και φρικτό Εμφύλιο. Αναδιφώντας σε κάθε πιθανή πηγή και μαρτυρία, ο Γρηγοριάδης μάς προσέφερε όλο το πλάνο του ανάδελφου έθνους μας, όπως καταγράφηκε στην ιστορική μνήμη του τόπου, αλλά και της πολιτικά ταραχώδους εικοσαετίας που ακολούθησε – και που, εν πολλοίς, σφράγισε το μέλλον της χώρας. Έτσι, μετά την Κατοχή-Δεκεμβριανά (1941-1945) του πρώτου τόμου και τον πικρό δεύτερο τόμο, Εμφύλιος-Ανένδοτος (1945-1967), φτάνουμε στον παρόντα τόμο, τον τρίτο και τελευταίο αυτού του μοναδικού έργου: τη Δικτατορία (1967-1974).
Τα γεγονότα και το πλαίσιο πάνω στο οποίο κυοφορήθηκε η “επανάσταση” των Συνταγματαρχών ουσιαστικά έχουν ήδη ιστορηθεί, καθώς αυτή γεννήθηκε και ωρίμασε μέσα από μία σειρά “λαθών” και “προδοσιών” τις προηγούμενες δεκαετίες, ωστόσο εδώ δίνονται όλες οι πτυχές της αιτίας του κακού που βρήκε τον τόπο: το θυελλώδες παρασκήνιο, οι κρυφές ζυμώσεις, ο ρόλος των “σκοτεινών κέντρων”, οι ενέργειες της CIA και της ελληνικής ΚΥΠ, η μυστική παράλληλη δράση των αξιωματικών, τα ολέθρια σφάλματα και οι αγκυλώσεις της πολιτικής ηγεσίας, ο θλιβερός ρόλος του Θρόνου: όλα όσα σχεδόν νομοτελειακά οδήγησαν στη Χούντα και στην καταβύθιση της Ελλάδας σε ένα πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό τέλμα – και, εντέλει, στο μέγα δράμα της Κύπρου.
Τα γεγονότα που ένα-ένα ιστορούνται και αναλύονται στις σελίδες τού ανά χείρας τόμου είναι πολλά και ποικίλα, και δίνονται με καθαρότητα, ενάργεια και αμεροληψία. Από τα τανκς της 21ης Απριλίου και τη θεαματικά γρήγορη κατάληψη της εξουσίας από τους πρωτεργάτες της Χούντας, έως την πλήρη και απόλυτη εδραίωσή της – από τις τριβές, τις εντάσεις και τις ενδοδικτατορικές συγκρούσεις, έως την αντίσταση, τον Παναγούλη και το Κίνημα του Ναυτικού – από τον Παπαδόπουλο και τον Παττακό έως τον Ιωαννίδη – από τη φίμωση του Τύπου, τις συλλήψεις, τις εκτοπίσεις και τα βασανιστήρια, έως τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου – και από την πολιτική και οικονομική απίσχναση της χώρας μέχρι την πτώση της Δικτατορίας και την επανεγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, ο αναγνώστης θα βρεθεί μέσα σε έναν τυφώνα πληροφοριών και ντοκουμέντων που θα του αποκαλύψουν όλο το πεδίο πάνω στο οποίο θεμελιώθηκε, γιγαντώθηκε και έσβησε το επάρατο καθεστώς. Και, εντέλει, θα του αποκαλυφθεί το πλαίσιο πάνω στο οποίο ρίζωσε η Μεταπολίτευση: μία ιστορική περίοδος που ακόμη βιώνουμε – και που μένει να αναλυθεί από τον ιστορικό τού αύριο.
Στο βιβλίο εξετάζεται τι επέτυχε η Ελληνική Επανάσταση του 1821 με βάση τις δυνατότητες της εποχής αλλά και τις επιδιώξεις των Ελλήνων, τους στόχους που πραγματώθηκαν και τις προσδοκίες που διαψεύστηκαν. Χρονικά, εκτείνεται στα 100 χρόνια που χωρίζουν την Επανάσταση από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον τερματισμό της Μεγάλης Ιδέας, διάστημα που προσφέρεται για την αποτίμηση, αλλά παραμένει «θολό» στη συλλογική μνήμη και δύστροπο στην ιστοριογραφία.
Οι 12 διακεκριμένοι ιστορικοί που συνεργάστηκαν για την αποτύπωσή του παρουσιάζουν την Ελλάδα με πολλά νέα στοιχεία από τρεις οπτικές γωνίες: κράτος-θεσμοί, στρατός-ιδεολογία-εξωτερική πολιτική, κοινωνία-ταυτότητα. Η ελληνική περίπτωση αναδεικνύεται σαν οργανικό μέρος της ευρωπαϊκής ιστορίας και ξεχωριστό συνάμα. Στα κεφάλαια του βιβλίου ζωντανεύουν θέματα όπως η ταυτότητα του κράτους και η τοπική εφαρμογή του κοινοβουλευτισμού, η αποστασιοποίηση από τη βαλκανική ταυτότητα και η έννοια του Έλληνα, ο στρατός και η Μεγάλη Ιδέα, η φορολογία ως μέσο δημιουργίας εθνικής οικονομίας, η διαμόρφωση της ηγεσίας, η επιρροή των Μεγάλων Δυνάμεων, η αποστολή του πανεπιστημίου, οι στόχοι του συστήματος υγείας και η οργάνωση της εσωτερικής ασφάλειας.
Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο που καλύπτει το θέμα σφαιρικά και οδηγεί τον αναγνώστη να αντιληφθεί την Ελλάδα που του είναι λιγότερο οικεία, αλλά απαραίτητη για να κατανοήσει τόσο την Επανάσταση όσο και το σύγχρονο ελληνικό κράτος.
Τη δεκαετία του ’40 η Ελλάδα αποτέλεσε για μεγάλο διάστημα πεδίο καταστροφικών πολεμικών συγκρούσεων. Πρώτα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ύστερα κατά τον Εμφύλιο. Η ναζιστική κατοχή, από το 1941 και μετά, υπήρξε εξαιρετικά στυγνή. Παιδιά πέθαιναν από πείνα στους δρόμους της Αθήνας. Ηρωικές πράξεις αντίστασης προκαλούσαν βίαια αντίποινα. Μόλις η Ελλάδα, επιτέλους, απελευθερώθηκε από τη γερμανική μπότα, το διαλυμένο έθνος βρέθηκε αντιμέτωπο μ’ έναν εμφύλιο πόλεμο.
Στο βιβλίο αυτό, ο έγκριτος ιστορικός David Brewer διερευνά τη θυελλώδη αυτή δεκαετία της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, εξετάζει την ανάμειξη των ξένων δυνάμεων, ειδικά της Βρετανίας και των ΗΠΑ, και την προσπάθειά τους να υποστηρίξουν την αντιδημοφιλή κυβέρνηση της Αθήνας, και σκιαγραφεί επιφανείς προσωπικότητες –από τους χώρους της πολιτικής, του στρατού, του πολιτισμού– που διαμόρφωσαν τη σημαντική αυτή περίοδο. Ο Brewer προσπαθεί επιπλέον να εξετάσει την ιστορία από την πλευρά του ατόμου, των διλημμάτων που αντιμετώπιζαν σε προσωπικό επίπεδο οι άνθρωποι που πιάστηκαν ανάμεσα στους τροχούς της Αντίστασης και των κατακτητών στην Κατοχή, και των αντίπαλων πολιτικών δυνάμεων στον Εμφύλιο.
Η οπτική του Brewer, οι απόψεις και οι ερμηνείες του σχετικά με τις συγκρούσεις και τις δυνάμεις που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα κάνουν το βιβλίο αυτό έργο ζωτικής σημασίας για όποιον ενδιαφέρεται για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.
«Μαύρη μέρα στο Παρίσι. Εκεί συναντήθηκα και με τον Jacques C., δημοσιογράφο της “Humanite” και φίλο μας. (…) Φεύγοντας (ο Jacques θα με πήγαινε μέχρι την Ουνέσκο, απ’ όπου είχα φύγει σκαστή για τη διαδήλωση), συνεχίσαμε την έντονη συζήτηση που είχε αρχίσει πρωτύτερα: ήμουν έξω φρενών που το γαλλικό Κ. Κ. και τα συνδικάτα δεν είχαν δραστηριοποιηθεί αποτελεσματικά, εφόσον ήξερα και από προσωπική πείρα τ μέσα και τι δύναμη κινητοποίησης διέθεταν. Και μια στιγμή: «Μη φωνάζεις!» μου λέει ο Jacques. – «Μα κι εσύ φωνάζεις», του λέω στον ίδιο τόνο και εγώ. – «Ναι, αλλά εγώ είμαι στο αυτοκίνητό μου», μου αντιτείνει. Απόμεινα! Μονομιάς κατάλαβα, τη λούστηκα, την κατάσταση της προσφυγιάς. Ήμουν σε ξένο αυτοκίνητο, σε ξένο τόπο, με δικαιώματα περιορισμένα, κατά παραχώρηση.. Και μ’ έπιασε ένα κλάμα… Φτάσαμε στην Ουνέσκο, κατέβηκα από το αυτοκίνητο, αλλά τα δάκρυα, ποταμός, κυλούσαν ασταμάτητα. Και καθώς δεν γινόταν να μην πάω στο γραφείο μου, μπήκα σ’ ένα φαρμακείο και ζήτησα κάτι ασυνήθιστο από τον ξαφνιασμένο φαρμακοποιό: «Κάντε με, σας παρακαλώ, να σταματήσω να κλαίω»…
Ο Jacques δεν είχε, βέβαια, καταλάβει τι «είχε ξεφύγει από το φράχτη των δοντιών του». Λίγους μήνες μετά μου κουβάλησε από την Αθήνα δύο βαλίτσες με ρούχα που του είχαν φορτώσει οι δικοί μας.
Επιλογές και συγκυρίες σε καιρούς δύσκολους οδηγούν σε αφηγήσεις όπου διαπλέκονται τεκμήρια και βιώματα – μια εφηβεία στον Εμφύλιο που τη διαδέχτηκε, δύο φορές, μακρόχρονος ξενιτεμός. Οι απρόσμενες καταστάσεις αναζητούν απαντήσεις, ενώ η διήθηση του χρόνου μεταφέρει στο σήμερα χτεσινές βεβαιότητες και αμφιβολίες. Τα αποτυπώματα στη μνήμη μπορούν να είναι ακόμα εύγλωττα;
«Ἄδηλος ἡμῖν ἡ ἱστορία τοῦ ἀνδρός», έγραφε ο Γεώργιος Ζαβίρας για τον Ευστάθιο Αθανασίου (1766-1831) στο κατώφλι του 19ου αιώνα, όταν συνέτασσε το πρώτο εγχειρίδιο νεοελληνικής προσωπογραφίας. Σήμερα, η ιστορία του τυρναβίτη ιατροφιλόσοφου αναδύεται μέσα από την αλληλογραφία του με τον βιβλιοπώλη Καρλ Σβέτσκε και άλλες πηγές. Ανασυστήνονται οι σπουδές του στη Χάλλη, στα χρόνια μιας επιστημολογικής ανασυγκρότησης της ιατρικής, η μύησή του στον τεκτονισμό και η υιοθέτηση εκ μέρους του ιδεών του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά και η ζωή του στο Ιάσιο, όπου συμμετείχε σε μια ομάδα δημοκρατικών, εντάχθηκε στην τοπική ελίτ, ίδρυσε με άλλους αστούς ένα ελληνικό τυπογραφείο, συγκρότησε μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές βιβλιοθήκες στα Βαλκάνια, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, και πέθανε σε μια επιδημία χολέρας το 1831.
Η ανασύσταση της ιστορίας του Ευστάθιου συμβάλλει κυρίως στην επαγωγική ανίχνευση της ταυτότητας των ιατροφιλοσόφων του όψιμου Διαφωτισμού –των πρώτων εξειδικευμένων επιστημόνων της ελληνικής κοινωνίας– και του ρόλου τους ως μεσολαβητών τόσο στην εισαγωγή σύγχρονης επιστημονικής γνώσης στην καθημερινή και στην πνευματική ζωή, όσο και στη διάδοση νεωτερικών συμπεριφορών και ριζοσπαστικών πολιτικών ιδεών από τη Δύση στον βαλκανικό χώρο, κατά τις τρεις κρίσιμες δεκαετίες πριν από την Ελληνική Επανάσταση.
Ηρακλής - οι άθλοι του δεν τελειώνουν ποτέ 1 × €7.70
των σιωπηλών ΣΠΑΡΑΓΜΑΤΑ 1 × €14.40
Η Μπέθανυ και το Τέρας.Βιβλίο 1 1 × €10.50
Το θεώρημα του παπαγάλου 1 × €22.05
Retributor Armour 1 × €4.10
Λησμονία 1 × €13.00
England England 1 × €12.00
Τα θέλουμε όλα 1 × €9.00
Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες 1 × €18.00Υποσύνολο: €110.75
