€150.00
Πανόδετο .Καλή κατάσταση
Η “Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974” του Σόλωνα Γρηγοριάδη ξεκίνησε από την πρώτη ημέρα της Κατοχής, πέρασε στην ηρωική Αντίσταση των Ελλήνων, έφτασε σελίδα τη σελίδα (και δράμα το δράμα…) στην Απελευθέρωση και στη Βάρκιζα, κι από εκεί, καταθέτοντας έναν πρωτοφανή όγκο πληροφοριών για την πιο σκληρή σελίδα του Ελληνισμού, περιέγραψε και “εξήγησε” τον αιματηρό και φρικτό Εμφύλιο. Αναδιφώντας σε κάθε πιθανή πηγή και μαρτυρία, ο Γρηγοριάδης μάς προσέφερε όλο το πλάνο του ανάδελφου έθνους μας, όπως καταγράφηκε στην ιστορική μνήμη του τόπου, αλλά και της πολιτικά ταραχώδους εικοσαετίας που ακολούθησε – και που, εν πολλοίς, σφράγισε το μέλλον της χώρας. Έτσι, μετά την Κατοχή-Δεκεμβριανά (1941-1945) του πρώτου τόμου και τον πικρό δεύτερο τόμο, Εμφύλιος-Ανένδοτος (1945-1967), φτάνουμε στον παρόντα τόμο, τον τρίτο και τελευταίο αυτού του μοναδικού έργου: τη Δικτατορία (1967-1974).
Τα γεγονότα και το πλαίσιο πάνω στο οποίο κυοφορήθηκε η “επανάσταση” των Συνταγματαρχών ουσιαστικά έχουν ήδη ιστορηθεί, καθώς αυτή γεννήθηκε και ωρίμασε μέσα από μία σειρά “λαθών” και “προδοσιών” τις προηγούμενες δεκαετίες, ωστόσο εδώ δίνονται όλες οι πτυχές της αιτίας του κακού που βρήκε τον τόπο: το θυελλώδες παρασκήνιο, οι κρυφές ζυμώσεις, ο ρόλος των “σκοτεινών κέντρων”, οι ενέργειες της CIA και της ελληνικής ΚΥΠ, η μυστική παράλληλη δράση των αξιωματικών, τα ολέθρια σφάλματα και οι αγκυλώσεις της πολιτικής ηγεσίας, ο θλιβερός ρόλος του Θρόνου: όλα όσα σχεδόν νομοτελειακά οδήγησαν στη Χούντα και στην καταβύθιση της Ελλάδας σε ένα πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό τέλμα – και, εντέλει, στο μέγα δράμα της Κύπρου.
Τα γεγονότα που ένα-ένα ιστορούνται και αναλύονται στις σελίδες τού ανά χείρας τόμου είναι πολλά και ποικίλα, και δίνονται με καθαρότητα, ενάργεια και αμεροληψία. Από τα τανκς της 21ης Απριλίου και τη θεαματικά γρήγορη κατάληψη της εξουσίας από τους πρωτεργάτες της Χούντας, έως την πλήρη και απόλυτη εδραίωσή της – από τις τριβές, τις εντάσεις και τις ενδοδικτατορικές συγκρούσεις, έως την αντίσταση, τον Παναγούλη και το Κίνημα του Ναυτικού – από τον Παπαδόπουλο και τον Παττακό έως τον Ιωαννίδη – από τη φίμωση του Τύπου, τις συλλήψεις, τις εκτοπίσεις και τα βασανιστήρια, έως τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου – και από την πολιτική και οικονομική απίσχναση της χώρας μέχρι την πτώση της Δικτατορίας και την επανεγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, ο αναγνώστης θα βρεθεί μέσα σε έναν τυφώνα πληροφοριών και ντοκουμέντων που θα του αποκαλύψουν όλο το πεδίο πάνω στο οποίο θεμελιώθηκε, γιγαντώθηκε και έσβησε το επάρατο καθεστώς. Και, εντέλει, θα του αποκαλυφθεί το πλαίσιο πάνω στο οποίο ρίζωσε η Μεταπολίτευση: μία ιστορική περίοδος που ακόμη βιώνουμε – και που μένει να αναλυθεί από τον ιστορικό τού αύριο.
Αποκαλείται «η εποχή των επαναστάσεων» και η κορύφωσή της ήρθε στις δεκαετίες πριν και μετά το 1800. Όμως διήρκεσε έναν ολόκληρο αιώνα: από την Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας το 1776 ως τις μεγάλες εθνικές «ενοποιήσεις» της Γερμανίας και της Ιταλίας τη δεκαετία του 1860. Η Ελληνική Επανάσταση, που ξέσπασε την άνοιξη του 1821, βρίσκεται ακριβώς στο μέσον αυτής της μακράς «εποχής των επαναστάσεων» — και, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, αποτέλεσε το σημείο καμπής της. Οι ιστορικοί άργησαν να αναγνωρίσουν τον καίριο ρόλο που έπαιξε η ελληνική εξέγερση και η διεθνής αναγνώριση της Ελλάδας ως κυρίαρχου, ανεξάρτητου κράτους εννέα χρόνια αργότερα, το 1830, σε αυτή τη διαδικασία, η οποία αναδιαμόρφωσε το γεωπολιτικό σκηνικό της ευρωπαϊκής ηπείρου ή, μάλλον, για την ακρίβεια, μεγάλου μέρους του κόσμου. Αυτό το βιβλίο φιλοδοξεί να εξηγήσει όσα συνέβησαν στη διάρκεια αυτών των εννέα ετών, με τις ευρύτατες –και σίγουρα απρόβλεπτες– συνέπειές τους, καθώς και τους λόγους για τους οποίους η πλήρης σημασία αυτών των γεγονότων αρχίζει να εκτιμάται μόλις σήμερα, διακόσια χρόνια αργότερα.
“Από πού είστε;” Είναι η πιο συνηθισμένη ερώτηση που κάνουν οι Έλληνες στους ξένους επισκέπτες. Εκφράζει την ανάγκη να καταλάβεις από πού προέρχεται κάποιος, να τον τοποθετήσεις σε ένα τοπικό, χρονικό και κοινωνικό πλαίσιο. Και όμως, 4.000 περίπου Έλληνες δεν μπορούν να δώσουν μια ξεκάθαρη απάντηση: οι διεθνείς υιοθεσίες από την Ελλάδα προς τις ΗΠΑ (και αργότερα προς την Ολλανδία), από τη δεκαετία του 1950 και μετά, διατάραξαν την αίσθηση του ανήκειν. Οι υιοθετημένοι αυτοί και οι οικογένειές τους έχουν περάσει εβδομήντα χρόνια διερωτώμενοι για το τι ακριβώς συνέβη, ενώ συχνά αναζητούν εναγωνίως τις ρίζες τους σε μια ελληνική οικογένεια.
Ελπίζω ότι το βιβλίο προσφέρει απαντήσεις μέσα από τις δύσκολες πορείες που διήνυσαν οι υιοθετημένοι στη διάρκεια της ζωής τους. Πορείες που, όλες μαζί, συνθέτουν ένα άγνωστο κεφάλαιο στην ιστορία της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Το 1974 σηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής και την απαρχή μιας εντελώς νέας. Ο μεταβατικός χαρακτήρας αυτού του έτους αποτυπώθηκε με τον πιο γλαφυρό τρόπο στις αντιφάσεις του. Ήταν ταυτόχρονα annus horribilis και annus mirabilis. Ολέθριο, διότι το πρώτο μισό του σημαδεύτηκε από την πιο σκοτεινή εκδοχή του δικτατορικού καθεστώτος που προκάλεσε την ανεπανόρθωτη εθνική συμφορά στην Κύπρο, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην κατάρρευσή του. Καταπληκτικό, διότι πάνω στα ερείπια της χούντας ανοικοδομήθηκε με σχεδόν απίστευτη ταχύτητα και οπωσδήποτε με αξιοθαύμαστη αποτελεσματικότητα η πιο επιτυχημένη εκδοχή ομαλής δημοκρατικής ζωής στο ελληνικό κράτος. Διευθετήθηκε με τρόπο αδιαμφισβήτητο και κατά συνέπεια οριστικό το χρονίζον πολιτειακό ζήτημα. Επιπλέον, τέθηκαν ξανά οι βάσεις για την ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το 1974 υπήρξε καθοριστικό και στο επίπεδο διαμόρφωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σχεδόν όλες οι αξιώσεις που εγείρει μέχρι σήμερα η Τουρκία έναντι της Ελλάδας έχουν τη ρίζα τους στο μεταίχμιο μεταξύ του 1973 και του 1974. Η τομή της χρονιάς αυτής αποτυπώθηκε εύγλωττα ακόμα και στην καθημερινή γλώσσα, στην οποία η διαίρεση «πριν από το 1974» και «μετά το 1974» έγινε σημείο αναφοράς, μέχρι τις μέρες μας.
ΑΛΕΞΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ. Η προσωπική εμπειρία ως Ιστορία.
Από τα πιο κεντρικά γεγονότα της Επανάστασης, η περίφημη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου άρχισε τον Απρίλη του 1825 και έληξε στις 11 Απριλίου 1826 (ξημερώνοντας η Κυριακή των Βαΐων) με την ηρωική Έξοδο της φρουράς και τις σφαγές και τις αιχμαλωσίες όσων παρέμειναν (άρρωστοι και πληγωμένοι στρατιώτες, γυναίκες, γέροντες, παιδιά).
«Άρχισα τα παρόντα σημειώματα από τους 1832 Νοεμβρίου 15», σημειώνει ο Νικόλαος Κασομούλης (1795 1872)• η αφήγηση των όσων έζησε μέσα στο πολιορκημένο Μεσολόγγι αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα απομνημονεύματα αγωνιστή, και σίγουρα ένα κείμενο όπου η προσωπική εμπειρία αποτυπώθηκε με τον αμεσότερο και γνησιότερο τρόπο. Το αγωνιστικό ήθος και οι αρνητικές συμπεριφορές, η καθημερινότητα και οι συγκρούσεις, οι βρισιές και τα αστεία που εξακόντιζαν οι πολιορκημένοι στους πολιορκητές και αντίστροφα, οι προσπάθειες του Κιουταχή και του Ιμπραΐμ να πετύχουν κάποια συνθηκολόγηση, η αγωνία των πολιορκημένων μήπως δεν φανούν τα υδραίικα ή τα σπετσιώτικα καράβια, οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στους Σουλιώτες και τους Ρουμελιώτες, οι κανονιές και οι αδιάκοπες επισκευές του τείχους.
Ο Κασομούλης διαθέτει το χάρισμα της αφήγησης και, παρά την ένταση των όσων έζησε μέρα με τη μέρα, τόσους μήνες, κατόρθωσε να εικονογραφήσει αντικειμενικά και ψύχραιμα και τα πράγματα και τα πρόσωπα.
Τα επιλεγόμενα του Αλέξη Πολίτη επιδιώκουν να εισχωρήσουν στις φανερές αλλά και στις πιο δυσδιάκριτες πτυχές της αφήγησης και της ιδεολογίας του κειμένου, να σχολιάσουν και να συμπληρώσουν τα περιστατικά, να παρουσιάσουν τον τόπο, το ίδιο το Μεσολόγγι και την ευρύτερη περιοχή. Επικεντρώνονται στο κεντρικό, ίσως, διακύβευμα της πολιορκίας – και, βέβαια, της Επανάστασης. Πώς δηλαδή, μέσα από ποιες διαδικασίες αναπτύχθηκε ή κατά καιρούς συμπτύχθηκε η νεωτερική αίσθηση του συλλογικού «εμείς», μ’ άλλα λόγια η νεοελληνική εθνική συνείδηση.
ΑΝΑΨΗΛΑΦΗΣΗ Β' 1 × €8.60
Ρέκβιεμ για μια Δημοκρατία 1 × €18.00
Μελέτες για την αυταρχική προσωπικότητα 1 × €21.601974 1 × €12.00
Ultramarines Blue 1 × €5.30
Οι γίγαντες του πνεύματος - Πλήρης 1 × €150.00
Ρεμπετολογικά ποικίλα 1 × €12.50
Τα ελληνοτουρκικά 1 × €23.40Υποσύνολο: €251.40
