Η νέα έκδοση του Φάουστ, ενός από τα κορυφαία έργα του νεότερου ευρωπαϊκού πνεύματος και της γερμανικής λογοτεχνίας, μονόγλωσση αυτή τη φορά, σε εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια του Πέτρου Μάρκαρη.
Η έμμετρη απόδοση των περίπου δώδεκα χιλιάδων στίχων του Γκαίτε είναι το μεταφραστικό έργο ζωής του διεθνούς συγγραφέα και μεταφραστή, ο οποίος δούλευε για αυτό πάνω από δέκα χρόνια.
Ο Φάουστ ξεκινάει ένα μακρύ ταξίδι, το οποίο διασχίζει τέσσερις συνεχόμενες τραγωδίες: την τραγωδία των Λογίων, την τραγωδία της Μαργαρίτας, την τραγωδία της Ελένης και την τραγωδία της Ανθρωπότητας.
Και όμως, παρά τον τεράστιο όγκο του και τις τέσσερις επιμέρους τραγωδίες, ο Φάουστ είναι κατά διαστήματα μια κωμικοτραγωδία χάρη στον Μεφιστοφελή και τα ειρωνικά έως σαρκαστικά σχόλια του για τους ανθρώπους. Επί της ουσίας, ο Μεφιστοφελής είναι ο καθρέφτης του σύγχρονου ανθρώπου.
Πέραν αυτού, το έργο ξεκινάει στον Μεσαίωνα αλλά μετακινείται αδιάκοπα μέσα στον χρόνο. Αφιερώνει μια ολόκληρη πράξη στην ελληνική μυθολογία και καταλήγει στην Ελένη.
Ο πλούτος του έργου δεν είναι μόνο η δραματική ποίηση και οι τραγικές στιγμές που μας προσφέρει. Είναι και ο πλούτος των στιγμών που ζωντανεύουν από την αρχαία ελληνική ιστορία και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Η αρχαία ελληνική τραγωδία έθεσε στην εποχή της, μέσα από τον καθρέφτη του μύθου, τα φλέγοντα ζητήματα σχετικά με τον άνθρωπο στους κόλπους της κοινωνίας. Περιέγραψε συγκρουσιακές καταστάσεις, έδειξε πώς αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι τη βία, την τελετουργία και τη λατρεία· παρουσίασε την πτώση σπουδαίων προσώπων και τους φόβους των ανθρώπων.
Όλες οι προβληματικές καταστάσεις και οι συγκρούσεις που πραγματεύεται η αρχαία ελληνική τραγωδία παραμένουν άλυτες και αποτελούν ζητήματα και της δικής μας εποχής, τα οποία, στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας με διεθνή εξάπλωση (παρ’ όλα τα πισωγυρίσματα), συζητούνται ανοιχτά, γιατί είναι επίκαιρα. Η αρχαία τραγωδία λειτουργεί εν προκειμένω σαν ένα μεγάλο αντηχείο, και το θέατρο, αφομοιώνοντάς την, κάνει το παρελθόν μέρος του παρόντος. Η τραγωδία καθιστά ρητό το άρρητο, και από αυτό κερδίζει το θέατρο σήμερα, όπως και τότε, μια ανησυχαστική δύναμη, που μας αναγκάζει να στοχαστούμε και που, μέσα από τη γοητεία που ασκούν οι ξένοι για μας αρχαίοι μύθοι, προκαλεί όχι μόνο συναισθηματικό συγκλονισμό, αλλά και την «ηδονή που αποκομίζει κανείς από τα τραγικά θέματα».
Μια κοινωνία χωρίς θέατρο θα έχανε έναν «δημόσιο χώρο πειραματισμού για μια εύθραυστη διευθέτηση των συγκρούσεων» και μαζί με αυτόν τη συναισθηματική της ισορροπία. Την αρχαία ελληνική τραγωδία την έχουμε ανάγκη.
«Λατρεύω τα ψηλά τακούνια. Τα φτιάχνουν τόσο ψηλά τώρα! Ξέρετε, ήμουν πραγματικό pin-up girl. Αλλά pin-up girl του Παλαιού Καθεστώτος. Είχα δει ένα πορτρέτο της Δούκισσας του Λονγκβίλ, την ξέρετε;… Είχα αντιγράψει το φόρεμά της για να πάω σ’ έναν χορό μεταμφιεσμένων, μετά το ’κοψα πάνω απ’ το γόνατο και το φορούσα για φόρεμα κοκτέιλ με γόβες-στιλέτο. Όμως τα τακούνια κάποια στιγμή δεν μπορείς πια να τα φορέσεις. Το κορμί δεν τα θέλει πια… Απολαύστε όσο μπορείτε τα ωραία σας πόδια, αγαπητή μου… Πριν επιβάλλει το κορμί τους θλιβερούς του νόμους…»
Βασικό στοιχείο της δραματουργίας της Γιασμίνα Ρεζά είναι η εστίαση σε φαινομενικά ασήμαντα στοιχεία της πραγματικότητας, στις ελάχιστες εκείνες ρωγμές που γίνονται χάσματα και την καταβροχθίζουν. «Μου αρέσει να πηγαίνω από το πιο μικρό στο πιο μεγάλο», λέει η συγγραφέας, «γιατί πιστεύω πως η μεταφυσική του ανθρώπου δεν κρύβεται στις μεγάλες ηρωικές στιγμές. Η απόγνωση και τα μυστικά του κρύβονται στις αόρατες λεπτομέρειες, σ’ αυτές τις μόνιμες και ανεπαίσθητες χαραμάδες της καθημερινότητας».
Μέγιστη ανατόμος του ανθρώπινου ψυχισμού, η Γιασμίνα Ρεζά φωτίζει τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις των ηρώων της, χωρίς να κρίνει ή να νουθετεί. Η ευφυΐα με την οποία περιγράφει την αγωνία που εμπεριέχεται σε κάθε είδους ψευδαίσθηση αγγίζει τον αναγνώστη-θεατή με τρόπο άμεσο και καταλυτικό. Η γραφή της, λαμπερή και κοφτερή σαν λεπίδα, προκαλεί το γέλιο αλλά και τη θλίψη για το παράλογο της ύπαρξης, ισορροπώντας αριστοτεχνικά ανάμεσα στη σοβαρότητα και την ελαφράδα, ανάμεσα στις επιθυμίες και τη ματαίωσή τους, τις ελπίδες και τις διαψεύσεις τους.
[…] Η Σαλώμη: θαρρείς και όλα έγιναν για να μπαλωθεί το μεγάλο κενό, για να φανερωθεί επιτέλους εκείνο το φιλί που όλοι το ξέρανε για κοντά χίλια οχτακόσια χρόνια μα δεν το τόλμησε ολάκερη η Αναγέννηση, δεν το ζωγράφισε μήτε ο Μποτιτσέλι, μήτε καν ο Καραβάτζιο, οπότε πάνω που ησύχασαν οι παπάδες, γλυτώσαμε από τούτο, είπανε και βάλανε μπρος ένα στάμπατ μάτερ, νά σου ένας που φορούσε δαχτυλίδια για να το επιτελέσει (: περισσότερο από το “επιτέλους” παρά από το “επιτελώ”). Θαρρείς και όλα έγιναν για να ενωθεί ο έρωτας με το θάνατο επί σκηνής, πάνω σε έναν δίσκο που στάζει αίμα. Θαρρείς και όλα έγιναν για να εκτεθεί επί σκηνής, εφτά χρόνια νωρίτερα από το Traumdeutung του Φρόιντ, αυτό το άλλο που όλοι έχουμε βαθιά μέσα στον ύπνο μας.
[…] Στη “Σαλώμη” όλα γίνονται μέσα στη νύχτα για μια νύχτα μέχρι το τέλος. Το τρίγωνο της Σαλώμης (Σαλώμη, Ιωάννης, Ηρώδης) γλείφεται με αυτό το τέλος. Η μια θέλει μέχρι το τέλος της νύχτας και πεθαίνει γι’ αυτό, ο άλλος πιστεύει μέχρι το τέλος της νύχτας και πεθαίνει γι’ αυτό. Ο τρίτος είναι ο Ηρώδης: αυτός επιζεί επειδή αποφασίζει να μη φτάσει τη νύχτα του μέχρι το τέλος βολεύεται με ένα ημίμετρο, καταδέχεται να είναι μεθυσμένος, καταδέχεται να υπόσχεται ανταλλάγματα, εντέλει καταδέχεται να παζαρεύει, επαφίεται σε ένα ημίμετρο που τον παγιδεύει – και στη συνέχεια αποδέχεται την παγίδα, εγκαταλείποντας κάθε σκληρή σαν πετράδι φλόγα στην απαίσια «νομοτέλεια» του κόσμου. Ο Ηρώδης είναι αυτός ο θλιβερός που επέζησε υπό την ασημένια Σελήνη -αυτός που κουκουλώθηκε, που αυτοσαβανώθηκε για να ζήσει γεμάτος με την πικρίλα του τάφου.
Τρίγλωσση έκδοση με δεκαέξι σχέδια του Όμπρεϊ Μπίρντσλεϊ
Μια χώρα ανάμεσά μας 1 × €20.00
Η γονιδιακή μηχανή 1 × €14.40
Ιστορίες της Αυλής Ιστοριογραφία, θεσμοί και κοινωνία στη Γαλλία του 17ου αιώνα 1 × €11.70
Warpspark Weapon Battery 1 × €35.00
Η Μυρτώ και το κουνουπάκι 1 × €9.90
Οι αρχηγοί / Τα αντράκια 1 × €9.54Υποσύνολο: €100.54
