€15.50
Ο ΜΠΙΝΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Από τον ρεαλισμό στην υπέρβασή του
“Έτσι σαν πρόλογος (ασπρόμαυρο)”: “…κι ο ναός της Απτέρου Νίκης, κοινός χωμάτινος τάφος για τα σπασμένα φτερά μας…”
“Εξομολογήσεις”: χτίζοντας και αποσυναρμολογώντας τη συγγραφή, τον χρόνο και τον έρωτα
“Η Διάλυση”: της γλώσσας, της κοινωνίας, του ύφους
Ο μπιντές και άλλες ιστορίες: ενσταντανέ της κοινωνίας του ’60
Ένας κάπως αισιόδοξος επίλογος (μαυρόασπρο): έξοδος, με μια κουδουνίστρα για μεγάλους
ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ
Κριτική στη γλώσσα, δυσπιστία στη γλώσσα
Αλφρέντ Ζαρρύ, Νταντά και υπερρεαλισμός, και οι δεκαετίες 1950 και 1960
Το γέλιο, το καρναβάλι, η μελαγχολία: σάτιρα και αυτοσαρκασμός
Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Το πλαίσιο εντός του οποίου τοποθετούνται τα δοκίμια κριτικής αυτού του τόμου, συντάσσεται από δύο κείμενα που τα χωρίζουν επτά αιώνες! Συγκεκριμένα, το Δεκαήμερο του Βοκκάκιου και μια σύγχρονη παρωδία βασισμένη στην Έρημη Χώρα του Τ. Σ. Έλιοτ.
Πέραν του κοινού θέματος μιας θανατηφόρας πανδημίας, που πρόσθεσε στο λεξικό τον όρο “καραντίνα”, ο Βοκκάκιος σημειώνει πως το κακό ενέσκηψε λόγω των δικών μας άνομων, αμαρτωλών συναλλαγών! Στη μακρά διάρκεια αυτών των αιώνων, τίποτα δεν μεσολάβησε ώστε να αλλάξουν τα διεφθαρμένα ήθη μας. Ο Βοκκάκιος, ωστόσο, ελλείψει εμβολίων, μας πρόσφερε έναν άλλο αισιόδοξο τρόπο διαφυγής από το κακό: αυτόν της αέναης μυθοπλασίας.
Διαδρομές νο 7
Με ποια κριτήρια ένα λογοτεχνικό έργο εντάσσεται στον λογοτεχνικό κανόνα; Πώς επιδρούν οι ιστορικές συνθήκες στον ιδιαίτερα ευαίσθητο χώρο της κριτικής; Ποια ήταν η τύχη των ποιητικών, ειδικά, έργων στην ταραγμένη δεκαετία του ’40, όταν ο Εμφύλιος δίνει τη θέση του στον Ψυχρό πόλεμο, και πώς αποτυπώνονται οι ιδεολογικές εντάσεις των δεκαετιών του ’50 και του ’60 στα κριτικά κείμενα της εποχής;
Στην παρούσα μελέτη παρακολουθούμε την εξέλιξη της επικαιρικής λογοτεχνικής κριτικής, συγκεκριμένα της βιβλιοκριτικής της ποίησης, μέσα στις κοινωνικοπολιτικές συντεταγμένες του μεταπολέμου, με ιδιαίτερη εστίαση στη σχέση της αισθητικής με την ιδεολογία. Με βάση τα κειμενικά δεδομένα του κριτικού λόγου μιας σειράς λογοτεχνικών περιοδικών της περιόδου 1945-1967, εξετάζονται οι κριτικές αποτιμήσεις των υφισταμένων ήδη από τον Μεσοπόλεμο νεωτερικών λογοτεχνικών κατευθύνσεων, αλλά και η κριτική υποδοχή των νέων ποιητικών τάσεων που προέκυψαν μέσα στη νέα ιστορική αναγκαιότητα.
Επιλεκτικές κριτικές στάσεις, αποκλεισμοί ή προβολή προσώπων και έργων, δογματισμοί ή αναγνωστικές μονομέρειες δείχνουν ότι η λογοτεχνία και η λογοτεχνική κριτική υπήρξαν θύματα της ταραγμένης εποχής. Αποκαλύπτουν ότι ο μεταπολεμικός κριτικός φέρει το “ίχνος” της ιστορίας, ότι η “ιδεολογική υπερφόρτιση” των καιρών εμποτίζει τις κρίσεις των έργων και οδηγεί στην αισθητική πόλωση.
Μέσα από τις εν θερμώ αποτιμήσεις των έργων προκύπτουν σαφείς μαρτυρίες που ενισχύουν τη γνώση για τη λογοτεχνική μας εξέλιξη και για τους όρους εδραίωσης του λογοτεχνικού κανόνα.
Όταν ο ογδόντα ενός ετών Τζέι Μέντελσον αποφάσισε να παρακολουθήσει το σεμινάριο με θέμα την Οδύσσεια που θα δίδασκε ο γιος του, Ντάνιελ, στο Κολέγιο Μπαρντ, ξεκίνησε γι’ αυτούς μια περιπέτεια βαθιά συναισθηματική όσο και πνευματική. Για τον Τζέι, συνταξιούχο ερευνητή που έχει μάθει να βλέπει τον κόσμο μέσα από το αμείλικτο βλέμμα του μαθηματικού, αυτή η επιστροφή στα θρανία αποτελεί και την “τελευταία του ευκαιρία” να γνωρίσει τη μεγάλη λογοτεχνία που παραμέλησε στα νιάτα του – αλλά πάνω απ’ όλα, να καταλάβει καλύτερα τον γιο του.
Οι μήνες που ακολουθούν, όσο οι δυο τους ανατέμνουν μαζί το σπουδαίο έργο του Ομήρου -πρώτα μέσα στην αίθουσα του σεμιναρίου, όπου ο Τζέι αμφισβητεί επίμονα τις ερμηνείες του γιου του, κι έπειτα σε μια γεμάτη εκπλήξεις κρουαζιέρα στη Μεσόγειο, στα ίχνη των θρυλικών ταξιδιών του Οδυσσέα-, επιφυλάσσουν στιγμές άβολες αλλά αποδεικνύουν επίσης ότι και ο Ντάνιελ έχει πολλά να μάθει. Γιατί η στάση του Τζέι τόσο απέναντι στο κείμενο όσο και στο ταξίδι αποκαλύπτει σταδιακά μυστικά κρυμμένα από χρόνια, που επιτρέπουν στον Ντάνιελ να κατανοήσει επιτέλους τον τόσο δύσκολο πατέρα του. Καθώς ο Μέντελσον οδηγεί το χρονικό του προς τη σπαρακτική τελική του κορύφωση, στην αφήγηση συνυφαίνονται περίτεχνα απόηχοι της ίδιας της Οδύσσειας με τα αενάως επίκαιρα θέματά της: την εξαπάτηση και την αναγνώριση, τον γάμο και τα παιδιά, τις χαρές του ταξιδιού και το νόημα της πατρίδας και της εστίας.
Ο Ντάνιελ Μέντελσον με την πολυεπίπεδη, αποκαλυπτική του αφήγηση μας προσφέρει μια Οδύσσεια πλούσια σε συναισθηματικό φορτίο και φιλολογική οξυδέρκεια, ένα έργο βαθιάς προσωπικής όσο και λογοτεχνικής εξερεύνησης.
Το ανά χείρας δοκίμιο πραγματεύεται μια μεγάλη εποχή κι έναν μεγαλοφυή φιλόσοφο ποιητή. Επιχειρεί να ανατάμει την περίοδο του γερμανικού πνεύματος από τον Βίνκελμαν ως τον ύστερο Γκαίτε στο πεδίο όπου η εδραίωση της αυτοσυνειδησίας των Γερμανών ενοφθαλμίζεται καθοριστικά με την “επανανακάλυψη” της αρχαίας Ελλάδας. Το βιβλίο εστιάζει στον Φρήντριχ Χαίλντερλιν (1770-1843) και μάλιστα στο μυθιστόρημά του Υπερίων ή ο ερημίτης στην Ελλάδα, δημοσιευμένο σε δύο μέρη τις χρονιές 1797-99, λίγο πριν από την προϊούσα πνευματική συσκότιση του ποιητή. Το λυρικό και φιλοσοφικό αυτό πεζογράφημα αναχωνεύει ολόκληρο τον ποιητικό και διανοητικό κόσμο του Χαίλντερλιν όλοι οι άξονες της σκέψης του που φανερώνονται στα ποιήματα και στο δραματικό του έργο εμφιλοχωρούν ή προτυπώνονται στον Υπερίονα: η Ελλάδα ως ο τόπος της ενότητας φύσεως και πολιτισμού, ο πόθος για ελευθερία, ο κολασμός της παντοκρατορίας του Λόγου, η εμπειρία του κάλλους ως ουσίας του αληθούς, ο εκστασιασμός του έρωτα, οι μεγάλες ματαιώσεις και η ερημία του βίου. Το έργο είναι γεμάτο Ελλάδα -όχι όμως μόνο αρχαία αλλά και σύγχρονη- εφόσον σκηνοθετείται στο ιστορικό πλαίσιο της εξέγερσης των “Ορλωφικών” (1770) ως ένα είδος πνευματικής επιστροφής του ποιητή στον “γενέθλιο” χωρόχρονο.
Επί της ουσίας 1 × €18.00
Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες 1 × €11.50
O δρόμος της συνάντησης 1 × €19.10
Η ιστορία ενός σαλιγκαριού 1 × €9.60
Το παιχνίδι της κλίμακας 1 × €22.50
Κ. Π. Καβάφης και δημοτικό τραγούδι 1 × €27.00Υποσύνολο: €107.70
