€14.31
Πώς επηρεάζει η τεχνολογία την εργασία και τις εργαζόμενες; Είναι η εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών στην παραγωγή και τις εργασιακές μεθόδους μια διαδικασία αντικειμενικά προοδευτική, που δίνει τη δυνατότητα για λιγότερη και λιγότερο κοπιαστική εργασία ωθώντας έτσι δυνητικά προς έναν «κομμουνισμό της πολυτέλειας»; Ή πρόκειται μήπως για κάποια ουδέτερη τεχνική πρακτική, της οποίας το αποτύπωμα εξαρτάται αποκλειστικά από τον τρόπο χρήσης της εκάστοτε τεχνολογίας;
Ο Γκάβιν Μιούλλερ επιστρέφει στο ιστορικό κίνημα των λουδιτών για να ανασυνθέσει το υπόγειο ρεύμα μιας ιστορίας εργατικών αγώνων ενάντια στην εμπέδωση των σχέσεων εξουσίας στους χώρους εργασίας με όχημα την τεχνολογική καινοτομία. Φωτίζει έτσι τον απωθημένο λουδισμό των καθημερινών κινημάτων αντίστασης στην εκμηχάνιση, την αυτοματοποίηση και την κυβερνοποίηση που αντηχεί μέχρι τις μέρες μας, παροτρύνοντάς μας να αναμετρηθούμε με την αναδιοργάνωση του εργασιακού και του ελεύθερου χρόνου, να φρενάρουμε την εντεινόμενη εκμετάλλευση, να διεκδικήσουμε εκ νέου τη γνώση και τον έλεγχο επί του προϊόντος και των συνθηκών της εργασίας μας με δυο λόγια, να «σπάσουμε μηχανές».
Το κείμενο “Αυτός ο Πόλεμος” είναι η μαρτυρία, η εξομολόγηση, η προσπάθεια εξιλέωσης και ταυτόχρονα η προ φητεία ενός μεγάλου συγγραφέα για την πατρίδα του, τους συμπολίτες του, τον κόσμο της εποχής του αλλά και τον εαυτό του.
Γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 1939 και προοριζόταν για τη νεοϋρκέζικη Herald Tribune. Στις αρχές του επόμενου χρόνου κυκλοφόρησε και στα γερμανικά, αλλά οι ναζί κατέσχεσαν όλα τα αντίτυπα όταν εισέβαλαν στο Άμστερνταμ.
Ο εθνικοσοσιαλισμός εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τις ιστορικές και οικονομικές κακουχίες του γερμανικού λαού. Η δικτατορία βρήκε πρόσφορο έδαφος στα πάθη του, τα παρόξυνε και τα ποδηγέτησε.
Όταν ένας λαός γίνεται σύσσωμος έρμαιο μιας τραχιάς, στριγκής, ημιπαράφρονος φωνής και αφήνεται να υπνωτιστεί από υποβλητικές μαζικές τελετές συλλογικής μύησης προκειμένου να αναπληρώσει αυτό που έχει, υποτίθεται, χάσει,ποια δύναμη του λόγου μπορεί εδώ να αντισταθεί; Η ψυχική, πνευματική, ηθική και πολιτική παράδοση έχει επιτελεστεί πολύ νωρίτερα.
Η ιστορία αυτή εμπεριέχει μια αιώνια υπόμνηση και προειδοποίηση για τις δημοκρατίες. Το διάβημα του Τόμας Μαν είναι, νομίζω, συμβολικό και εκφράζει την ανάγκη του να μιλήσει χωρίς να ελπί- ζει. Ως εθνικός συγγραφέας, δεν μπορεί να ελπίζει.
Προβαίνει, εντούτοις, σε μια σειρά από ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις που δεν είναι απλές διαπιστώσεις αλλά, αν προσέξουμε, έχουν κατά βάθος έναν ηθικό χαρακτήρα, κάτι σαν συμβολική εξιλέωση ενός ολόκληρου έθνους. Οι Γερμανοί παρασύρονται από την άθλια προπαγάνδα και την εγκληματική αγκιτάτσια του αντισημιτισμού και του ρατσισμού και καταδέχονται μια κίβδηλη ανακούφιση των παθών τους: δαιμονοποιώντας τους Εβραίους και άλλους, μπορούν επιτέλους να νιώσουν οι ίδιοι υπέρτεροι, ισχυροί, ανίκητοι.
Όπως, όμως, ορθά επισημαίνει ο Μαν, το αίσθημα φυλετικής ανωτερότητας λίγη χαρά έμελλε να δώσει σε εκείνους που, με τις επιλογές τους, όχι μόνο έβαλαν τις βάσεις της μελλοντικής τους καταστροφής, αλλά στάθηκαν προπάντων οι ίδιοι μάρτυρες του αργού και βασανιστικού ηθικού τους θανάτου.
Από το Επίμετρο του Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου
Ο σερ Ian Kershaw είναι η κορυφαία, ίσως, αυθεντία για τον Χίτλερ και το Τρίτο Ράιχ, και το έργο του επανακαθόρισε τον τρόπο με τον οποίο εξετάζουμε αυτή την περίοδο της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Η Ναζιστική δικτατορία αποτελεί ορόσημο στην ιστοριογραφία του, καθώς καλύπτει τα κυριότερα θέματα στα οποία επικεντρώνεται η μελέτη του ναζισμού και καταγράφει, αναλύει και αξιολογεί τις ιστοριογραφικές αντιπαραθέσεις που εκδηλώθηκαν στην προσπάθεια κατανόησης και ερμηνείας της ναζιστικής περιόδου. Στο βιβλίο θίγονται ζητήματα όπως το Ολοκαύτωμα, το κύρος και η ηγεσία του Χίτλερ, η ναζιστική εξωτερική πολιτική και οι συνέπειές της, καθώς και οι επιδράσεις της ενοποίησης της Γερμανίας στην ιστοριογραφία για το Τρίτο Ράιχ. Αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου στάθηκε η συμμετοχή του Kershaw το 1979 σε ένα εξαιρετικά σημαντικό, όπως αποδείχθηκε, συνέδριο, στο οποίο συμμετείχαν όλοι οι ειδικευμένοι στο Τρίτο Ράιχ επιφανείς Γερμανοί και Βρετανοί ιστορικοί. Εκεί εκδηλώθηκαν ριζικά αντιτιθέμενες ερμηνείες του τρόπου με τον οποίο λειτουργούσε το ναζιστικό καθεστώς. Μία ερμηνεία έδινε έμφαση σχεδόν αποκλειστικά στον Χίτλερ, στις ιδέες του, στις αποφάσεις του, στη θέλησή του. Στην προσέγγιση αυτή αντιτάσσονταν σφόδρα όσοι εστίαζαν στις δομές του καθεστώτος και σε δυνάμεις πέρα από τον δικτάτορα, δυνάμεις των οποίων αποτελούσε σημαντικό παράγοντα, αλλά δεν τις ήλεγχε απαραίτητα. Η ένταση και η σφοδρότητα των συζητήσεων στο συνέδριο αυτό, κυρίως μεταξύ των Γερμανών ιστορικών, βοήθησαν τον συγγραφέα να συνειδητοποιήσει ότι τα ζητήματα που θίγονταν είχαν μεγάλη σημασία για τους συμμετέχοντες και αφορούσαν όχι μόνο το παρελθόν αλλά και το παρόν της Γερμανίας. Οι αντιπαραθέσεις αυτές, που συχνά είχαν πολιτικές, ιδεολογικές, ακόμη και ηθικές προεκτάσεις, ώθησαν τον Kershaw στην αναζήτηση συνθέσεων, που θα επέτρεπαν στον σύγχρονο μελετητή να αποκτήσει μια πιο αποστασιοποιημένη αλλά και πιο σφαιρική εικόνα για τη ναζιστική δικτατορία.
Στα έργα επιστημονικής φαντασίας, οι άνθρωποι πολεμάνε τις μηχανές στο όνομα της ελευθερίας και της ατομικότητας, όμως αυτοί οι ανθρωπιστικοί μύθοι είναι από καιρό ξεπερασμένοι.
Μπορεί η νεωτερική εποχή να έβαλε τον άνθρωπο στη θέση του Θεού, μπορεί τον προηγούμενο αιώνα η ανθρωπότητα να έθεσε υπό έλεγχο το λιμό, τις επιδημίες και τον πόλεμο σήμερα όμως, που έχει βαλθεί να νικήσει τα γηρατειά και το θάνατο και να βρει το κλειδί της ευτυχίας, νέες θεϊκές δυνάμεις δημιουργίας και καταστροφής παίρνουν τη σκυτάλη. Όσο αποκωδικοποιούμε τη δομή του εγκεφάλου και τον γενετικό μας κώδικα χάρη στη βιοτεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και την επεξεργασία Μεγάλων Δεδομένων, η αυθεντία θα περνάει σε εξωτερικούς αλγόριθμους και οι περισσότεροι άνθρωποι θα γίνονται οικονομικά και πολιτικά ανίσχυροι. Όταν το έξυπνο κινητό μου θα με γνωρίζει καλύτερα απ’ ό, τι εγώ και ο Μεγάλος Αδελφός θα μπορεί να παίρνει τις καλύτερες αποφάσεις για λογαριασμό μου, οι δημοκρατικές εκλογές, η ελεύθερη αγορά και οι ίδιοι οι άνθρωποι θα είναι εξίσου παρωχημένοι με τα πέτρινα μαχαίρια και τις κασέτες ήχου. Αν ο 19ος αιώνας, με τη Βιομηχανική Επανάσταση, έφερε την εργατική τάξη, ο 21ος θα δημιουργήσει μια νέα τεράστια “άχρηστη τάξη”.
Μετά από 50.000 χρόνια, ο Χόμο σάπιενς (έμφρων άνθρωπος) θα δώσει τη θέση του στον Χόμο ντέους (άνθρωπο-θεό) κι ο κόσμος θα αποκτήσει νέους αφέντες.
Ο τόμος αυτός είναι καρπός έντεκα συναντήσεων και συζητήσεων του Σταύρου Ζουμπουλάκη με τον Στρατή Μπουρνάζο. Οι δυο συνομιλητές συμφώνησαν εξαρχής να συζητήσουν, χωρίς συμβατικότητες, για θέματα που τους απασχολούν.
Το βιβλίο ξεκινάει με τα καλοκαίρια των παιδικών χρόνων και την περίοδο των σπουδών του Ζουμπουλάκη στην Αθήνα και στο Παρίσι, με τα διαβάσματα και τους δασκάλους του. Οι δυο συζητητές μιλάνε κατόπιν για το σχολείο, όπου ο πρώτος δούλεψε χρόνια, την εμπειρία της τάξης και της διδασκαλίας, την αντίληψή του για την εκπαίδευση, για την εποχή που υπήρξε διευθυντής της Νέας Εστίας, καθώς και για τα δύο ιδρύματα των οποίων είναι σήμερα επικεφαλής: τον Άρτο Ζωής και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τέλος, για ζητήματα γενικότερα και μεγάλα, όπως η αρρώστια και ο πόνος, η πίστη και η θρησκεία, ο εβραϊσμός και ο αντισημιτισμός, η πολιτική και η Αριστερά, η λογοτεχνία. Αναφέρονται σε προσωπικότητες γοητευτικές, όπως ο Άγγελος Ελεφάντης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Ζήσιμος Λορεντζάτος.
Συζητώντας, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης και ο Στρατής Μπουρνάζος βουτάνε στα βαθιά, αλλά και πλατσουρίζουν στον αφρό, στα καθημερινά. Πετάγονται, έτσι, κατά τη φράση του Βάρναλη (που χρησιμοποιεί και ο Παλαμάς για να εγκωμιάσει την ποίηση του πρώτου), “από την καβαλίνα του δρόμου στην κορφή της διπλανής ροδακινιάς”.
Χρονολογία Έκδοσης Νοέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 640
Διαστάσεις 21×14
Μισό παιδί 1 × €12.00
Ο βασιλεύς των ορέων 1 × €14.00
Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα 1 × €9.60
Τρεις φιλικοί, έπαρχοι στην Άνδρο 1 × €14.40
Neverhome 1 × €14.40
Το θεώρημα του παπαγάλου 1 × €22.05
Επαναπατρισμοί-Η Μικρασιατική Καταστροφή και η ανταλλαγή των πληθυσμών μέσα από τα μάτια ενός Νορβηγού 1 × €19.00Υποσύνολο: €105.45
