Πώς επιτυγχάνεται η κοινωνική δικαιοσύνη; Θα επέλθει νομοτελειακά μέσα από την αυτοκατάργηση του καπιταλισμού, όπως υποστηρίζει ο μαρξισμός; Αρκούν για τη διασφάλισή της οι κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως ισχυρίζεται ο πολιτικός φιλελευθερισμός;
Στο βαθύτατα προσωπικό αυτό βιβλίο, ο Τζ. Α. Κοέν -ο διαπρεπέστερος εκπρόσωπος του αναλυτικού μαρξισμού και ένας από τους κορυφαίους αγγλοσάξονες πολιτικούς φιλοσόφους του 20ού αιώνα- ασκεί κριτική και στις δύο αντιλήψεις, κινούμενος ανάμεσα στην ιστορία των ιδεών και την πολιτική φιλοσοφία.
Ο Κοέν απορρίπτει τη μαρξιστική πίστη στο αναπόφευκτο της ισότητας αλλά και τον φιλελεύθερο ισχυρισμό ότι η δικαιοσύνη είναι τελικά νομικό ζήτημα. Πιστεύει πως μια αλλαγή στο ήθος, στον τρόπο που οι άνθρωποι παίρνουν τις καθημερινές τους αποφάσεις, είναι απαραίτητη για την επίτευξη της ισότητας και την πραγμάτωση της δικαιοσύνης.
Δεν αρκεί ούτε η ιστορία ούτε γενικώς η πολιτική – απαιτείται πρώτα απ’ όλα μια ηθική επανάσταση, μια επανάσταση στην ανθρώπινη ψυχή. Αν θέλεις την ισότητα, καταλήγει ο Κοέν, δεν μπορείς να είσαι τόσο πλούσιος.
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη: το φάντασμα της ιστορικής παρακμής. Κυριαρχεί ο φόβος ότι η ώρα της Ευρώπης πέρασε, ότι τα αθάνατα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού δεν μπορούν πια να επαναληφθούν κι ότι πρέπει να συμφιλιωθούμε με τη σκέψη πως σε παγκόσμιο επίπεδο η Ευρώπη θα έχει εφεξής ρόλο δευτεραγωνιστικό, ή και κομπάρσου.
Στη διάλεξη αυτή, ένα απ’ τα τελευταία κείμενα που δημοσίευσε πριν το θάνατό του, ο Τζωρτζ Στάινερ επιχειρεί να «γειώσει» τη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης ― να τη μεταφέρει από τους αιθέρες των μεγάλων ιδεών στο έδαφος της βιωμένης πραγματικότητας.
Τι ορίζει την Ευρώπη; ρωτά ο Στάινερ. Και απαντά: το καφενείο, αυτή η νέα αρχαία αγορά που χωρά τον διανοούμενο και τον πολιτικό μαζί με τον εργάτη και τον άστεγο· το εξημερωμένο και αχόρταγα περπατημένο τοπίο· η διαρκής παρουσία του παρελθόντος στους δημόσιους χώρους ―στους δρόμους, στις πλατείες, στις γέφυρες― και η συνακόλουθη, συχνά ασφυκτική, κυριαρχία της μνήμης· η ριζικά αντιφατική και γι’ αυτό ανεξάντλητα γόνιμη πρωτοκαθεδρία δύο πνευματικών παραδόσεων, της ελληνικής και της εβραϊκής· τέλος, η ιστορικά μοναδική αίσθηση του πεπερασμένου των ανθρώπινων επιδιώξεων και η αναγνώριση της καταστατικής τραγικότητας της ανθρώπινης συνθήκης.
Αρκούν αυτά, αναρωτιέται ο Στάινερ, για να παραμείνει η Ευρώπη μια ιδέα που διεγείρει την ψυχή και τη φαντασία; Ή μήπως είναι καταδικασμένη «να κατοικήσει στο μεγάλο μουσείο περασμένων ονείρων που ονομάζουμε ιστορία.
Στο λυκόφως του περασμένου αιώνα, στις 18 Μαρτίου 1871, εγκαθιδρύθηκε η Κομμούνα του Παρισιού. Στις 28 Μαΐου του ίδιου χρόνου η Κομμούνα συντριβόταν και πνιγόταν στο αίμα. Όλο κι όλο είχε ζήσει εβδομήντα μέρες. Κι όμως, έμεινε στην παγκόσμια ιστορία σαν μεγάλος σταθμός της ανθρωπότητας. Όχι μονάχα γιατί αποτελούσε τη μεγάλη, αστραφτερή επίθεση των προλετάριων για την κατάκτηση του ουρανού, μα βασικά γιατί άνοιγε τον δρόμο, έκανε την αρχή, για την ποιοτικά καινούργια εξέλιξη της ανθρωπότητας. (ΝΙΚΟΣ ΨΥΡΟΥΚΗΣ)
Εκατόν πενήντα χρόνια μετά την Παρισινή Κομμούνα, τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον ανά χείρας τόμο αποτυπώνουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Κομμούνα τόσο από τους συγχρόνους της όσο και από τους κομμουνιστές πριν κατακτήσουν την εξουσία στη Ρωσία, αλλά και μετά, όταν η επανάσταση είχε γίνει πλέον καθεστώς. Η διαφορετική εστίαση κάθε εποχής αντανακλά τις διαφορετικές προτεραιότητες σε ζητήματα όπως αυτό του αποικιοκρατούμενου κόσμου και της στάσης του επαναστατημένου προλεταριάτου απέναντί του. Αυτό που φαίνεται να μην απασχολεί ιδιαίτερα τον Μαρξ, οι Σοβιετικοί ιστορικοί της μεταπολεμικής εποχής, όταν το ζήτημα της αποαποικιοποίησης ήταν επίκαιρο, το επισημαίνουν ως παράγοντα αποτυχίας του κινήματος της Κομμούνας, κάτι που κάνει και ο Νίκος Ψυρούκης, στο δικό του κείμενο, σε μια εποχή που ο πόλεμος του Βιετνάμ έληγε με την ήττα της αμερικανικής υπερδύναμης.
Ο δράκος της Πρέσπας ΙΙΙ 1 × €16.20
Η σκύλα 1 × €9.00
Η Ελένα ξέρει 1 × €13.50
Mephiston Red 1 × €3.00
Αφέντες και Δούλοι 1 × €20.00
Ξυπνήματα 1 × €20.00
Το οχυρό 1 × €13.50
Τα σανδάλια 1 × €6.00
Ο δικός μας πόθος 1 × €14.40
ΑΝΑΨΗΛΑΦΗΣΗ Β' 1 × €8.60
Να έχεις ή να είσαι; 1 × €15.00
Μόνος στο Βερολίνο 1 × €20.00
Υψώνοντας τείχη 1 × €14.00Υποσύνολο: €173.20
