€9.00
Το πλαίσιο εντός του οποίου τοποθετούνται τα δοκίμια κριτικής αυτού του τόμου, συντάσσεται από δύο κείμενα που τα χωρίζουν επτά αιώνες! Συγκεκριμένα, το Δεκαήμερο του Βοκκάκιου και μια σύγχρονη παρωδία βασισμένη στην Έρημη Χώρα του Τ. Σ. Έλιοτ.
Πέραν του κοινού θέματος μιας θανατηφόρας πανδημίας, που πρόσθεσε στο λεξικό τον όρο “καραντίνα”, ο Βοκκάκιος σημειώνει πως το κακό ενέσκηψε λόγω των δικών μας άνομων, αμαρτωλών συναλλαγών! Στη μακρά διάρκεια αυτών των αιώνων, τίποτα δεν μεσολάβησε ώστε να αλλάξουν τα διεφθαρμένα ήθη μας. Ο Βοκκάκιος, ωστόσο, ελλείψει εμβολίων, μας πρόσφερε έναν άλλο αισιόδοξο τρόπο διαφυγής από το κακό: αυτόν της αέναης μυθοπλασίας.
Διαδρομές νο 7
Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού ο Γάλλος λογοτέχνης και πολιτικός Μωρίς Μπαρρές προβάλλει ως ο “Δάσκαλος” του εθνικισμού, του ιδεολογικού ρεύματος που οριζόταν ως η αποδοχή του ντετερμινισμού της γης και των νεκρών, που εξυμνούσε τον πόλεμο και πάλευε ενάντια στον διεθνισμό και τις οικουμενικές αξίες. Ο Ίων Δραγούμης ήταν ο σημαντικότερος Έλληνας “μαθητής” του. Γύρω από τον Μπαρρές βρίσκουμε όμως εκατοντάδες ακόμα κοσμοπολίτες εθνικιστές από όλο τον κόσμο: Ιταλούς –όπως ο Ντ’ Αννούντσιο και ο Μαρινέττι–, Ισπανούς, Πορτογάλους, Λατινoαμερικανούς, Βαλκάνιους… Μέσα από την αλληλογραφία τους και ποικίλες άλλες πηγές, ο εθνικισμός αναδεικνύεται σε ένα διεθνικό φαινόμενο, γέννημα ενός δικτύου φιλόδοξων ελιτιστών διανοούμενων που επιχειρούσαν να συνδυάσουν μια ριζοσπαστικά αντιδραστική πολιτική ιδεολογία με τη λογοτεχνία και την τέχνη.
Το βιβλίο ανιχνεύει τις διεθνείς διαδρομές του μπαρρεσικού εθνικισμού, από το Παρίσι μέχρι το Περού ή την οθωμανική “Ανατολή”, τις αντιφάσεις του, τις διακλαδώσεις και τις μεταλλάξεις του, τη σχέση του με τον πόλεμο και με την εμφάνιση του φασισμού· για να εστιάσει τελικά στις ελληνικές εκδοχές του, στην ιδεολογική πορεία του Ίωνα Δραγούμη, από τον προσηλυτισμό του μέχρι τη ρήξη, και στη σημασία που είχε για επιγόνους όπως ο Νίκος Καζαντζάκης και οι λογοτέχνες της “Γενιάς του ’30”.
Τα συγκλονιστικά γεγονότα της δεκαετίας του 1940, καθώς και η ριζική εθνική και κοινωνική κρίση που προκάλεσαν, έστρεψαν το ενδιαφέρον στη μελέτη της ιστορίας και της λογοτεχνίας του Νέου Ελληνισμού. Κατά την περίοδο της Δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης, το ενδιαφέρον για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία εντάθηκε. Πώς αποτυπώνονται αυτές οι εξελίξεις στη μελέτη της λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο, στην εδραίωση και την ανάπτυξη δηλαδή της επιστήμης της Νεοελληνικής Φιλολογίας; Ανάπτυξη μιας επιστήμης σημαίνει προσδιορισμός της σχέσης της με τις όμορες επιστήμες, στην περίπτωσή μας την Αρχαία Ελληνική Φιλολογία και τη Νεότερη Ιστορία. Ανάπτυξη της επιστήμης σημαίνει, επίσης, σαφή διατύπωση των διαφορών της από συναφείς εξωπανεπιστημιακές δραστηριότητες, όπως η λογοτεχνική κριτική, αλλά και ανταπόκριση σε νέες προκλήσεις, όπως η θεωρία της λογοτεχνίας.
Το βιβλίο ιχνηλατεί την πορεία ανάπτυξης της Νεοελληνικής Φιλολογίας στις Φιλοσοφικές Σχολές Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Σε όλη του την έκταση τίθενται ερωτήματα όπως: Ποια είναι η επιστημονική σκευή με την οποία καλείται ο φιλόλογος να διδάξει; Ποιες είναι οι αντιλήψεις του (πεποιθήσεις, αξίες, προκαταλήψεις) περί λογοτεχνίας, περί γλώσσας, περί κριτικής, και θεωρίας; Ποιο είναι το μορφωτικό κεφάλαιο που φέρει η μελέτη της σύγχρονης λογοτεχνίας σε σχέση με το απολύτως αδιαμφισβήτητο κεφάλαιο της αρχαιογνωσίας; Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δίνονται και ξαναδίνονται με διαφορετικές παραλλαγές σε κάθε χρονική στιγμή της υπό εξέτασης περιόδου, και ίσως, η αναψηλάφησή τους βοηθήσει στη συλλογική μας αυτογνωσία και στην αναζήτηση απαντήσεων που να ταιριάζουν στους δικούς μας καιρούς.
Στην ιστορικο-φιλολογική αυτή μελέτη, με τίτλο «Κ.Π. Καβάφης και Δημοτικό Τραγούδι», εξετάζεται ο επίμονος, συνεχής, αλλά εν πολλοίς κρυμμένος ποιητικός διάλογος της καβαφικής ποίησης με τη δημοτική παράδοση. Αφετηρία της εργασίας υπήρξε μία βασική παρατήρηση: ότι η ποιητική του δημοτικού τραγουδιού απασχόλησε τον Καβάφη καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής του πορείας σε τέτοιο βαθμό και κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να αναχθεί σε ουσιαστική παράμετρο της ποιητικής του τέχνης, η οποία ωστόσο εμφανίζεται ή λειτουργεί κατά τρόπο διαφορετικό από τους σύγχρονους ομότεχνούς του.
Η περιπετειώδης και ερωτική μυθιστορία του Πέτρου και της Μαργαριτ(ούλ)ας (σερ Πέρου, (Ε)μπέριου, (Ι)μπέριου και Μαργαρόνας) είναι ένα δημοφιλέστατο υστερομεσαιωνικό και αναγεννησιακό μεσογειακό λογοτέχνημα που, μέσω των δυτικοευρωπαϊκών εκδοχών του, γοήτευσε ευρωπαϊκούς λαούς, λογίους μα και καλλιτέχνες ώς και τον 20ό αιώνα (Cervantes, Lope de Vega, L. Tieck, Brahms). Πρωταγωνιστές του δύο πανέμορφοι, γενναιότατοι, μορφωμένοι, χαρισματικοί και, προπαντός, ατίθασοι, τολμηροί, εφευρετικοί και αντισυμβατικοί, στην αρχή, νεαροί ηγεμονόπαιδες, που ωριμάζουν μέσα από συνεχόμενες δοκιμασίες της ξεροκεφαλιάς όσο και της Τύχης/Μοίρας τους, και στο τέλος θριαμβεύουν χάρη στην αισθηματική σταθερότητα, την ευσέβεια, τα καλά έργα τους μα και τη θεία Χάρη.
Από το δεύτερο μισό του 15ου ώς περίπου τα μέσα του 16ου αι., η ελληνόγλωσση έμμετρη ανομοιοκατάληκτη εκδοχή είχε πλούσια χειρόγραφη τύχη, ενώ η μεταποίησή της σε ομοιοκατάληκτο ποίημα στο δεύτερο τέταρτο του 16ου αι. και η έντυπη εμφάνισή του στη Βενετία (τουλάχιστον από το 1543 ώς το 1806) έκαναν τον Ιμπέριο (Διήγησιν ωραιοτάτην του Ιμπερίου) ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα «λαϊκά αναγνώσματα» του νέου ελληνισμού και των βαλκανικών δορυφόρων του, προσελκύοντας την προσοχή ξένων και ελλήνων λεξικογράφων, βιβλιογράφων, κριτικών, εκδοτών και μελετητών, αλλά και τη δημιουργική ανταπόκριση κορυφαίων λογοτεχνών (του Β. Κορνάρου, του Κ. Δαπόντε, του Δ. Σολωμού, του Κ. Παλαμά).
Στο βιβλίο εκδίδεται, με εισαγωγικό σχολιασμό και με αντικριστή μετάφραση στα σύγχρονά μας ελληνικά, ο έντυπος Ιμπέριος, ενώ σε Επίμετρο, και μεταξύ άλλων, οι πρώτες χωριστές φιλολογικές εκδόσεις τριών από τα κείμενα της ανομοιοκατάληκτης μορφής του ποιήματος.
Το βιβλίο είναι το δέκατο τρίτο της σειράς του ΙΝΣ “Παλιότερα Κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας”, με επόπτες τους A. van Gemert (έως το 2017) και Γ. Κεχαγιόγλου. Η σειρά έχει σκοπό τη γνωριμία τού μη εξειδικευμένου κοινού με τη λογοτεχνία παλιότερων περιόδων μέσα από εύχρηστες και αξιόπιστες επιστημονικά εκδόσεις, που απαλλάσσουν από την ανάγκη καταφυγής σε πολλά πρόσθετα βοηθήματα. Προπομπό αποτέλεσε το εισαγωγικό βιβλίο Από τον ύστερο Μεσαίωνα ως τον 18ο αιώνα. Εισαγωγή στα παλιότερα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας (2009, και ανατυπώσεις), ενώ η σειρά περιλαμβάνει ήδη τις εξής εκδόσεις κειμένων (2010-2018): Η κακοπαντρεμένη· Ο κάτης και ο μποντικός· Πτωχολέων· Ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης· Ο έπαινος των γυναικών· Μ. Φαλιέρος, Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν Μανόλης Σκλάβος, Της Κρήτης ο χαλασμός· Εμμανουήλ/Μανόλης Λιμενίτης, Το Θανατικόν της Ρόδου· Η Βοσκοπούλα· Καταλόγια (Στίχοι περί έρωτος αγάπης)· Πανουργίαι υψηλότατοι του Μπερτόλδου· Γιούστος Γλυκός, Πένθος θανάτου.
Ζήτημα θανάτου και ζωής 1 × €14.80
Η ελληνική Επανάσταση του 1821, τόμος Γ΄ 1 × €29.70
Στη χώρα των κλουβιών 1 × €10.80
Έντεκα συναντήσεις 1 × €16.00
Πολιτική Οικονομία 1 × €10.00
Βάρδια 1 × €15.30
Ο Αντίχριστος 1 × €13.50
Το Γκρούφαλο καρουζέλ 1 × €17.00Υποσύνολο: €127.10
