Στις ιδιωτικές του συζητήσεις ο Χέλμουτ Πλέσνερ συνήθιζε να χαρακτηρίζει τη μουσική ως summum humanum, ανθρώπινη κορύφωση, αναγνωρίζοντας τη θεμελιώδη σημασία της τέχνης αυτής για τη φιλοσοφική ανθρωπολογία και βλέποντας σε αυτήν το κλειδί για την επίλυση αισθητικών και φιλοσοφικών προβλημάτων.
Στην αμιγώς ενόργανη, «καθαρή» μουσική, όπως την αποκαλεί, σε μια μουσική που μπορεί να σταθεί ως τέχνη χωρίς εικόνες και λέξεις, τον ελκύει εκείνη η μοναδική συγχώνευση νοήματος και ήχου, νου και αισθητικότητας, που δείχνει να διαψεύδει τον καρτεσιανό δυισμό στην πράξη. Το να συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο στην επικράτεια μιας αίσθησης, της ακοής, ωθεί τον Πλέσνερ στην αναζήτηση κάτι αντίστοιχου και στην επικράτεια της όρασης. Ανακαλύπτοντάς το στην ευκλείδεια γεωμετρία, στις έμπλεες νοήματος κατασκευές της οποίας συντελείται η ίδια συγχώνευση νου και αισθητικότητας, ο Πλέσνερ είναι βέβαιος πως μεταξύ νου, αισθητικότητας και σωματικής κίνησης –γιατί τέτοιες είναι η μουσική και η ένσκοπη πράξη με τη λανθάνουσα γεωμετρία της– υπάρχουν δομικές αντιστοιχίες τις οποίες η φιλοσοφία δεν μπορεί να αγνοεί.
Η χριστιανική έννοια του θεού – ο θεός ως παρηγοριά των άρρωστων, ο θεός ως αράχνη, ο θεός ως πνεύμα- είναι μια απ’ τις πιο εκφυλισμένες έννοιες του θείου που διατυπώθηκε ποτέ πάνω στη γη.
Περιγράφει ίσως το τελευταίο στάδιο στην κατιούσα εξέλιξη των τύπων του θείου. Ο θεός κατέληξε νάναι το αντίθετο της ζωής, αντί η μεταμόρφωσή της, το αιώνιο “Ναι” της! Ο θεός: διακήρυξη πολέμου κατά της ζωής, της Φύσης, της βούλησης για ζωή! Θεός: η αλάνθαστη συνταγή για κάθε συκοφαντία του “ενθάδε”, κάθε ψέμα του “επέκεινα”! Θεός: το μηδέν που θεοποιήθηκε, η βούληση για εκμηδένιση που ανακηρύχτηκε “αγία”!..
Να κ’ η περίπτωση του Ηράκλειτου, που αποτραβήχτηκε στις ελεύθερες εκτάσεις και στα περιστύλια του τεράστιου ναού της Αρτέμιδας: τούτη η “έρημος” ήταν, οπωσδήποτε, πιο άξια – τ’ ομολογώ! Γιατί να μην υπάρχουν και για μας τέτοιοι ναοί; (Χμ, ίσως και να υπάρχουν. Να, μου έρχεται τώρα δα στο νου τ’ ωραιότερο δωμάτιο εργασίας που είχα ποτέ, στην Piazza di San Marco, άνοιξη, δέκα με δώδεκα το πρωί) Ωστόσο, κι ο Ηράκλειτος απέφευγε αυτό που κ’ εμείς αποφεύγουμε σήμερα: το θόρυβο και τη φλυαρία των Εφεσίων, τη δημοκρατία τους, τις πολιτικές αθλιότητες τους, τα νεώτερα κατορθώματα της “αυτοκρατορίας” (της περσικής – με εννοείτε), όλη τη βρομερή πραμάτεια του “σήμερα”, γιατί εμείς οι φιλόσοφοι χρειαζόμαστε πάνω απ’ όλα μια συγκεκριμένη ησυχία: χρειαζόμαστε ανάπαυση απ’ το “σήμερα”.
Στο ανά χείρας τομίδιο επιχειρείται μια εισαγωγή στη ζωή και στη σκέψη του Αλβέρτου Σβάιτσερ μέσα από δικά του κείμενα που εκτείνονται σε έξι δεκαετίες (1905-1965). Ο απόλυτος σεβασμός για κάθε ύπαρξη σφυρηλατεί την ηθική στάση μιας ολόκληρης ζωής που οδηγήθηκε, με θαυμαστή συνέπεια, από τη θεωρία στην πράξη. Άνθρωποι όπως ο Σβάιτσερ μας δείχνουν πως οι σημαντικότερες έννοιες της ανθρώπινης πνευματικότητας, δηλαδή η αγάπη, η αλληλεγγύη και η συμπόνια, δεν είναι μια ανέφικτη ουτοπία, αλλά υπόθεση των ανθρώπων και μπορούν να εκπληρωθούν από άλλους ανθρώπους, από την ιερή ζωή που μας περιέχει.
«Η κεντρική ιδέα του ηθικού στοχασμού του Σβάιτσερ είναι απλή και κοινή: σεβασμός της ζωής, δέος (Ehrfurcht) μπροστά στο θαύμα της ζωής. Αυτήν ωστόσο την απλή και κοινή ιδέα ο Σβάιτσερ τη διευρύνει, πρωτοποριακά για την εποχή του, πέρα από τα όρια της ανθρώπινης ζωής και συμπεριλαμβάνει τα ζώα και όλη την πλάση. Το πιο άμεσο δεδομένο της συνείδησης γίνεται το σύνθημα της ηθικής του: “Είμαι ζωή που θέλει να ζήσει ανάμεσα σε ζωή που θέλει να ζήσει”».
Πέντε Ιτιές 1 × €16.20
Μεγάλοι Ρώσοι συγγραφείς 1 × €19.10
Θραύσματα από τη ζωή τριών φίλων 1 × €12.15
1984 1 × €13.00
Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας 1 × €13.00
Σαίξπηρ 1 × €13.00
Κατεδαφιζόμεθα 1 × €15.70Υποσύνολο: €102.15
