€12.00
Πρόκειται για την αυτοβιογραφική αφήγηση του Μάνου Ελευθερίου στους Σπύρο Αραβανή και Ηρακλή Οικονόμου, όπως προέκυψε από την τρίχρονη (2010-2013) συστηματική συνάντησή τους τα κυριακάτικα πρωινά στο σπίτι του, στο Ψυχικό.
Διαθεσιμότητα: 1 σε απόθεμα
… ξύπνησε πρώιμα τ’ αγρίμι μέσα μου. Θεωρώντας πως ήταν πολύ νωρίς ακόμη και οι συνθήκες δεν είχαν ωριμάσει για «πονηρά» σχέδια, το κράταγα με μεγάλη δυσκολία σε τεχνητή καταστολή κι εκείνο έδειχνε κατανόηση. Μα σαν ξύπναγε, σήκωνε τον κόσμο στο ποδάρι. Τα ουρλιαχτά του ήταν ο δικός του βασανιστικός λόγος που έλεγε όσα δεν μπορούν χίλιοι σοφοί. Μου τρυπούσε τα μελίγγια, με κυρίευε ολοκληρωτικά. Αδυνατούσα να το κρύψω. Ήταν ορατό σε κάθε μου κίνηση. Στο βάδισμά μου, στο βλέμμα μου, στο λόγο μου. Ζητούσε επιτακτικά, εδώ και τώρα, το δικαίωμά του στην ελευθερία κι άντε να το σωπάσω. Πώς να συγκρατηθεί η θέληση για ζωή; Τούτο το ζουλάπι δεν έλεγε να προσκυνήσει την αλυσίδα. Μου απαγόρευε να ζήσω και πολύ περισσότερο να αποδεχτώ ως φυσιολογική κατάσταση την αιχμαλωσία. Με κρατούσε σε συνεχή εγρήγορση, ψάχνοντας αδιάκοπα μια δίοδο διαφυγής. Να σκάψει, να κόψει κάγκελα, να βάλει φουρνέλο στα ντουβάρια, να φτιάξει μια σκάλα να ανεβεί στ’ άστρα, μέχρι να ανακαλύψει τη μεγάλη έξοδο. Να απαλλαγεί απ’ τον κυκλωτικό χορό των βρικολάκων που στήναν ολόγυρα τ’ ανθρώπινα βαμπίρ. Ώσπου να βρεθεί έξω εκεί, μακριά. Να ‘χει στα ποδάρια του τη φυλλωσιά του δάσους, στα πνευμόνια του τον καθάριο βουνίσιο άνεμο και να αφουγκράζεται τον αντίλαλο της φωνής του στην αστροφεγγιά
«Οι Τούρκοι πήραν τον μπαμπά μου που είναι Αμερικανός. Ήρθα να τον πάρω πίσω».
Μου λέει αυτός:
«Ε, καλά, αν είναι Αμερικανός, κάναμε λάθος. Φέρε μου ένα χαρτί από το αμερικανικό προξενείο και θα τον αφήσουμε ελεύθερο».
Ο γυρισμός μου ξεπέρασε και τον ίδιο το Γολγοθά. Πώς επέζησα, δεν ξέρω. Πού έβρισκα φαγητό, δεν ξέρω. Πού έβρισκα τη δύναμη να περπατάω, δεν ξέρω. Ήμουνα όλο αυτό το ατέρμονο διάστημα σαν υπνωτισμένη. Δεν ήμουνα εγώ αλλά κάποια άλλη, που κοιμόμουνα ανάμεσα στα πτώματα και δεν ένιωθα αηδία. Έβλεπα όλα αυτά τα κορμιά –μαύρα, τουμπανιασμένα, ακρωτηριασμένα, παραμορφωμένα– και πάταγα πάνω τους για να προχωρήσω. Δεν ένιωθα ούτε την κούραση ούτε την πείνα ούτε τη δικιά μου βρομιά. Είχα ένα σκοπό: να σώσω τον πατέρα μου· κι αυτό λες και μου ’δινε υπερφυσικές δυνάμεις.
Ξαφνικά η παιδικότητά μου εξαφανίστηκε και απόκτησα μυαλό και κρίση ώριμης γυναίκας.
Η Σόφη Μεριά έζησε μια πλήρη ζωή. Νήπιο, μετανάστευσε από τη Μικρασία στη Νέα Υόρκη και ξαναβρέθηκε στη Σμύρνη, όπου και διέσωσε τον πατέρα της με μυθιστορηματικό τρόπο τον Αύγουστο του 1922. Πρόσφυγας στην Αθήνα, κατόρθωσε και μαθήτευσε στο Αμερικανικό Κολλέγιο, όπου κατόπιν δίδαξε επί δεκαετίες. Παρ’ όλη τη φρίκη που βίωσε ως θύμα των ιστορικών γεγονότων (Μικρασιατική καταστροφή, ελληνοϊταλικός πόλεμος, Κατοχή, εμφύλιος), δεν έχασε ποτέ το κέφι της και τη διάθεση για προσφορά.
Η μαρτυρία της, απομαγνητοφωνημένη από την μαθήτριά της Λιλή Γιαλέσσα-Λεοντίδη, σφύζει από χαρά της ζωής και από αγάπη για τους ανθρώπους.
Η Σόφη Μεριά-Σεραφειμίδη γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1910. Από δύο έως πέντε ετών έζησε στην Νέα Υόρκη, όπου ο έμπορος πατέρας της είχε μεταφέρει τις εργασίες του. Η οικογένεια επέστρεψε στη Σμύρνη το 1919. Το 1922 κατάφεραν κι έφτασαν στην Αθήνα όπου εγκαταστάθηκαν ως πρόσφυγες.
Την μυθιστορηματική ζωή της αποτύπωσε η ίδια σ᾽ αυτό το βιβλίο.
Πέθανε το 2004, σε ηλικία 94 ετών.
Ο καραγκιοζοπαίχτης και οικοδόμος Σωτήρης Ευγενίου Σπαθάρης (1887-1974) είναι ο πρώτος Έλληνας λαϊκός καλλιτέχνης που έγραψε εκτενή κείμενα για τη ζωή του και για την τέχνη του. Ξεχωριστά, απολαυστικά και από πολλές απόψεις χρήσιμα τα κείμενα αυτά, πολύ ενδιαφέρουσα η ιστορία της συγγραφής τους, μεγάλη η περιπέτεια των χειρογράφων που τα διασώζουν.
Τα “απομνιμονέματά” του τα έγραψε ο Σπαθάρης τρεις φορές: μία το 1944, μία από το 1950 ως το 1955, και μια τρίτη από το 1957 ως το 1959. Η τελευταία εκδοχή, γραμμένη επειδή τα προηγούμενα χειρόγραφα είχαν χαθεί, εκδόθηκε στις αρχές του 1960, “λογοκριμένη” όμως και με γλωσσικές επεμβάσεις αρκετές. Τώρα τα χαμένα χειρόγραφα βρέθηκαν και στον παρόντα τόμο εκδίδονται για πρώτη φορά οι δύο παλαιότερες και πολύ αξιολογότερες μορφές του σπουδαίου αυτού έργου. Είναι ένας “άλλος” Σπαθάρης: η γλώσσα διαφέρει, μεγαλύτερο διάστημα καλύπτεται, άγνωστα από αλλού επεισόδια εμφανίζονται, άλλα, γνωστά, περιγράφονται ζωηρότερα και εκτενέστερα. Ειλικρινής και έντιμος αφηγητής μοιάζει αυτός ο χαρισματικός και φιλότιμος αλλά και δύσκολος και σκληρός άνθρωπος, καθώς μάς μιλά για τις αδυναμίες και τις αποτυχίες του με την ίδια ενάργεια και γλαφυρότητα που παρουσιάζει τα προτερήματα και τις επιτυχίες του.
Πέρα από την αξία που έχουν ως πολύτιμη πηγή για την ιστορία του ελληνικού θεάτρου σκιών, αλλά και για τον τρόπο που βίωνε τη “μεγάλη ιστορία” ένας εκπρόσωπος των φτωχών λαϊκών στρωμάτων της πρωτεύουσας, τα απομνημονεύματα του Σπαθάρη, που εκδίδονται εδώ χωρίς περικοπές και γλωσσικές επεμβάσεις, αποτελούν σημαντικότατο μνημείο λόγου. Πόσοι φορείς της προφορικής παράδοσης, που δεν διάβαζαν και με δυσκολία έγραφαν, θέλησαν και κατόρθωσαν να συντάξουν τόσο μεγάλα αυτοβιογραφικά κείμενα στη χώρα μας αλλά και αλλού;
Στην εισαγωγή του επιμελητή της έκδοσης Γιάννη Κόκκωνα, πέρα από τα εντελώς απαραίτητα βιογραφικά στοιχεία του Σπαθάρη, θα βρει ο αναγνώστης την ιστορία της συγγραφής των κειμένων, των προσπαθειών για την έκδοσή τους και της τύχης των χειρογράφων. Κάμποσα συμπληρωματικά κείμενα και παραλλαγές ορισμένων αφηγήσεων που σώθηκαν, μαζί με άλλα κείμενα του συγγραφέα μας δημοσιευμένα σε περιοδικά και εφημερίδες από το 1945 ως το 1965, έχουν μπει σε τέσσερα παραρτήματα. Επεξηγηματικά σχόλια, γλωσσάρι και ευρετήριο συμπληρώνουν τον τόμο, ενώ η προερχόμενη από διάφορες πηγές διάσπαρτη εικονογράφηση υποστηρίζει, τρόπον τινά, οπτικά την αφήγηση.
Συμβατή με τον άνθρωπο; 1 × €20.70
Βάρδια 1 × €15.30
Αφανισμός 1 × €20.00
Στη μάχη του Μαραθώνα 1 × €9.00
Ο χειμώνας των λεόντων 1 × €18.00
Το Μαύρο Βιβλίο 1 × €20.70
Κατάλογος απολεσθέντων 1 × €16.20Υποσύνολο: €119.90
