Λέξεις που χάνονται
€19.00 €17.00
Τι είναι ο μαϊτζέβελος, η κατσιφάρα και το ζεμπερέκι; Τι φτιάχνει ο κουγιουμτζής, πού δουλεύει ο καλιοντζής και με τι ασχολείται ο παϊτέρης; Ποια είναι η μοναδική ελληνική λέξη που αρχίζει από ζν; Σε ποιο μέρος του ελληνόφωνου κόσμου θα καθίσετε στην τσαέρα και πού θα φάτε στην παδέλα; Ποιο φρούτο είναι το ζαρταλούδι και ποιο η πατίχα; Είναι κακό να βάζει κανείς μαναφούκια; Σε τι διαφέρει η μιντινέτα από τη μαντινούτα; Τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν θα τις βρείτε σε κανένα από τα νεότερα μεγάλα λεξικά της ελληνικής, μερικές μάλιστα δεν θα τις βρείτε σε κανένα λεξικό. Μανιώδης κυνηγός λέξεων, ο Νίκος Σαραντάκος συγκέντρωσε στο βιβλίο αυτό 366 σπάνιες λέξεις, από τον αβαγιανό ως το ψίκι, και σας διηγείται 366 ιστορίες για λέξεις που χάνονται, μία για κάθε μέρα του χρόνου και μία για τα δίσεκτα, που δεν τις έχουν τα νεότερα λεξικά είτε επειδή απηχούν πραγματικότητες μιας κοινωνίας που έχει χαθεί είτε γιατί οι λεξικογράφοι μας πάντοτε περιφρονούσαν ελαφρώς τις λαϊκές λέξεις. […]
Σχετικά προϊόντα
- Γλωσσολογία
ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
ΣυλλογικόΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΑ ΛΕΞΙΚΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ€20.90€18.80Επιστήμονες, επαγγελματίες, σπουδαστές, όλοι όσοι ασχολούνται σήμερα με τη λεξικογράφηση της ελληνικής γλώσσας συμφωνούν στη διαπίστωση ότι, όσο αναπτύσσεται η υποδομή για την υποστήριξη των σχετικών δραστηριοτήτων με την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών, τη διοργάνωση σεμιναρίων και συνεδρίων, τη δημιουργία ηλεκτρονικών σωμάτων κειμένων και εξειδικευμένων υπολογιστικών εργαλείων για τη λεξικογραφική αξιοποίησή τους, τόσο γίνεται αισθητή η απουσία μεταλεξικογραφικών ερευνών και μελετών με αντικείμενο την ελληνική. Τέτοιες μελέτες μπορούν να βελτιώσουν τη θεωρία της λεξικογραφίας και παράλληλα να ελέγξουν την ορθότητα των ακολουθούμενων πρακτικών με βάση την εξέλιξη φιλοσοφικών θεωριών, όπως του θετικισμού, και κυρίως γλωσσολογικών θεωριών, όπως του δομισμού, της πραγματολογίας, της υπολογιστικής γλωσσολογίας και της γνωστικής σημασιολογίας.
Η παρούσα έκδοση έρχεται να καλύψει ένα μέρος αυτού του κενού, εστιάζοντας σε ένα ειδικό θέμα: τη θέση και την αντιμετώπιση της μορφολογίας στα λεξικά της νέας ελληνικής. Μία πλειάδα γνωστών ερευνητών εξετάζει από διάφορες όψεις τον ρόλο της μορφολογικής ανάλυσης στη λεξικογραφία, συγχρονική και διαχρονική, μονόγλωσση και δίγλωσση, της κοινής και των διαλέκτων, της νόρμας και του περιθωρίου. Τα παραδείγματα βασίζονται στο περιεχόμενο συγκεκριμένων λεξικών που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αναφέρονται στη νέα ελληνική, ενώ η μορφολογία εξετάζεται και με τις δύο όψεις της, την κλιτική και την κατασκευαστική.Επιμέλεια: Μαριάννα Κατσογιάννου, Άννα Αναστασιάδη-Συμεωνίδη.
- Γλώσσα
Κοινωνική Διγλωσσία Και Γλωσσική Ιδεολογία
Χρήστος ΚαρβούνηςΣυμβολή στην ιστορία της κοινής νεοελληνικής (1783–1941)€30.00€27.00Η παρούσα μελέτη επιδιώκει αφενός να φωτίσει ορισμένα βασικά σημεία της διαδικασίας (προ)τυποποίησης και γλωσσικού προγραμματισμού της νέας ελληνικής στα συμφραζόμενα της κοινωνικής διγλωσσίας (diglossia), ενός φαινομένου (παρά την κρατούσα άποψη) εντέλει αποκλειστικά συνυφασμένου με την ίδρυση και τις κοινωνικο-ιδεολογικές συνιστώσες του ελληνικού κράτους, αφετέρου να διερευνήσει τις γραπτές ποικιλίες που ήταν σε χρήση, τη μεταξύ τους σχέση και τις (γλωσσικές) προϋποθέσεις για την επικράτηση / εδραίωση της δημώδους / δημοτικής — προϋποθέσεις που φαίνεται πως υπήρχαν ήδη από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Επίσης, είναι απαραίτητο να δούμε αυτή τη διαδικασία χειραφέτησης και (προ)τυποποίησης της δημώδους / δημοτικής όχι μόνο συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά πρωτίστως έχοντας ως αφετηρία τις υπάρχουσες πηγές και τα γλωσσικά τεκμήρια καθαυτά, όχι την πρόσληψή τους ή τα όποια αφηγήματα των πρωταγωνιστών και των ερευνητών. Το εξαιρετικά σύνθετο αντικείμενο μελέτης απαιτεί και έναν σημαντικό βαθμό διεπιστημονικότητας, την αξιοποίηση μεθοδολογικών εργαλείων και δεδομένων κυρίως από την ιστορική (κοινωνιο)γλωσσολογία, τη νεοελληνική φιλολογία και την ιστορία. Η αναφορά μεταξύ άλλων σε απόψεις εντελώς αβάσιμες από γλωσσικο-ιστορική σκοπιά, όπως λ.χ. ότι η καθαρεύουσα είναι δημιούργημα του Α. Κοραή, ότι η διγλωσσία ή / και το γλωσσικό ζήτημα ανάγονται στην Αρχαιότητα, ότι η δημοτική εμφανίζεται και (προ)τυποποιείται από τη γενιά του Μ. Τριανταφυλλίδη ή ότι η κοινή νεοελληνική διαμορφώθηκε κυρίως μεταπολεμικά, επιβεβαιώνει την πολυπλοκότητα της νεοελληνικής γλωσσικής ιστορίας και την ανάγκη να ερευνηθεί συστηματικά, σε αντιδιαστολή με μια ροπή προς γλωσσικούς μύθους ή έστω με ένα πλήθος στερεότυπων αντιλήψεων που εξακολουθούν να την περιστοιχίζουν.
- Γλώσσα
ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛ. ΠΑΛΛΗ
ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ€14.00€12.60Η μετάφραση του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου από τον Αλέξανδρο Πάλλη (1901) και τα συνεπόμενα Ευαγγελικά δεν συντάραξαν απλά την κοινωνία της εποχής αλλά οδήγησαν σε «ομαδική παράκρουση», σύμφωνα με την εύστοχη διατύπωση του Μ. Τριανταφυλλίδη. Εκατόν είκοσι χρόνια αργότερα το μόνο που φαίνεται να έχει απομείνει είναι ο απόηχος και ορισμένα τυποποιημένα ευτράπελα, τα οποία ελάχιστη σχέση έχουν με το κείμενο του Πάλλη. Η μετάφρασή του συνεχίζει να αποτελεί ένα άθροισμα στερεότυπων αντιλήψεων και προσλήψεων οι οποίες επικεντρώνονται στα κίνητρα, τα γεγονότα και τις αντιδράσεις, αλλά αρνούνται πεισματικά να εστιάσουν στο κείμενο καθαυτό, που μοιάζει να έχει αποκτήσει μια αρνητικά εμβληματική σημασία ή να υφίσταται ένα είδος damnatio memoriae.
Η παρούσα μελέτη επιδιώκει να αναζητήσει και να αξιολογήσει τα βασικά χαρακτηριστικά της μετάφρασης του Πάλλη, αναζήτηση, ωστόσο, που συνδέεται με τρεις επιμέρους διαδικασίες: 1) την ένταξή της στο ευρύτερο μεθοδολογικό πλαίσιο των μεταφράσεων της Αγίας Γραφής, πλαίσιο το οποίο από τα μέσα περίπου του 20ού αιώνα μέχρι τις σύγχρονες λειτουργικές θεωρίες γνώρισε επαναστατικές ανατροπές· 2) την ένταξή της στο ιστορικό, κοινωνικοπολιτικό και κοινωνιο-γλωσσολογικό πλαίσιο των αντίστοιχων νεοελληνικών μεταφράσεων, από εκείνη του Μ. Καλλιουπολίτη (1638) μέχρι τη μετάφραση της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας (1985/1989)· 3) τη σύγκριση επιμέρους μεταφραστικών τεχνικών/στρατηγικών/επιλογών του Πάλλη με άλλες, ελληνικές και ξενόγλωσσες, μεταφράσεις του “Κατά Ματθαίον”.
Φαίνεται ότι η μετάφραση του Πάλλη όχι μόνο δεν ήταν «χυδαία» και «βέβηλη», αλλά μάλλον πρωτοποριακή για την εποχή της, εφαρμόζοντας με προδρομικό τρόπο στρατηγικές οι οποίες προς τα τέλη του ίδιου αιώνα θα θεωρηθούν αυτονόητες ακόμα και για τις εγκεκριμένες μεταφράσεις από την Εκκλησία της Ελλάδος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) - Γλώσσα
Η Πόλις Ως Εντελέχεια
Παπαγεωργίου-Βενετάς, ΑλέξανδροςΚαι Η Βιωματική Εμπειρία Της Αθήνας Στην Ποίηση Του Ανδρέα Εμπειρίκου€10.50€9.50Η Νέα Πόλις θα ολοκληρωθή, θα γίνη. Όχι βεβαίως από αρχιτέκτονας και
πολεοδόμους οιηματίας, που ασφαλώς πιστεύουν, οι καημένοι, ότι μπορούν αυτοί
τους βίους των ανθρώπων εκ των προτέρων να ρυθμίζουν και το μέλλον της
ανθρωπότητος, με χάρακες, με υποδεκάμετρα, γωνίες και « ταυ », μέσα στα σχέδια
της φιλαυτίας των, ναρκισσευόμενοι ( μαρξιστικά, φασιστικά η αστικά ), πνίγοντες
και πνιγόμενοι, να κανονίζουν.
Όχι, δεν θα κτισθή η Νέα Πόλις έτσι· μα θα κτισθή απ’όλους τους ανθρώπους, όταν
οι άνθρωποι, έχοντας εξαντλήσει τας αρνήσεις, και τας καλάς και τας κακάς,
βλέποντες το αστράπτον φως της αντισοφιστείας –τουτέστι το φως της άνευ
δογμάτων, άνευ ενδυμάτων Αληθείας– παύσουν στα αίματα και στα βαριά
αμαρτήματα χέρια και πόδια να βυθίζουν, και αφήσουν μέσα στις ψυχές των, με
οίστρον καταφάσεως, όλα τα δένδρα της Εδέμ, με πλήρεις καρπούς και δίχως όφεις
–μα τον Θεό, ή τους Θεούς– τελείως ελεύθερα να ανθίσουν.
–ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, Οκτάνα