€25.00
«Εγράψατε», μου είπαν οι αμερικανοί και άγγλοι εκδότες μας, «μια Ιστορία της Αγγλίας και μια Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Τώρα πρέπει να συμπληρώσετε την τριλογία των μεγάλων φιλελευθέρων εθνών, και να μας δώσετε και μια Ιστορία της Γαλλίας». Απάντησα πως υπάρχουν πολλές Ιστορίες της Γαλλίας. «Και μήπως έλειπαν οι Ιστορίες των δικών μας τόπων;» μου είπαν. «Δε σας ζητούμε να φέρετε καινούργια πράματα στο φως, αλλά μονάχα να γράψετε, καθαρά και απλά, αυτά που ξέρετε», δίστασα. Βρισκόμαστε ακόμα στον πόλεμο και είχα ο ίδιος ανάγκη να στρέφομαι προς το παρελθόν της Γαλλίας, για ν’ αναζητώ εκεί την πίστη μου στο μέλλον της. Επιθυμούσα ακόμα να γνωρίσουν καλύτερα τη Γαλλία στο εξωτερικό. Έτσι, αποφάσισα να κάνω αυτό που μου ζητούσαν. Ένα μέρος του βιβλίου γράφτηκε στην Αφρική, και το τελευταίο (όσα αναφέρονται στην Τρίτη Δημοκρατία) στο Perigored και στο Neuilly. Τί άραγε ν’ αξίζει αυτή η εργασία τόσων χρόνων; Δεν είμαι εγώ αυτός που θα μπορούσε να το κρίνει. Μπορώ όμως να πω τι θέλησα να δώσω.
Θέλησα να νιώσει ο αναγνώστης γιατί η Γαλλία έγινε η Γαλλία. Πόσες φορές ακολούθησε τον ίδιο δρόμο με τη γειτονική της την Αγγλία. Κι’ όμως τα δύο έθνη ξεμάκρυναν. Γιατί; Έπρεπε οι γενικές ιδέες να βγαίνουν ως συμπεράσματα των γεγονότων, γιατί έγραφα Ιστορία και όχι πραγματεία.
Προσπάθησα να κρατήσω τις αναλογίες σωστές, και να μη δώσω στην Ιστορία της εποχής μας περισσότερη θέση απ’ όσην έπρεπε. Προσπάθησα να μην παραμορφώσω τα γεγονότα, σ’ όλες αυτές τις σελίδες του βιβλίου και να μην τα προσαρμόσω στις πεποιθήσεις και συμπάθειές μου. Αλλά η προκατάληψη υπάρχει και στην πιο ευσυνείδητη εργασία, και όσο κι’ αν ζύγισα κάθε μου φράση, δεν ξέρω αν το πέτυχα.
Ανάμεσα στον Taine και στον Michelet, στον Aulard και στον Mathiez, κοίταξα μ’ όλη μου την καρδιά να βρω την αλήθεια. Αλλά αυτό δε θα πει ότι τη βρήκα πάντοτε. Αυτό το βιβλίο δε θάχει βιβλιογραφία. Πώς θα την κατάστρωνα; Από παιδάκι διάβαζα βιβλία για την Ιστορία της Γαλλίας, βιογραφίες, απομνημονεύματα. Έτσι ο κατάλογός μου θα ήταν ατελείωτος και θα φαινόταν απίστευτος, αν και θάτανε αληθινός. Όλ’ αυτά τα βιβλία, άλλωστε, αναφέρονται στον Lavisse, στους Halphen και Saguac, στους τόμους της σειράς της Synthese Historique και της συλλογής Clio.
Αλλά θάθελα νάλεγα την ευγνωμοσύνη μου για τα βιβλία και τους ανθρώπους που φώτισαν στα μάτια μου ορισμένες εποχές.
Για να λιγοστέψω τα πιθανά λάθη, παρακάλεσα τον καθηγητή της ιστορίας Henri Guillemain, να διαβάσει τα χειρόγραφά μου. Ο Robert Lacour-Gayet είχε την καλοσύνη να κοιτάξει τα μέρη τα σχετικά με τα οικονομικά ζητήματα. Η γυναίκα μου, τέλος, ήταν πιο πολύ από κάθε άλλη φορά μέτοχος στην εργασία μου.
Διαθεσιμότητα: 1 σε απόθεμα
Η αυτοκρατορία του βαμβακιού είναι η εξιστόρηση μιας πραγματικής εποποιίας, που διαδραματίστηκε, και εξακολουθεί να διαδραματίζεται, σε πλανητική κλίμακα. Είναι η ιστορία του πώς μέσα σε εντυπωσιακά σύντομη χρονική περίοδο, από τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα και εξής, Ευρωπαίοι έμποροι, επιχειρηματίες, κεφαλαιούχοι και ισχυροί κρατικοί λειτουργοί, εκμεταλλευόμενοι τον καρπό ενός πανάρχαιου φυτού καθώς και τη συσσωρευμένη πείρα και τις απέραντες αγορές μιας πανάρχαιης μεταποιητικής δραστηριότητας στην Ασία, την Αφρική, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, οικοδόμησαν μια νέα οικονομία του βαμβακιού με τεράστιο εύρος και δυναμισμό. Όχημά τους ήταν η δύναμη των κρατών τους, ο συνδυασμός του υπερπόντιου επεκτατισμού και της εργασίας των σκλάβων, η εισαγωγή νέων μηχανών και η καθιέρωση νέων μορφών ημερομίσθιας εργασίας, αλλά και η ανάπτυξη πρωτόγνωρων μορφών δικτύωσης και διακίνησης πληροφοριών. Και κατά ειρωνεία της ιστορίας, η συγκλονιστική επιτυχία τους αφύπνισε ταυτόχρονα εκείνες ακριβώς τις δυνάμεις που εντέλει, κατά τον 20ό αιώνα, θα τους έθεταν στο περιθώριο της αυτοκρατορίας που είχαν δημιουργήσει. Στην πορεία αυτής της ιστορίας εκατομμύρια άνθρωποι, ανάμεσά τους πολλά παιδιά, ξόδεψαν τη ζωή τους δουλεύοντας στα βαμβακοχώραφα και στα βαμβακουργεία, εκατομμύρια άνθρωποι υποδουλώθηκαν στην Αφρική και μεταφέρθηκαν στις βαμβακοφυτείες της Αμερικής, παραδοσιακές αγροτικές κοινωνίες είδαν τον τρόπο ζωής τους να αλλάζει άρδην, η χειροτεχνική παραγωγή σαρώθηκε από την ακατάπαυστη παραγωγή των μηχανών: η αυτοκρατορία του βαμβακιού υπήρξε, ευθύς εξαρχής, πεδίο μιας ασταμάτητης παγκόσμιας τριβής ανάμεσα στους σκλάβους και τους ιδιοκτήτες των φυτειών, στους εμπόρους και τους κρατικούς λειτουργούς, στους εργάτες και τους βιομηχάνους. Και επειδή συνύφανε με νέους τρόπους τις ηπείρους μεταξύ τους, το βαμβάκι προσφέρει το κλειδί ώστε να κατανοήσουμε τον νεότερο κόσμο, τις τεράστιες ανισότητές του, τη μακραίωνη ιστορία της παγκοσμιοποίησης και τη διαρκώς μεταβαλλόμενη πολιτική οικονομία του καπιταλισμού. Η αυτοκρατορία του βαμβακιού τιμήθηκε με το Βραβείο Bancroft, το Βραβείο Philip Taft, απέσπασε το Cundill Recognition for Excellence και ήταν ένας από τους τελικούς διεκδικητές του Βραβείου Pulitzer. Η εφημερίδα The New York Times το συμπεριέλαβε στα δέκα σημαντικότερα βιβλία του 2015. Με 109 εικόνες και 7 χάρτες.
«Ἄδηλος ἡμῖν ἡ ἱστορία τοῦ ἀνδρός», έγραφε ο Γεώργιος Ζαβίρας για τον Ευστάθιο Αθανασίου (1766-1831) στο κατώφλι του 19ου αιώνα, όταν συνέτασσε το πρώτο εγχειρίδιο νεοελληνικής προσωπογραφίας. Σήμερα, η ιστορία του τυρναβίτη ιατροφιλόσοφου αναδύεται μέσα από την αλληλογραφία του με τον βιβλιοπώλη Καρλ Σβέτσκε και άλλες πηγές. Ανασυστήνονται οι σπουδές του στη Χάλλη, στα χρόνια μιας επιστημολογικής ανασυγκρότησης της ιατρικής, η μύησή του στον τεκτονισμό και η υιοθέτηση εκ μέρους του ιδεών του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά και η ζωή του στο Ιάσιο, όπου συμμετείχε σε μια ομάδα δημοκρατικών, εντάχθηκε στην τοπική ελίτ, ίδρυσε με άλλους αστούς ένα ελληνικό τυπογραφείο, συγκρότησε μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές βιβλιοθήκες στα Βαλκάνια, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, και πέθανε σε μια επιδημία χολέρας το 1831.
Η ανασύσταση της ιστορίας του Ευστάθιου συμβάλλει κυρίως στην επαγωγική ανίχνευση της ταυτότητας των ιατροφιλοσόφων του όψιμου Διαφωτισμού –των πρώτων εξειδικευμένων επιστημόνων της ελληνικής κοινωνίας– και του ρόλου τους ως μεσολαβητών τόσο στην εισαγωγή σύγχρονης επιστημονικής γνώσης στην καθημερινή και στην πνευματική ζωή, όσο και στη διάδοση νεωτερικών συμπεριφορών και ριζοσπαστικών πολιτικών ιδεών από τη Δύση στον βαλκανικό χώρο, κατά τις τρεις κρίσιμες δεκαετίες πριν από την Ελληνική Επανάσταση.
Ο 17ος και ο 18ος αιώνας, σύμφωνα με τη γενική εικόνα που αβίαστα σχηματίζουμε για τον καθένα, φαίνεται να μην έχουν σχεδόν τίποτα κοινό μεταξύ τους. Αρεσκόμαστε να λέμε ότι διαδέχεται ο ένας τον άλλον, χωρίς να μοιάζουν έστω και στο ελάχιστο. Ανάμεσα στην εποχή του Bossuet και σε αυτή του Rousseau, ανάμεσα σε δύο περιβάλλοντα όπου ο ένας έγραψε το Κοινωνικό συμβόλαιο και ο άλλος την Πολιτική εξαγόμενη από την Αγία Γραφή, η αντίθεση εδραιώνεται τόσο εύκολα που έχει γίνει πια κοινότοπη. Δεν θα έπρεπε, ωστόσο, να μας ξαφνιάζει κάπως; Μπορούμε να την αποδεχτούμε χωρίς επαρκείς αποδείξεις; Τίποτα δεν εμφανίζεται αιφνιδίως στην ιστορία των ιδεών: η εποχή που προηγείται εξηγεί αυτή που ακολουθεί, την εμπεριέχει εν σπέρματι.
Το πνεύμα της θρησκευτικής απιστίας κατά τον 18ο αιώνα, η ανάγκη της απρόσκοπτης εξέτασης κάθε ζητήματος, αυτή η ευτολμία της λογικής που δεν γνωρίζει όρια, που ξέρει να συνάγει συμπεράσματα -η έσχατη συγκεφαλαίωση της οποίας είναι η Γαλλική Επανάσταση- όλα αυτά θα παρέμεναν ανεξήγητα χωρίς τα ρεύματα του σκεπτικισμού και της κριτικής ουδετερότητας, της ελεύθερης, ή, όπως λεγόταν, της “ελευθερόφρονος” σκέψης, τα οποία έρχονται από τον 16ο αιώνα και ανοίγουν με προφυλάξεις ένα πέρασμα στον 17ο αιώνα, πότε θορυβώδη και πότε σχεδόν αδιόρατα, πότε σκάβοντας υπογείως και πότε ερχόμενα ξανά στην επιφάνεια.
Όταν στις 11 Απριλίου του 1945 οι Αμερικανοί στρατιώτες απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ, βρέθηκαν μπροστά σε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη: Ανάμεσα στους κρατούμενους υπήρχαν και περισσότερα από χίλια εβραιόπουλα, ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ ετών. Τα αγόρια αυτά, που βρίσκονταν υπό την προστασία του αντιστασιακού κινήματος του στρατοπέδου, είχαν βιώσει στο μεγαλύτερο μέρος του Ολοκαυτώματος ακραία πείνα και φριχτά βασανιστήρια, και είχαν γίνει μάρτυρες μιας απίστευτης βαρβαρότητας, ενώ δε γνώριζαν καν αν οι γονείς και οι συγγενείς τους ήταν ζωντανοί ή νεκροί. Ανάμεσά τους ήταν και ο δεκατετράχρονος Πολωνός Ρόμεκ Βάισμαν, ο οποίος είχε επιζήσει δουλεύοντας ως εργάτης-σκλάβος σε ένα γερμανικό εργοστάσιο πυρομαχικών, μα και ο μετέπειτα βραβευμένος με το Νόμπελ Ειρήνης Έλι Βιζέλ. Τα Αγόρια του Μπούχενβαλντ, όπως τα ονόμασαν οι δημοσιογράφοι, είχαν μέσα τους απίστευτο θυμό για τον κόσμο. Διέπρατταν κλοπές, τσακώνονταν μεταξύ τους και έλυναν όλες τους τις διαφορές με τη βία. Λίγοι πίστευαν ότι θα κατάφερναν κάποτε να αποκτήσουν μια φυσιολογική ζωή. Για τον Ρόμεκ και τετρακόσια είκοσι επτά ακόμη αγόρια, όλα άλλαξαν όταν μεταφέρθηκαν σε ένα ίδρυμα επανένταξης στο Εκουί της Γαλλίας, με σκοπό να προσπαθήσουν να αφήσουν πίσω τους τις φριχτές εμπειρίες από τη χειρότερη πλευρά της ανθρωπότητας και να αγκαλιάσουν ξανά τη ζωή. Αυτή είναι η ιστορία τους.
Το σπίτι της σιωπής 1 × €18.00
Κάθε πράγμα στη θέση του 1 × €15.75
Η τέχνη της αγάπης 1 × €14.00
Βάρδια 2 × €15.30
Ηρακλής - οι άθλοι του δεν τελειώνουν ποτέ 1 × €7.70
Οι Μεγάλες 'Ωρες της Ανθρωπότητος 1 × €7.00
Να σου πω μια Ιστορία 1 × €14.20
Ταξίδι στην Εσπέρια 1 × €19.50Υποσύνολο: €126.75
