Η περιπέτεια της φαντασίας
€15.00
έκδοση του 1995
Οι λόγοι για τους οποίους ξεχωρίζουμε και αγαπάμε έναν δημιουργό σ’ έναν συγκεκριμένο χώρο τέχνης δεν είναι πάντα -ούτε όλοι- ευδιάκριτοι, και για τους άλλους αλλά και για μας. Επιπλέον, τις περισσότερες φορές δεν μένουν αμετακίνητοι. Στο πέρασμα του χρόνου το άθροισμά τους αυξομειώνεται, ορισμένες φορές αλλάζει και η δυναμική μεταξύ τους, τέλος συμβαίνει να αδυνατίζουν ή να δυναμώνουν. Σχετίζονται με πράγματα που διαπλέκονται τόσο έντεχνα ώστε είναι αδύνατον να απομονώσουμε κάποιον, και βέβαια έχουν να κάνουν με το είδος της τέχνης που μας αρέσει περισσότερο ή που ασκούμε εμείς οι ίδιοι. Εδώ ακριβώς ο Τ. Σ. Έλιοτ αναγνωρίζει τον ρόλο του συνηγόρου μάλλον παρά του δικαστή.
Αν το δεχτούμε αυτό, οδηγούμαστε αναπόφευκτα σε ό,τι αποκαλούμε προσωπικό γούστο, είτε πρόκειται για είδος φαγητού π.χ. είτε για μορφή τέχνης.
Η εκτέλεση της συνταγής, με άλλα λόγια η τεχνική, που επικυρώνεται μόνο μετά το γεγονός, εξαρτάται από δεξιότητες, εμπειρίες, ευαισθησία, κι ένα σωρό άλλα ασφαλώς, ίσως ακόμη και από την ηθική, στην ευρύτερη έννοια της λέξης.
Διάλεξα λοιπόν να ανθολογήσω τον Νίκο Καχτίτση για καθαρά προσωπικούς λόγους, και μ’ αυτό εννοώ κυρίως δύο διαφορετικά πράγματα: Πρώτον, την αγάπη μου για το έργο του, τον θαυμασμό και την έκπληξη που μου προκαλούσε και μου προκαλεί πάντα η φαντασία του, η δαιδαλώδης ανέλιξή της και ο ιστός της που, ενώ πλέκεται γύρω σου συστηματικά και υπομονετικά, αντί να σε παγιδεύσει σε ελευθερώνει. Ακόμα, όσα παραλείπει κι όσα κρατάει με επιμονή, το ενδιάμεσο, ακροθιγές χιούμορ και η ειρωνεία της, και τέλος το γεγονός ότι εγώ τουλάχιστον δεν μπόρεσα να ανακαλύψω τον ευκρινή πρόγονό της στην ελληνική πεζογραφία ούτε, ακόμα τώρα, να αφουγκραστώ τον απόηχό της.
Δεύτερον, μια σύντομη αλληλογραφία που κρατήσαμε δύο χρόνια προτού πεθάνει, το 1968, χάρη στην οποία έμαθα πράγματα σε μια ηλικία που τα χρειάζεται. Πολύς καιρός πέρασε από τότε. Αλλά η επικοινωνία που εξασφαλίζει κάποτε η λογοτεχνία δεν θα άξιζε και πολλά αν περιοριζόταν από το απλό γεγονός του θανάτου. Εξάλλου, πρόκειται πράγματι για γεγονός, με την οριστική και αμετάκλητη έννοια που του αποδίδουμε; Ξαναδιαβάζοντας μιαν ακόμη φορά επιστολές και βιβλία, με τη γραμμή που ενώνει τους χρόνους άλλοτε θλιβερά ατέρμονη κι άλλοτε απροσδόκητα λιτή και σύντομη, μου ήρθε να το ρωτήσω κι αυτό…
Δεν θα πω εδώ γιατί πιστεύω ότι οι αγάπες μας μπορεί να αφορούν και άλλους, απαριθμώντας λόγους κι εκτιμήσεις. Ο άλλος -ο αναγνώστης εν προκειμένω- έχει κι αυτός τα δικαιώματά του, καθώς μάλιστα, σε τούτη τη σειρά, φανερά το πρόσωπό του συγχέεται με το πρόσωπο του ανθολόγου. Η πρόταση ελπίζω ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν υποκατάσταση. Το δήθεν συμπαγές και κεντρομόλο εγώ, δεν ισχύει πια ούτε για την ανάγνωση της εικόνας αλλά ούτε και για τη δημιουργία της
Σχετικά προϊόντα
- Ελληνική
Ποιητική Ανθολογία Λίνου Πολίτη Τόμοι Α-ΣΤ’ (Γαλαξίας)
Λίνος Πολίτης€60.00Χρονολογία Έκδοσης: 1968-1969
- Ευρωπαϊκή Ιστορία
Ιστορία της Γαλλίας, Α+Β
André Maurois€25.00«Εγράψατε», μου είπαν οι αμερικανοί και άγγλοι εκδότες μας, «μια Ιστορία της Αγγλίας και μια Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Τώρα πρέπει να συμπληρώσετε την τριλογία των μεγάλων φιλελευθέρων εθνών, και να μας δώσετε και μια Ιστορία της Γαλλίας». Απάντησα πως υπάρχουν πολλές Ιστορίες της Γαλλίας. «Και μήπως έλειπαν οι Ιστορίες των δικών μας τόπων;» μου είπαν. «Δε σας ζητούμε να φέρετε καινούργια πράματα στο φως, αλλά μονάχα να γράψετε, καθαρά και απλά, αυτά που ξέρετε», δίστασα. Βρισκόμαστε ακόμα στον πόλεμο και είχα ο ίδιος ανάγκη να στρέφομαι προς το παρελθόν της Γαλλίας, για ν’ αναζητώ εκεί την πίστη μου στο μέλλον της. Επιθυμούσα ακόμα να γνωρίσουν καλύτερα τη Γαλλία στο εξωτερικό. Έτσι, αποφάσισα να κάνω αυτό που μου ζητούσαν. Ένα μέρος του βιβλίου γράφτηκε στην Αφρική, και το τελευταίο (όσα αναφέρονται στην Τρίτη Δημοκρατία) στο Perigored και στο Neuilly. Τί άραγε ν’ αξίζει αυτή η εργασία τόσων χρόνων; Δεν είμαι εγώ αυτός που θα μπορούσε να το κρίνει. Μπορώ όμως να πω τι θέλησα να δώσω.
Θέλησα να νιώσει ο αναγνώστης γιατί η Γαλλία έγινε η Γαλλία. Πόσες φορές ακολούθησε τον ίδιο δρόμο με τη γειτονική της την Αγγλία. Κι’ όμως τα δύο έθνη ξεμάκρυναν. Γιατί; Έπρεπε οι γενικές ιδέες να βγαίνουν ως συμπεράσματα των γεγονότων, γιατί έγραφα Ιστορία και όχι πραγματεία.
Προσπάθησα να κρατήσω τις αναλογίες σωστές, και να μη δώσω στην Ιστορία της εποχής μας περισσότερη θέση απ’ όσην έπρεπε. Προσπάθησα να μην παραμορφώσω τα γεγονότα, σ’ όλες αυτές τις σελίδες του βιβλίου και να μην τα προσαρμόσω στις πεποιθήσεις και συμπάθειές μου. Αλλά η προκατάληψη υπάρχει και στην πιο ευσυνείδητη εργασία, και όσο κι’ αν ζύγισα κάθε μου φράση, δεν ξέρω αν το πέτυχα.
Ανάμεσα στον Taine και στον Michelet, στον Aulard και στον Mathiez, κοίταξα μ’ όλη μου την καρδιά να βρω την αλήθεια. Αλλά αυτό δε θα πει ότι τη βρήκα πάντοτε. Αυτό το βιβλίο δε θάχει βιβλιογραφία. Πώς θα την κατάστρωνα; Από παιδάκι διάβαζα βιβλία για την Ιστορία της Γαλλίας, βιογραφίες, απομνημονεύματα. Έτσι ο κατάλογός μου θα ήταν ατελείωτος και θα φαινόταν απίστευτος, αν και θάτανε αληθινός. Όλ’ αυτά τα βιβλία, άλλωστε, αναφέρονται στον Lavisse, στους Halphen και Saguac, στους τόμους της σειράς της Synthese Historique και της συλλογής Clio.
Αλλά θάθελα νάλεγα την ευγνωμοσύνη μου για τα βιβλία και τους ανθρώπους που φώτισαν στα μάτια μου ορισμένες εποχές.
Για να λιγοστέψω τα πιθανά λάθη, παρακάλεσα τον καθηγητή της ιστορίας Henri Guillemain, να διαβάσει τα χειρόγραφά μου. Ο Robert Lacour-Gayet είχε την καλοσύνη να κοιτάξει τα μέρη τα σχετικά με τα οικονομικά ζητήματα. Η γυναίκα μου, τέλος, ήταν πιο πολύ από κάθε άλλη φορά μέτοχος στην εργασία μου. - Δοκίμιο
Τα συμπεράσματα της ιστορίας
Ariel Durant - Will Durant€20.00Δεν έχει ανάγκην εκτεταμένου προλόγου αυτό το επιμύθιον. Αφού ετερματίσαμε την “Ιστορίαν του Πολιτισμού” εις το έτος 1789, εδιαβάσαμε πάλιν από την αρχήν τους δέκα τόμους, με την πρόθεσιν να πραγματοποιήσουμε μίαν αναθεώρησιν του όλου έργου, η οποία πολλά θα διώρθωνε λάθη, οφειλόμενα άλλα εις παράλειψιν, άλλα εις εσφαλμένα δεδομένα, άλλα εις το τυπογραφείον. Κατά την αναθεώρησιν αυτήν επεσημάναμε ωρισμένα γεγονότα και εκρατήσαμε σημειώσεις υπό μορφήν σχολίων, που θα ημπορούσαν να φωτίσουν την παρούσαν κατάστασιν πραγμάτων, τας προοπτικάς των πιθανών εξελίξεων εις το μέλλον, την φύσιν του ανθρώπου, την συμπεριφοράν των κρατών. (Αι εντός του κειμένου αναφοραί εις διαφόρους τόμους της “Ιστορίας” παρέχονται όχι ως παραπομπαί εις αυθεντικάς πηγάς, αλλ’ ως παραδείγματα ή διαφωτιστικαί περικοπαί, που μας ήλθαν απλώς εις τον νουν). Απεφύγαμε οριστικά συμπεράσματα, μέχρις ολοκληρώσεως της όλης επισκοπήσεως, αλλά, χωρίς αμφιβολίαν, αι εκ των προτέρων αντιλήψεις μας επηρέασαν αυτήν ταύτην την επιλογήν του τοιούτου διαφωτιστικού υλικού. Καρπός, πάντως, της όλης αυτής εργασίας είναι η παρούσα μελέτη. Επαναλαμβάνει πολλάς απόψεις, τας οποίας ημείς ή άλλοι προ ημών έχουν ήδη διατυπώσει. Επιδίωξίς μας δεν είναι η πρωτοτυπία, αλλά η ολοκλήρωσις. Προσφέραμε εδώ μίαν γενικήν εποπτείαν της ανθρώπινης εμπειρίας και όχι μίαν προσωπικήν αποκάλυψιν.
Και εδώ, όπως τοσάκις και εις το παρελθόν, οφείλομε να εκφράσωμε τας θερμάς ευχαριστίας μας δια την βοήθειαν και την συνεργασίαν που μας προσέφερε η κόρη μας Έθελ.