Η Κρήτη
€30.00
Γεωργία – Κτηνοτροφία – Βιομηχανία – Διατροφή – Συγκοινωνίες – Υγεία – Κατοικία
Η έρευνα εις την Κρήτην είχε δύο αντικειμενικούς σκοπούς. Πρώτον να δοθή η απάντησις εις το ερώτημα: “κατά πόσον είναι δυνατή και πρακτικώς εφαρμόσιμος η εξύψωσις της στάθμης της ζωής” και δεύτερον να ευρεθούν τρόποι και μέθοδοι δια την εφαρμογήν της κτηθείσης ειδικότητος άλλων εκβιομηχανισθεισών χωρών, εις μίαν υποανάπτυκτον περιοχήν ως η Κρήτη, με τον καλύτερον τρόπον και με ελάχιστην ζημίαν εις βάρος της χώρας ταύτης. Εις μίαν χώραν ως η Κρήτη, όπου μόνον περιωρισμένα βασικά στατιστικά δεδομένα υπάρχουν, είναι δύσκολος η προσπάθεια προς εύρεσιν απαντήσεων εις τα ερωτήματα ταύτα.
Προς απόκτησιν επαρκούς και ακριβούς γνώσεως περί την μόρφωσιν και τον πολιτισμόν ενός λαού, δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά μακροχρόνιος διείσδυσις εις τα ήθη και έθιμα του λαού τούτου.
Καθ’ όλον το διάστημα της ερεύνης, δύο σκέψεις προεβάλλοντο σταθερώς:
Πρώτον ότι η μόνη διαρκής βοήθεια είναι η αυτοβοήθεια. Εκείνο το οποίον πράττουν οι Έλληνες και οι κάτοικοι της Κρήτης δια την Κρήτην, είναι απείρως σπουδαιότερον και διαρκέστερον απ’ ό, τι δύνανται να πράξουν οι έξωθεν. Η έρευνα κατηυθύνετο συγκεντρωτικώς επί της ευρέσεως τρόπων και μεθόδων δια των οποίων να ενισχύωνται και να ενθαρρύνωνται αι προσπάθειαι αύται των Κρητών και των Ελλήνων.
Κατά δεύτερον λόγον, ελήφθη πάντοτε υπ’ όψιν ότι εις μίαν τοιαύτην έρευναν, εκείνο το οποίον πρέπει να μας ενδιαφέρη πρωτίστως είναι αι ανθρώπιναι υπάρξεις, αι αξίαι, καθώς και ο τρόπος της ζωής αυτών. Εγένετο σαφώς αντιληπτόν, ότι η ζωή του Κρητικού λαού είναι εν αδιάσπατον σύνολον και ουχί σειρά ανεξαρτήτων τμημάτων. Αι αξίαι, τα ήθη και τα έθιμα, οι θεσμοί, αι σχέσεις, του τρόπου της ζωής καθώς και η πνευματική ανάπτυξις του λαού, είναι προϊόν μακράς ιστορίας.
Σχετικά προϊόντα
- ΚΡΗΤΙΚΑ
Θησαυρός κρητικών στερεότυπων εκφράσεων
Ανδρέας ΛενακάκηςΜε γλωσσάρι αθησαύριστων λέξεων της κρητικής διαλέκτου€15.00€13.50Ο Ανδρέας Λενακάκης σε αυτό εδώ το πόνημα αποθησαυρίζει πλήθος στερεότυπων ή ιδιωματικών εκφράσεων της κρητικής διαλέκτου, αρκετές από τις οποίες συναντιούνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, μερικές δε ακόμα και στην κοινή Νεοελληνική […] (Από τον πρόλογο)
- Ελληνική πεζογραφία
Η πρώτη λευτεριά
Παντελής ΠρεβελάκηςΟ Κρητικός, βιβλίο δεύτερο€14.71€13.30“ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ”:
Ο Άι Λιάς είναι ο άγιος ο νεφοκράτης. Αυτός φουσατεύει τα τάγματα τα σύννεφα, αυτός τα κυβερνά που θαμολήσουν τα νερά τους. Οι βροχάδες που θα μαλακώσουν τη γης για το γυνί, και που θα φουσκώσουν το σπόρο μες στο αυλάκι, και θα πρασινίσουν το χωράφι, είναι στον ορισμό του αγίου. Οι καιροί είναι οι καπετάνιοι του. Ο Βοριάς κι ο Νοτιάς, ο Λεβάντης κι ο Γαρμπής, ο Σιρόκος… Ο Βοριάς είναι που κάνει τους βαριούς χειμώνες, τις βροχάδες, τα χιόνια και το κρύο.
Ο Λεβάντης χύνει τάγρια νερά, νερά με το βουβαλοτούλουμο. Ο Σιρόκος, και κείνος νεροφόρος. Αργεί να βρέξει, μα όταν το γυρίσει, κάνει σύγκλυση και θεοποντή. Ο Νοτιάς φυσάει, ξεραίνει την πλάση χωράφια, αμπέλια, κηποπέρβολα. Μα όταν νοτά και βρέχει, χαρά στον κόσμο! Γιατί είναι όλο γλύκα, σαν κατασταθεί βροχάρης, το νερό του ζεστό, και μεγαλώνει τα σπαρτά. Αρχές του Μάρτη, στα στερνοχείμωνα, ο Νοτιάς παρακινάει τα κλαδιά να ροδαμίσουν, να βοσκηθούνε τα ζωντανά. Στην καρδιά του χειμώνα, πολεμάει το Βοριά το λύκο, λιώνει τα χιόνια, ζεστοκοπάει τον κόσμο. Βολές – βολές, ξεγελάει τα δέντρα να σκάσουνε τους κόμπους, η γης πετάει το γρασιδάκι, ανθίζουν οι λεμονιές. Ο Γαρμπής είναι ο καιρός ο κρύος. Νερό και χιόνι απόλιγο, μα περίσσιος ψόφος… - Ιστορία
Οικόπεδο Πανταχόθεν Ελεύθερο.
Γήσης Παπαγεωργίου€19.00€17.10“Τους Κρητικούς στην Κρήτη δεν τους έβανε ο Θεός ούτε ξεφυτρώσανε απ’ το χώμα όπως το σταμναγκάθι κι οι αβρονιές. Απ’ αλλού ξεκινήσανε κι αλλού πηγαίνανε και πετύχανε στον δρόμο τους την Κρήτη και την εκάτσανε. […] Πιάσανε όλοι μαζί και κοιτάζανε την Κρήτη. Και τότε ανακαλύψανε πως, εκεί που ήτανε φουνταρισμένη στη Μεσόγειο, έμοιαζε με αεροπλανοφόρο. – Τα αεροπλάνα όμως δεν έχουνε εφευρεθεί ακόμα. – Θα ‘ρθει κι η ώρα τους. Διότι, σου λέει ο πάσα ένας ο ενδιαφερόμενος για τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου, σιγά μην κάθομαι να περιμένω την εφεύρεση. Ας έχω εγώ το αρμόδιο εργαλείο κι όταν εφευρεθούνε τα ιπτάμενα να ‘χω πού να τα βάλω”. “Στην Ιστορία μπαίνεις, άμα ποτέ σου δοθεί η ευκαιρία, με δυο τρόπους. Ο ένας είναι να μπεις από την πόρτα την καλή, όρθιος, καμαρωτός και να σου βαράνε και παλαμάκια. Ο άλλος είναι να στηθείς όξω από την πόρτα υπηρεσίας, να περιμένεις να σκοτεινιάσει κι όταν θα βγάλουνε τον ντενεκέ με τα σκουπίδια για να τον αδειάσουνε, να σαλτάρεις στον άδειο σκουπιδοντενεκέ κι εκεί να μείνεις. […] Τι να την κάνω τη νίκη σου, ρε κακομοίρη, όταν δε νοιώθεις να βάνεις και μια στάλα μεγαλείο δίπλα της; Η νίκη για να μετρήσει θέλει μεγαλείο. Ψυχής μεγαλείο, βουβό. Όχι καραμούζες, τούμπανα, παράτες και νάιλον στεφάνια. Νίκη χωρίς μεγαλείο είναι έγκλημα”.
- Ιστορία
Εξόριστοι στο «νησί του θανάτου». Μαρτυρίες, ντοκουμέντα και δημοσιεύματα για τις εκτοπίσεις αγωνιστών στη Γαύδο
Δαμασκηνός, Δημήτρης€21.50€19.40Καταμεσής στο Λιβυκό πέλαγος με τ’ αφρισμένα πάντα νερά, άγρια, μανιασμένα, απύθμενα. Εκατόν εβδομήντα πέντε μίλια μακριά απ’ τον Πειραιά. Κοντά, πολύ κοντά στα παράλια της Αφρικής. Θαρρείς και σε λίγο θα ξεπροβάλει μπροστά σου, πέρα εκεί στην καμπύλη του ομιχλώδικου ορίζοντα, η Αλεξάνδρεια. Κάμποσες ώρες μακριά απ’ αυτή. Εκατόν σαράντα με σαρανταπέντε μίλια. Λίγα σπίτια. Μοιάζουν μ’ αχούρια. Άνθρωποι και ζώα κοιμούνται μαζί. Φτωχοί νησιώτες, άμαθοι και άβγαλτοι παραδομένοι στην ποικιλότροπη εκμετάλλευση. Λίγη βλάστηση, λίγες δεκάδες κάτοικοι. Απέναντι, βορεινά, τα κακοτράχαλα Σφακιά, η Κρήτη, κ’ ύστερα τίποτα. Το μάτι σου κουράζεται ν’ απλώνεται στην απέραντη θάλασσα.
Να, η Γαύδος! Μούρχονται στο νου τα άλλα νησιά της εξορίας. Όσα έχω ακούσει, κι όσα είδα, γεύτηκα ο ίδιος την πίκρα τους. Τα κυριότερα ας πάρουμε. Ανάφη, Φολέγανδρος, Άη Στράτης, Σίκινος, Νηός, Σίφνος, Αμοργός. Αδίσταχτα μπορώ να ειπώ, ούτε κατά φαντασία δεν μπορούν να συγκριθούν στη φρίκη με τούτο εδώ το ποντικόνησο.
Να, μια εικόνα της φρίκης. Ο άγριος χαμός, ο θάνατος του Καραντεμίρη. Πως πέθανε; Μήτε και μείς καλά-καλά το καταλάβαμε, δεν πιστέψαμε, ήταν τόσο γερός. Ο πιο γερός απ’ όλους. Αγρότης απ’ την Αγιάσο της Μυτιλήνης. Κι όμως. Εκεί κάτω πας γερός, βράχος στο σώμα σαν τον Καραντεμίρη και φεύγεις τσακισμένος, καμπουριασμένος απ’ τους ελώδεις. Δεν έχεις γλυτωμό εκεί κάτω. Αλλού ναι, εκεί κάτω όχι.