€11.70
«Ασφαλώς δε θα είμαι φτιαγμένος από στόφα ηρώων, γιατί απλούστατα ζω ακόμα, ενώ, όπως λένε, οι θεοί, που αγαπούν τους ήρωες, τους κάνουν να πεθαίνουν νέοι. Τέτοιες σκέψεις περνούν από τον νου μου τη στιγμή αυτή που θυμάμαι πως προ 50 ετών στη Μικρά Ασία, σε μία κατηφόρα συρτά με καμία δεκαριά άλλους, απομονωμένοι μες σ’ άγνωστον τόπο, τριγυρισμένοι από Τούρκους, μες στ’ άγρια μεσάνυχτα, κυλιόμαστε τρέχοντας απελπισμένοι σχεδόν προς την πιθανή κατεύθυνση που θα προχωρούσαν οι δικοί μας…».
Το βιβλίο του ?ημήτριου Κιουσόπουλου, που γράφτηκε το 1972, δεν αποτελεί μια νωπή μαρτυρία από τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Γράφτηκε μισό αιώνα αργότερα, αποδεικνύοντας ότι η άμεση μαρτυρία και η μεταγενέστερη εξιστόρηση μπορούν να συνυπάρξουν στις σελίδες ενός βιβλίου. Ο συγγραφέας αποτυπώνει τη δική του μοναδική και αξιομνημόνευτη εμπειρία με ορισμένες μεταγενέστερες προσθήκες. Κρατάει σχεδόν αναλλοίωτη την αμεσότητα των περιγραφών, παρεμβάλλοντας συμπεράσματα για την ελληνική πολιτική κουλτούρα και τις χρόνιες ελλείψεις του ελληνικού κράτους από τότε μέχρι και σήμερα, τα οποία –πάνω από έναν αιώνα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή– παραμένουν δυστυχώς επίκαιρα. Η κριτική του για την απουσία δικαιοσύνης, την εκτεταμένη διαφθορά, τη δράση των εκμεταλλευτών του ανθρώπινου πόνου, το έλλειμμα αξιοκρατίας που είναι υπεύθυνο για τις μεγάλες εθνικές συμφορές μοιάζει να γράφτηκε χθες.
Ο ?. Κιουσόπουλος ανήκε σε μια γενιά Ελλήνων, γεννημένων γύρω στο 1900, που έζησε σχεδόν όλους τους μεγάλους πολέμους: τους Βαλκανικούς, τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, την εκστρατεία στην Ουκρανία, τη Μικρασιατική Εκστρατεία, τον Β΄ Παγκόσμιο, τον Εμφύλιο. Το συγκλονιστικό κείμενό του κρατά ακόμα τη μυρωδιά από την καθημερινή επαφή με τον θάνατο, τις στερήσεις και τις ταλαιπωρίες, που αποτέλεσαν μέρος και της δικής του, προσωπικής πορείας. Με χαρακτηριστική αμεσότητα, η πένα του και ο φορτισμένος συναισθηματικός του κόσμος ξεδιπλώνονται στο χαρτί και συνθέτουν με γλαφυρό τρόπο τις μέρες και τις νύχτες αυτού του έπους που παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου ελληνικού πεπρωμένου.
Τι πιο απειλητικό από το φάσμα της κατάρρευσης ενός πολιτισμού – οι εγκαταλελειμμένοι ναοί της Ανγκορ Γουάτ, οι σκεπασμένες από ζούγκλα πόλεις των Μάγια και τα βλοσυρά αγάλματα του Νησιού του Πάσχα; Ποιος αντίκρισε τέτοια ερείπια και δεν αναρωτήθηκε “Θα μπορούσε να συμβεί το ίδιο και σε εμάς;”. Στο παρόν βιβλίο, ο Diamond υφαίνει μια εμπεριστατωμένη και καθολική θέση μέσα από μια σειρά συναρπαστικών ιστορικο-πολιτισμικών αφηγήσεων. Περιδιαβαίνοντας από την αρχαία κουλτούρα των νησιών της Πολυνησίας στον άλλοτε ανθηρό πολιτισμό των Ανασάζι, στην καταδικασμένη αποικία των Βίκινγκς στη Γροιλανδία και, τέλος, στον σύγχρονο κόσμο, ο Diamond ανιχνεύει ένα θεμελιώδες μοτίβο καταστροφής, διευκρινίζοντας τι συμβαίνει όταν σπαταλούμε τους φυσικούς πόρους μας ή αγνοούμε τα σημάδια του περιβάλλοντος. Η κλιματική αλλαγή, η γοργή αύξηση του πληθυσμού, οι ασταθείς εμπορικοί εταίροι και η πίεση από εχθρούς υπήρξαν παράγοντες αφανισμού κάποιων κοινωνιών, ωστόσο άλλες κοινωνίες βρήκαν λύσεις για τα ίδια προβλήματα και επιβίωσαν. Γιατί μερικές κοινωνίες, αλλά όχι όλες, έφτασαν από δικό τους λάθος στην αυτοκαταστροφή; Ποιες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιλογές έχουμε ακόμα ώστε να μην οδηγηθούμε στο ίδιο τέλος;
Η δυτική κουλτούρα ποτέ δεν σταμάτησε να αναπαριστά τη συνταρακτική δύναμη με την οποία ο έρωτας εισβάλλει στις ζωές των ανθρώπων, τη μυθική εκείνη στιγμή που γνωρίζουμε ότι κάποιος προορίζεται για εμάς, το ρίγος που μας διατρέχει στην απλή σκέψη του άλλου ή της άλλης. Ωστόσο, αυτή η κουλτούρα που μιλά τόσο πολύ για τη γέννηση του έρωτα, είναι δυσανάλογα λιγότερο ομιλητική για τον θάνατο του έρωτα και τη διάλυση των σχέσεων, για όλες εκείνες τις -εξίσου μυστήριες- στιγμές που διστάζουμε ή αποφεύγουμε να ερωτευτούμε.
Στην πρωτότυπη αυτή μελέτη, η φημισμένη κοινωνιολόγος Eva lllouz ανατέμνει το φαινόμενο της “αποδέσμευσης από τον έρωτα”, όχι όμως από ψυχολογική σκοπιά, αλλά εντάσσοντάς το σε μια ευρύτερη κοινωνιολογία των αρνητικών σχέσεων: Εάν ο έρωτας ταυτιζόταν κάποτε με την ελευθερία σύναψης σεξουαλικών και συναισθηματικών δεσμών κατά βούληση, στις μέρες μας διέρχεται μια νέα φάση που χαρακτηρίζεται από την ελευθερία της αποχώρησης, της απόσυρσης και της απόρριψης – της μη-επιλογής. Η εξάπλωση της καταναλωτικής κουλτούρας και της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας της αγοράς, η εξέλιξη της τεχνολογίας ως κατεξοχήν διαμεσολαβητικής δομής των σύγχρονων σχέσεων και η διείσδυση του καπιταλισμού στις βαθύτερες εσοχές της υποκειμενικότητας είναι, κατά την lllouz, οι κύριες αιτίες που ευθύνονται για τον μετασχηματισμό του έρωτα στην υστερονεωτερική εποχή.
Μελετώντας μια σειρά φαινομένων και πρακτικών που συνιστούν εκφάνσεις του μετασχηματισμού αυτού (βραχύβιες σχέσεις, περιστασιακό σεξ, ιστότοποι γνωριμιών, sexting, ghosting), καθώς και τον αντίκτυπο τους στην αίσθηση αξίας του ατόμου και στις σχέσεις των φύλων, η Eva lllouz καταδεικνύει την ανάγκη άρθρωσης μιας νέας κοινωνιολογίας της αβεβαιότητας και ολοκληρώνει την τοιχογραφία των σύγχρονων ερωτικών σχέσεων που ξεκίνησε με το Γιατί πληγώνει ο έρωτας.
“Το έργο της Eva lllouz συνδυάζει τη θεωρητική εμβάθυνση με τη διεισδυτική ματιά στις ουσιώδεις εξελίξεις της σύγχρονης κουλτούρας. […] Το Τέλος του έρωτα, καρπός είκοσι ετών προβληματισμού για την αναπόδραστη συνύφανση του καταναλωτικού καπιταλισμού με το πεδίο των συναισθημάτων κατά τον 21ο αιώνα, αποδεικνύει στους αναγνώστες γιατί η lllouz συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων στοχαστριών της γενιάς της”. (Susan Neiman, πρώην καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ)
Στο πρώτο κείμενο, ο Ζιράρ συμπυκνώνει τη θεωρία της μιμητικής επιθυμίας, που αποτελεί τη δική του συνεισφορά όχι μόνο στην κριτική της λογοτεχνίας -αυτό θα ήταν ένα πολύ στενό πλαίσιο-, αλλά και στην ιστορία της βίας, της θρησκείας και της επιθυμίας. Φραγμός στην ανθρώπινη επιθυμία δεν υπάρχει; όσα επιδιώκει ένα μεμονωμένο μέλος της κοινότητας μπαίνουν στο στόχαστρο των υπολοίπων. Και ακριβώς επειδή οι άλλοι τα εποφθαλμιούν, εκείνος τα λατρεύει διπλό. Διαφαίνεται εδώ το περίφημο “μιμητικό τρίγωνο”, που συνδέει τον επιθυμούντο, το επιθυμούμενο αντικείμενο και τον μεσολαβητή-πρότυπο.
Το δεύτερο κείμενο αφορά ένα γνωστό από τη βιβλιογραφία συνέδριο στο οποίο συμμετείχε ο Ζιράρ, αλλά ταυτόχρονα την άγνωστη εν πολλοίς συνάντησή του με τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Στο Δεκαήμερο του Σεριζύ, με θέμα την “Αυτοοργάνωση”, οι δυο τους συγκρούονται για την ενδεχομενικότητα στις ανθρώπινες υποθέσεις. Ο καθολικός Ζιράρ -ο ίδιος τοποθετεί τη μεταστροφή του από τον σκεπτικισμό στον χριστιανισμό το 1958- απέναντι στον μαχητικό άθεο Καστοριάδη. Ο αφηγητής του Ιερού εντός της κοινωνίας απέναντι στον εισηγητή της αυτονομίας, που εξορίζει τη θρησκεία. Ο ντετερμινιστής, που αναζητά υπεριστορικούς κανόνες για τη θέσμιση των κοινωνιών, και ο υπέρμαχος του πολιτικού αναστοχασμού και της πράξεως.
Τι ακριβώς αντίκρυσε ο δημοσιογράφος της Toronto Daily Star Έρνεστ Χέμινγουεϊ έξω από την Αδριανούπολη, στην Ανατολική Θράκη, το 1922; Αμέτρητες οι σπαραξικάρδιες σκηνές μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν Ελλάδα και Τουρκία άλλαξαν για πάντα μορφή και σύσταση ως κράτη.
Το βιβλίο του Νορβηγού δημοσιογράφου και συγγραφέα Στίαν Μπρούμαρκ διερευνά τις συνέπειες της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μιας ιδέας που συνέλαβε, οργάνωσε κι εκτέλεσε ο τότε Ύπατος Αρμοστής της Κοινωνίας των Εθνών για τους Πρόσφυγες –και κάτοχος του Νομπέλ Ειρήνης– Νορβηγός εξερευνητής, Φρίντγιουφ Νάνσεν.
Μέσα από δεκάδες συνεντεύξεις και εκτεταμένη βιβλιογραφική έρευνα ο Μπρούμαρκ ψηλαφεί το τραύμα που εξακολουθούν να αισθάνονται σήμερα Έλληνες και Τούρκοι ως αποτέλεσμα της βίαιης μετακίνησης 1,6 εκατομμυρίων ανθρώπων από τη μία μεριά του Αιγαίου στην άλλη. Ταξιδεύει στην Ελλάδα και την Τουρκία, επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, το Αϊβαλί, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, τη Μυτιλήνη, σε μια προσπάθεια να δει το ανθρώπινο κόστος που προσπάθησε να μετριάσει πριν από εκατό ολόκληρα χρόνια ο συμπατριώτης του Νάνσεν. Μπορεί τέτοιες ιστορίες να έχουμε ακούσει όλοι – όμως η ματιά ενός τρίτου, ενός ανθρώπου που έχει αγαπήσει την Ελλάδα και την Τουρκία, φέρνει στο φως αναπάντεχα ευρήματα για τα όρια της μνήμης και της πολιτικής, για τον τρόπο που καθένας από εμάς αντιμετωπίζει το συμβάν που καθόρισε ριζικά τα εθνικά αφηγήματα των δύο χωρών.
Ο Μπρούμαρκ ασχολείται με την Ιστορία, ασχολείται όμως περισσότερο με το παρόν και το μέλλον: Πώς βλέπουν οι Έλληνες τους Τούρκους και οι Τούρκοι τους Έλληνες; Και τι ρόλο μπορεί να παίξει στη συνύπαρξη των δύο λαών το αμοιβαίο προσφυγικό τραύμα;
Τέχνη και Τεχνολογία 1 × €15.30
Η ελληνική Επανάσταση του 1821, τόμος Γ΄ 1 × €29.70
Το θεώρημα του παπαγάλου 1 × €22.05
Πότε διάβολος πότε άγγελος 1 × €14.00
Το νησί των τυφλών στα χρώματα 1 × €17.50
Λευτέρης Αλεξίου, ο ποιητής 1 × €15.00
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΜΟΙΡΟΛΟΙ (+CD) 1 × €22.50
Επέτειοι της λήθης 1 × €8.60
Το οχυρό 1 × €13.50
Παγκόσμια ιστορία της Τέχνης - Πλήρης 1 × €50.00Υποσύνολο: €208.15
