Σχετικά προϊόντα

• 

  Προσθήκη στο καλάθι

  Προσθήκη στη λίστα επιθυμιών

  Γλώσσα

  Λεξικό ερμηνευτικό και ετυμολογικό

  Ξανθινάκης Αντώνιος

  του δυτικοκρητικού γλωσσικού ιδιώματος

  €29.00 €26.00

  Η κρητική διάλεκτος έχει το προνόμιο να παρουσιάζει γραπτή λογοτεχνική παράδοση από τον 14ο αιώνα, για να φτάσει στο αποκορύφωμα της εκφραστικής της πληρότητας τον 16ο και τον 17ο αιώνα. Η γλώσσα των σημερινών Κρητικών, παρά τις αναπόφευκτες ισοπεδωτικές τάσεις που οδηγούν στη ραγδαία υποχώρηση των τοπικών ιδιωμάτων και διαλεκτικών ποικιλιών, διατηρεί μεγάλο μέρος από τη φυσιογνωμία της. Το πλούσιο υλικό του παρόντος λεξικού αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών και προβληματισμού, όχι μόνο για τον ερευνητή αλλά και για κάθε Κρητικό. Ξεφυλλίζοντάς το, κανείς διαπιστώνει ότι περνά από μπροστά του ένας υπέροχος κόσμος που καλύπτει όλες τις πτυχές του υλικού, πνευματικού και κοινωνικού βίου των Κρητικών, τη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού και τόσα άλλα. Σταματά με θαυμασμό μπροστά σε φυτά και βότανα. Εντυπωσιάζεται από το πλούσιο ποιμενικό λεξιλόγιο. Μελαγχολεί για το θάνατο τόσων λέξεων. Μένει ενεός μπροστά στις συνωνυμικές δυνατότητες: ο ωραίος στην εμφάνιση είναι διωματάρης, θεωρατικός, φανισιμιός, ωριόθωρος. Εκπλήσσεται από το πλήθος των εφευρηματικών σύνθετων, όπως μερμηγκομέσης, παιζομάτης, χουμαδοκέφαλος, ψιμυθευτερός. Συνειδητοποιεί, τέλος, την εκπληκτική πολυσημία των λέξεων, όταν βλέπει ότι στην Κρήτη εργάτης είναι «εξάρτημα της φάμπρικας», πιτυρίδα «είδος βοτάνου», προβατίνα «είδος αγριόχορτου», ή ότι τα χαλάκια τρώγονται, αφού είναι νόστιμα «παξιμαδάκια«. Σε μια εποχή που κινδυνεύει να εξαφανιστεί κάθε τι που θεωρείται «περιθωριακό» ή αποκλίνει από την καθιερωμένη γλωσσική συμπεριφορά, λεξικά όπως το παρόν, αποκτούν εθνική σημασία, από τη στιγμή που αφυπνίζουν ιστορικές μνήμες, απεικονίζουν ποικίλες πτυχές του λαϊκού πολιτισμού, ενώ παράλληλα αφήνουν τον επαρκή αναγνώστη να διεισδύσει, μέσα από τις λέξεις, στην ψυχοσύνθεση όσων Κρητικών εξακολουθούν, σε πείσμα των καιρών, να μιλούν μια γλώσσα πλούσια και εκφραστική, με προφορική παράδοση χιλιάδων χρόνων.

• 

  Προσθήκη στο καλάθι

  Προσθήκη στη λίστα επιθυμιών

  Γλώσσα

  Κοινωνική Διγλωσσία Και Γλωσσική Ιδεολογία

  Χρήστος Καρβούνης

  Συμβολή στην ιστορία της κοινής νεοελληνικής (1783–1941)

  €30.00 €27.00

  Η παρούσα μελέτη επιδιώκει αφενός να φωτίσει ορισμένα βασικά σημεία της διαδικασίας (προ)τυποποίησης και γλωσσικού προγραμματισμού της νέας ελληνικής στα συμφραζόμενα της κοινωνικής διγλωσ­σίας (diglossia), ενός φαινομένου (παρά την κρατούσα άποψη) εντέλει αποκλειστικά συνυφασμένου με την ίδρυση και τις κοινωνικο-ιδεολογικές συνιστώσες του ελληνικού κράτους, αφετέρου να διερευνήσει τις γραπτές ποικιλίες που ήταν σε χρήση, τη μεταξύ τους σχέση και τις (γλωσσικές) προϋποθέσεις για την επικράτηση / εδραίωση της δημώδους / δημοτικής — προϋποθέσεις που φαίνεται πως υπήρχαν ήδη από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Επίσης, είναι απαραίτητο να δούμε αυτή τη διαδικασία χειραφέτησης και (προ)τυποποίησης της δημώδους / δημοτικής όχι μόνο συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά πρωτίστως έχοντας ως αφετηρία τις υπάρχουσες πηγές και τα γλωσσικά τεκμήρια καθαυτά, όχι την πρόσληψή τους ή τα όποια αφηγήματα των πρωταγωνιστών και των ερευνητών. Το εξαιρετικά σύνθετο αντικείμενο μελέτης απαιτεί και έναν σημαντικό βαθμό διεπιστημονικότητας, την αξιοποίηση μεθοδολογικών εργαλείων και δεδομένων κυρίως από την ιστορική (κοινωνιο)γλωσσολογία, τη νεοελληνική φιλολογία και την ιστορία. Η αναφορά μεταξύ άλλων σε απόψεις εντελώς αβάσιμες από γλωσσικο-ιστορική σκοπιά, όπως λ.χ. ότι η καθαρεύουσα είναι δημιούργημα του Α. Κοραή, ότι η διγλωσσία ή / και το γλωσσικό ζήτημα ανάγονται στην Αρχαιότητα, ότι η δημοτική εμφανίζεται και (προ)τυποποιείται από τη γενιά του Μ. Τριανταφυλλίδη ή ότι η κοινή νεοελληνική διαμορφώθηκε κυρίως μεταπολεμικά, επιβεβαιώνει την πολυπλοκότητα της νεοελληνικής γλωσσικής ιστορίας και την ανάγκη να ερευνηθεί συστηματικά, σε αντιδιαστολή με μια ροπή προς γλωσσικούς μύθους ή έστω με ένα πλήθος στερεότυπων αντιλήψεων που εξακολουθούν να την περιστοιχίζουν.

• 

  Προσθήκη στο καλάθι

  Προσθήκη στη λίστα επιθυμιών

  Γλώσσα

  Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων

  Σαραντάκος Νίκος

  Ανιχνεύοντας το 1821 μέσα από τις λέξεις του

  €17.00 €15.30

  Τι ήταν ο ελτζής, ο βεκίλης και ο καϊμακάμης; Ποια ήταν η διαφορά του αρματολού από τον κλέφτη; Ποιοι ήταν οι Κακλαμάνοι, οι Ταλαρίσιοι και οι Χαλδούπηδες; Ποιος ήταν ανώτερος: ο αγάς, ο πασάς ή ο μπέης; Το μπρίκι ήταν πιο δυνατό, η κορβέτα ή η φρεγάτα; Ποια θέση είχαν στο οθωμανικό σύστημα ο σούμπασης, ο τασιλτάρης και ο ζαμπίτης; Ποια σημασία είχαν στα ελληνικά της εποχής οι λέξεις λουφές, πρέζα και τερτίπι;
  Καθώς βαίνουμε προς τον εορτασμό των 200 χρόνων από το ιδρυτικό γεγονός του νεοελληνικού κράτους, τα κείμενα της εποχής θα βρεθούν στο προσκήνιο. Όλα όμως αυτά τα κείμενα, είτε είναι γραμμένα από ασπούδαχτους είτε από πολύ μορφωμένους, είτε ιδιόχειρα είτε με τη μεσολάβηση γραμματικών, περιέχουν λέξεις άγνωστες στον σημερινό αναγνώστη ή όρους που σήμερα έχουν προσλάβει διαφορετική σημασία ή χρησιμοποιούνται σε άλλο πλαίσιο.
  Έχοντας αποδελτιώσει δεκάδες συγγράμματα της εποχής, από απομνημονεύματα και ιδιωτική αλληλογραφία έως αποφάσεις του Βουλευτικού και αναφορές προς τις αρχές, χωρίς να ξεχνάει τα δημοτικά τραγούδια, ο Νίκος Σαραντάκος, μανιώδης κυνηγός λέξεων, συγκέντρωσε 300 αντιπροσωπευτικούς όρους: λέξεις της οθωμανικής διοίκησης, ορολογία του άτακτου και του τακτικού στρατού, λεξιλόγιο των καραβιών και της ναυτοσύνης, νομίσματα οθωμανικά και ευρωπαϊκά, ακόμη και τους πρώτους χαρακτηρισμούς των αντίθετων στις εμφύλιες διαμάχες.
  Πάνω από χίλια παραθέματα, από τη δωρική λιτότητα του Μακρυγιάννη έως τα φαναριώτικα κομψοτεχνήματα του Μαυροκορδάτου, μεταφέρουν στον σημερινό αναγνώστη το πνεύμα της εποχής και το ύφος και ήθος των ανθρώπων της, από τα μεγάλα και τα ηρωικά κατορθώματα έως τα καθημερινά ή και τα χαμερπή, ιχνηλατώντας έτσι το Εικοσιένα μέσα από τις λέξεις του.

• 

  Προσθήκη στο καλάθι

  Προσθήκη στη λίστα επιθυμιών

  Γλώσσα

  Από την ζωή των λέξεων

  Μενέλαος Παρλαμάς

  €9.00