Στη μελέτη παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιμετώπισε τις μειονότητες, από τα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας (1898) έως και την τελευταία κυβερνητική του τετραετία (1928-1932). Η πολιτική του Βενιζέλου, πέρα από το ότι υπήρξε περισσότερο προοδευτική και από το διεθνές καθεστώς της εποχής της, εξακολουθεί μέσα από πληθώρα αυτούσιων ή επηρεασμένων από το πνεύμα της διατάξεων να εφαρμόζεται και σήμερα στο ελληνικό κράτος. Ο τόμος περιλαμβάνει πλούσια βιβλιογραφία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών.
Με ποια κριτήρια ένα λογοτεχνικό έργο εντάσσεται στον λογοτεχνικό κανόνα; Πώς επιδρούν οι ιστορικές συνθήκες στον ιδιαίτερα ευαίσθητο χώρο της κριτικής; Ποια ήταν η τύχη των ποιητικών, ειδικά, έργων στην ταραγμένη δεκαετία του ’40, όταν ο Εμφύλιος δίνει τη θέση του στον Ψυχρό πόλεμο, και πώς αποτυπώνονται οι ιδεολογικές εντάσεις των δεκαετιών του ’50 και του ’60 στα κριτικά κείμενα της εποχής;
Στην παρούσα μελέτη παρακολουθούμε την εξέλιξη της επικαιρικής λογοτεχνικής κριτικής, συγκεκριμένα της βιβλιοκριτικής της ποίησης, μέσα στις κοινωνικοπολιτικές συντεταγμένες του μεταπολέμου, με ιδιαίτερη εστίαση στη σχέση της αισθητικής με την ιδεολογία. Με βάση τα κειμενικά δεδομένα του κριτικού λόγου μιας σειράς λογοτεχνικών περιοδικών της περιόδου 1945-1967, εξετάζονται οι κριτικές αποτιμήσεις των υφισταμένων ήδη από τον Μεσοπόλεμο νεωτερικών λογοτεχνικών κατευθύνσεων, αλλά και η κριτική υποδοχή των νέων ποιητικών τάσεων που προέκυψαν μέσα στη νέα ιστορική αναγκαιότητα.
Επιλεκτικές κριτικές στάσεις, αποκλεισμοί ή προβολή προσώπων και έργων, δογματισμοί ή αναγνωστικές μονομέρειες δείχνουν ότι η λογοτεχνία και η λογοτεχνική κριτική υπήρξαν θύματα της ταραγμένης εποχής. Αποκαλύπτουν ότι ο μεταπολεμικός κριτικός φέρει το “ίχνος” της ιστορίας, ότι η “ιδεολογική υπερφόρτιση” των καιρών εμποτίζει τις κρίσεις των έργων και οδηγεί στην αισθητική πόλωση.
Μέσα από τις εν θερμώ αποτιμήσεις των έργων προκύπτουν σαφείς μαρτυρίες που ενισχύουν τη γνώση για τη λογοτεχνική μας εξέλιξη και για τους όρους εδραίωσης του λογοτεχνικού κανόνα.
Ο Πλάτων ανήκει σ’ εκείνες τις κοσμοϊστορικές προσωπικότητες, που με τις ιδέες τους έχουν ακαταπόνητα ασχοληθεί οι σοφοί όλων των χρόνων και όλων των ειδών, και που εξακολουθούν εν τούτοις να ερεθίζουν πάντα το ενδιαφέρον των ειδικών και του μορφωμένου κοινού. Γύρω απ’ αυτόν έχει δημιουργηθεί μια εξαιρετικά πλούσια σε έκταση φιλολογία πρέπει λοιπόν μια νέα συγγραφή για τον Πλάτωνα να θεμελιώσει πρώτα το δικαίωμα της ύπαρξής της. Ας επιτραπεί σ’ αυτήν εδώ την εργασία, για τη δικαίωσή της, να επικαλεστεί του λόγους του Windelband: «Οι μεγάλες μορφές της ανθρώπινης ιστορίας μοιράζονται με τα μεγάλα δημιουργήματα της ανθρώπινης Τέχνης το ύψιστο προνόμιο: είναι ανεξάντλητες», με τούτο ακριβώς το νόημα «ότι συχνά αρκεί η παραμικρότερη μετατόπιση από τη θέση που τις βλέπομε, μια μικρή αλλαγή του φωτισμού, για να γίνουν ορατά μερικά σημαντικά περιγράμματά τους, που με αυτό τον τρόπο δεν είχαν ακόμη έως τώρα αναφανεί». Ακριβώς μια τέτοια μετατόπιση του εποπτικού σημείου θα επιχειρήσει αυτή η πραγματεία.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Καλή
Το βιβλίο αυτό αποτελεί επιλογή των σημαντικότερων, κατά τη γνώμη του επιμελητή του, κριτικών κειμένων που γράφτηκαν για το έργο του Oδυσσέα Eλύτη από την πρώτη εμφάνισή του έως σήμερα. Mέσα από την ανάγνωση αυτών των κειμένων ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει καλύτερα την εξέλιξη ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές του αιώνα μας και συγχρόνως να μελετήσει την πορεία της πρόσληψης του έργου του από τους Έλληνες κριτικούς. H εκτενής εισαγωγική μελέτη του Mάριο Bίττι, που περιγράφει και σχολιάζει αυτή την πορεία, μπορεί να διαβαστεί και ως υποκεφάλαιο μιας ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνικής κριτικής.
Το Μαύρο Βιβλίο 1 × €20.70
Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ! 1 × €20.00
England England 1 × €12.00
Αφανισμός 1 × €20.00
Η Ελένα ξέρει 1 × €13.50
Η πόλη που δεν ήθελα να θυμάμαι το όνομά της 1 × €13.30
Μύθος 1 × €19.00Υποσύνολο: €118.50
