€10.80
Ενας άνθρωπος γυρίζει στην πατρίδα του προβλέποντας ότι θα τον σκοτώσουν, και τον σκοτώνουν». Έτσι συνοψίζει ο Θ.Σ. Έλιοτ την «κάπως περιορισμένη δράση» του έργου τούτου, που έγραψε για το φεστιβάλ της Καντερβουρίας του Ιουνίου 1935.
Το Φονικό στην Εκκλησιά, είναι το πρώτο ολοκληρωμένο έργο που έγραψε ο Έλιοτ για τη σκηνή. Σήμερα, το έργο του Έλιοτ έχει πια σχολιαστεί εξαντλητικά· για το Φονικό στην Εκκλησιά έχουν σημειωθεί πολλές αναφορές, από τον Αισχύλο ώς τον Σέρλοκ Χολμς. Όπως φάνηκε από την αρχή αυτού του σημειώματος, σκοπός μου δεν ήταν να περιπλέξω τον αναγνώστη σε τέτοιες λεπτομέρειες που καθώς νομίζω θα τον βάραιναν. Το έργο είναι απλό· αν αρθρωθεί σωστά και ακουστεί σωστά, σύμφωνα με τον ρυθμό του, δεν έχει ανάγκη από στηρίγματα· στέκεται μόνο του.
Από τον πρόλογο Γιώργου Σεφέρη (Αθήνα, Ιούλιος 1963)
Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Ο τίτλος αυτού του βιβλίου προέρχεται από την ενθουσιώδη κριτική του Τάσου Λιγνάδη για την Άννα Συνοδικού, στην παράσταση της σοφόκλειας Ηλέκτρας που σκηνοθέτησε ο Μίνως Βολανάκης για το ΚΘΒΕ, την πρώτη χρονιά της Μεταπολίτευσης. Ο Λιγνάδης χειροκροτούσε το «πολύτιμο ηχείο» της φωνής της ηθοποιού, την «εικαστική παραστατικότητά» της, και το ηρωικό μεγαλείο που αυτά προσέδιδαν στον ρόλο, ως συστατικά μιας ερμηνείας «βασισμένη[ς] στο ένστικτο της ρωμέικης έκφρασης με παραδοσιακή θέρμη επικοινωνίας». Η Ηλέκτρα της Συνοδινού, κατέληγε ο Λιγνάδης, ήταν «μια γνώριμη κυρά της ιθαγένειάς μας».Τι κάνει αυτήν τη «ρωμέικη» Ηλέκτρα «γνώριμη» και «ιθαγενή»; Το πιο κρίσιμο: πώς η τραγωδία που αυτή εκπροσωπεί μας έγινε οικεία; Μέσα από ποιους μηχανισμούς η λεγόμενη «αναβίωση»–όρος που, σε αυτό το βιβλίο, θα μπαίνει πάντα σε εύγλωττα εισαγωγικά– οικειώθηκε το τραγικό θέατρο; Τα ερωτήματα θα μπορούσαν (και πρέπει) να μετατοπιστούν από το θέατρο στην πολιτική: πώς οι παραστάσεις αρχαίου δράματος στην Ελλάδα διαμόρφωσαν και συγχρόνως υπηρέτησαν την (εξ)οικείωση της Αρχαιότητας στη συλλογική συνείδηση; Πώς τα θεατρικά δόγματα συναρτήθηκαν με αντίστοιχα ιδεολογικά;Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που αυτό το βιβλίο διερευνά, εστιάζοντας σε κάποια ενδιαφέροντα πρόσωπα και επεισόδια της ιστορίας της νεοελληνικής «αναβίωσης» της αρχαίας τραγωδίας. Ο χρονικός ορίζοντάς τους απλώνεται από τις αρχές του 20ού αι. και τις απαρχές των νεοελληνικών παραστάσεων αρχαίου δράματος έως τις αρχές του 21ου, παρακολουθώντας την πορεία μέσα από την οποία το ελληνικό θέατρο εξοικειώθηκε με την τραγωδία και την οικειώθηκε ως μέρος ενός «εθνικής» εμβέλειας ρεπερτορίου και αφηγήματος.
Χρειαζόμαστε άραγε ένα ακόμη βιβλίο για τον Καραγκιόζη;… Ασφαλώς όχι, αν πρόκειται για ένα ακόμη γυαλιστερό λεύκωμα, σχεδιασμένο να φέρει στα αστικά σαλόνια μας μια ζωηρόχρωμη πινελιά γραφικής λαϊκής τέχνης. Ασφαλώς όχι επίσης, αν πρόκειται για μια ακόμη βαρύγδουπη μελέτη, σχεδιασμένη να αποκαλύψει την καταγωγή των γελοιογραφικών τύπων του μπερντέ από τις αριστοφανικές κωμωδίες ή από τα Ελευσίνια Μυστήρια.
Αυτό που χρειαζόμαστε όμως οπωσδήποτε είναι κάποιου διαφορετικού είδους μελετήματα που θα νοιάζονται να ερευνήσουν το φαινόμενο της απροσδόκητης άνθησης του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, που θα επιχειρούν να λύσουν το γρίφο της εισβολής και διάδοσης ενός προνεωτερικού καλλιτεχνικού θεσμού στα εδάφη μιας κοινωνίας παραδομένης ολόψυχα, από ένα σημείο και πέρα, στα οράματα του αστικού εκσυγχρονισμού κι εξευρωπαϊσμού.
Η συλλογιστική που αναπτύσσεται στις σελίδες του τόμου αυτού επιχειρεί ακριβώς να εντάξει το εγχώριο λαϊκό θέατρο στην ευρύτερη ιστορική συγκυρία του Ανατολικού Ζητήματος και των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων του Τανζιμάτ, της αναδιάταξης των νοτιοανατολικών συνόρων της Ευρώπης στα χρόνια που εγκυμονούσαν τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Και δοκιμάζει να παρακολουθήσει βήμα προς βήμα την πορεία ενός λαού που κινήθηκε από την εργαστηριακή προς την εργοστασιακή παραγωγή ψυχαγωγίας για τις αταξικές μάζες θεατών κι αναγνωστών μιας αγοράς που έτεινε πλέον προς το φαινόμενο που συνήθως καλύπτουμε με τον ακαλαίσθητο αλλά τόσο χρήσιμο όρο της «παγκοσμιοποίησης»
“Ο Πρωταγόρας μας λέει, εν ολίγοις, ότι θα ήμασταν ευτυχέστεροι κάτω από τον ζυγό του Πέρση βασιλιά. Τι κάνει κάποιος με έναν τέτοιον άνθρωπο;”
“Ρίχτε τον στο πηγάδι!” φώναξε ο Αλκιβιάδης.
“Ενίσταμαι!” διαμαρτυρήθηκε ο σοφιστής.
“Αυτά στον όχλο! Εκεί που πάντα σου δίνουν δίκιο!” τον διέκοψε ο Αλκιβιάδης.
“Δεν λες “στον όχλο”, Αλκιβιάδη, όταν είσαι δημοκράτης”.
Στο έργο του Ιστορικές Μινιατούρες ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ στήνει ένα πανόραμα με σκηνές της παγκόσμιας Ιστορίας, που ξεκινάει με τη γέννηση του Μωϋσή και τελειώνει με τη Γαλλική Επανάσταση. Στη διαδρομή του κάνει στάση στην αρχαία Ελλάδα. Επιλέγοντας ως σκηνικό την Αθήνα του Χρυσού Αιώνα και ως πρωταγωνιστές διάσημες προσωπικότητες που αναδείχτηκαν εκεί, συνθέτει τρία διηγήματα: Το Ημικύκλιο των Αθηνών, Αλκιβιάδης, Σωκράτης.
Ο πρωτοπόρος δραματουργός ξεδιπλώνει και εδώ τη θεατρική στόφα του: με τις σκηνογραφικές περιγραφές του ζωντανεύει την αρχαία Αθήνα· και με την αμεσότητα του λόγου, τους κοφτούς και σύντομους διαλόγους, μας μεταφέρει δίπλα στους πρωταγωνιστές· γινόμαστε σχεδόν ηθοποιοί. Με τον γοητευτικά παιδευτικό τρόπο του μας καλεί να ξανασκεφτούμε γύρω από τη δημοκρατία, τον όχλο, τα δικαιώματα, την εξουσία, την ύπαρξη του Θεού, τη θέση της γυναίκας.
«Λατρεύω τα ψηλά τακούνια. Τα φτιάχνουν τόσο ψηλά τώρα! Ξέρετε, ήμουν πραγματικό pin-up girl. Αλλά pin-up girl του Παλαιού Καθεστώτος. Είχα δει ένα πορτρέτο της Δούκισσας του Λονγκβίλ, την ξέρετε;… Είχα αντιγράψει το φόρεμά της για να πάω σ’ έναν χορό μεταμφιεσμένων, μετά το ’κοψα πάνω απ’ το γόνατο και το φορούσα για φόρεμα κοκτέιλ με γόβες-στιλέτο. Όμως τα τακούνια κάποια στιγμή δεν μπορείς πια να τα φορέσεις. Το κορμί δεν τα θέλει πια… Απολαύστε όσο μπορείτε τα ωραία σας πόδια, αγαπητή μου… Πριν επιβάλλει το κορμί τους θλιβερούς του νόμους…»
Βασικό στοιχείο της δραματουργίας της Γιασμίνα Ρεζά είναι η εστίαση σε φαινομενικά ασήμαντα στοιχεία της πραγματικότητας, στις ελάχιστες εκείνες ρωγμές που γίνονται χάσματα και την καταβροχθίζουν. «Μου αρέσει να πηγαίνω από το πιο μικρό στο πιο μεγάλο», λέει η συγγραφέας, «γιατί πιστεύω πως η μεταφυσική του ανθρώπου δεν κρύβεται στις μεγάλες ηρωικές στιγμές. Η απόγνωση και τα μυστικά του κρύβονται στις αόρατες λεπτομέρειες, σ’ αυτές τις μόνιμες και ανεπαίσθητες χαραμάδες της καθημερινότητας».
Μέγιστη ανατόμος του ανθρώπινου ψυχισμού, η Γιασμίνα Ρεζά φωτίζει τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις των ηρώων της, χωρίς να κρίνει ή να νουθετεί. Η ευφυΐα με την οποία περιγράφει την αγωνία που εμπεριέχεται σε κάθε είδους ψευδαίσθηση αγγίζει τον αναγνώστη-θεατή με τρόπο άμεσο και καταλυτικό. Η γραφή της, λαμπερή και κοφτερή σαν λεπίδα, προκαλεί το γέλιο αλλά και τη θλίψη για το παράλογο της ύπαρξης, ισορροπώντας αριστοτεχνικά ανάμεσα στη σοβαρότητα και την ελαφράδα, ανάμεσα στις επιθυμίες και τη ματαίωσή τους, τις ελπίδες και τις διαψεύσεις τους.
Περηφάνια, προκατάληψη και ζόμπι 1 × €16.20
Ο άνδρας που πέθανε δυο φορές 1 × €17.00
Το λεξικό του Άι-Βασίλη 1 × €17.00
Ματωμένα Χώματα 1 × €16.50
Ο τυφλός με τον λύχνο 1 × €11.50
Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ! 1 × €20.00
Το θαύμα και η τραγωδία 1 × €16.20
Neverhome 2 × €14.40
Οι αόρατες πόλεις 1 × €9.60Υποσύνολο: €152.80
